SINAVLAR ( Yazılı Sözlü )
KARŞILAŞTIRMA SINAVLARI
UYGULAMALI DERSLERİN SINAVLARI
OKUL DIŞINDAN BİTİRME SINAVLARI
EVRAKININ SAKLANMASI
VE
SINAV KOMİSYONLARI :
SINAVLAR :
İlköğretim Kurumlarında :
a ) Sınavlar
Madde 34- Sınıf ve branş öğretmenleri, yazılı, sözlü ve uygulamalı sınav sorularını düzenlerken, öğretim yılı başında ders programına uygun olarak hazırlanan yıllık ders planlarındaki amaç ve konuları göz önünde bulundururlar.
( İlköğretim Kurumları Yönetmeliği m - 34 )
b ) Sınav Sayısı
Madde 35- 6, 7 ve 8 inci sınıflarda bir yarıyılda bir dersten yapılacak yazılı sınav sayısı, ikiden az olmamak üzere, ders yılı başında zümre öğretmenleri tarafından tespit edilir.
( İlköğretim Kurumları Yönetmeliği m - 35 )
c ) Yazılı ve Uygulamalı Sınavlar
Madde 36- 1, 2 ve 3 üncü sınıflarda yazılı sınav yapılmaması esastır. 4 ve 5 inci sınıflarda ise aynı sınıfları okutan öğretmenlerin birlikte kararlaştıracakları derslerden bir yarıyılda en çok iki yazılı sınav yapılır. 6, 7 ve 8 inci sınıflarda, yazılı ve uygulamalı sınavların zamanı en az bir hafta önce öğrencilere duyurulur. Bir sınıfta bir günde uygulanacak yazılı ve uygulamalı sınav sayısı ikiyi geçemez.
İmkanlar ölçüsünde, aynı anda uygulanmak şartıyla yazılı sınavlarda, zümre öğretmenlerince hazırlanacak ortak sorular ve cevap anahtarı kullanılabilir.
Yazılı sınavların süresi bir ders saatini aşamaz. Ancak, soruların yazdırılması bu sürenin dışında tutulabilir. Uygulamalı sınavların süresi zümre öğretmenlerince belirlenir.
Resim-İş, Müzik, Beden Eğitimi dersleri ile uygulamalı nitelikteki İş Eğitimi ve Seçmeli derslerin sınavları, her kanaat döneminde üçten az olmamak üzere ve dersin özelliğine"göre, hem yazılı hem sözlü, hem uygulamalı olarak veya bunlardan yalnızca biriyle yapılabilir. Sınavların şekil, sayı ve süresi öğretim yılı başında zümre öğretmenler kurulunca belirlenir.
İlköğretim kurumlarının 6, 7 ve 8 inci sınıflarında okutulan İş Eğitimi (İş ve Teknik Eğitimi, Ev Ekonomisi, Tarım ve Ticaret) dersi notları, kanaat notu olarak her öğretmen tarafından ayrı ayrı verilir. Bu dersin kanaat notu, her öğretmen tarafından ayrı ayrı verilen notlann aritmetik ortalaması alınarak belirlenir.
( İlköğretim Kurumları Yönetmeliği m - 36 )
Orta Öğretimde :
a ) Yazılı ve Uygulamalı Sınavlar
Madde 17- Bir dönemde yapılacak yazılı ve uygulamalı sınavların sayısı, haftalık ders saati sayısı üç ve daha çok olan dersler için üçten az, bir ve iki saat olan dersler için ikiden az olamaz. Zorunlu hallerde bir yazılı sınav eksiği ile dönem notu verilebilir
( Sınıf Geçme Yönetmeliği m - 17 )
b ) Yazılı Sınav Sonuçlarının Değerlendirilmesi
Madde 18- Ölçme sonuçları, yalnız not vermek veya eksiklik aramak için değil, eğitim ve öğretim amaçlarına ne ölçüde ulaşıldığını tespit etmek özellikte, işlenen konuların hangilerinde öğrencilerin başarılı olduklarını belirlemek, başarısız olunan konularda ne gibi tedbirlerin alınması gerektiğini ortaya çıkarmak amacı ile de kullanılır
Öğretmen,
her sınav sonunda, özellikle yazılı sınavlardan sonra öğrencilerin hangi
konularda ve ne derecede başarılı olduğunu belirler. Başarı oranı az ise
sebeplerim araştırır ve değerlendirir. Buna göre ilgili konulan yeniden işlemek
veya öğrencilere alıştırma çalışmaları yaptırmak gibi tedbirleri alır.
Yazılı sınav sonunda, öğrenci mevcudunun çoğunluğu başarısız olmuşsa,
öğretmen başarısız Öğrenciler için bir sınav daha yapabilir. Bu sınava,
isteyen başarılı öğrenciler de katılabilir. Bu sınavlarda, öğrencinin
aldığı en yüksek puan geçerli olur
( Sınıf Geçme Yönetmeliği m - 18 )
c
) Yazılı
ve Uygulamak Sınavların Niteliği ve Zamanı
Madde 20- Yazılı ve uygulamalı sınavların zamanı en az bir
hafta önceden öğrencilere duyurulur. Bir sınıfta bir günde uygulanacak yazılı
ve uygulamalı sınavların sayısı ikiyi geçemez. Ancak, işletmelerde meslek
eğitimi gören öğrenciler için gerektiğinde bir günde üç sınav da yapılabilir
Yazılı
sınavlar, genellikle çok sorulu ve kısa cevaplı ölçme araçlarıyla yapılır.
Derslerin özelliklerine göre gerektiğinde az sorulu uzun cevaplı ölçme araçlarına
da başvurulabilir.
Yazılı sınavların süresinin bir ders saatini aşmaması esastır. Yazılı
sınavların, ödev ve projelerin zamanlarının belirlenmesinde sınıf öğretmeni,
aynı sınıfta dersi olan öğretmenler arasında iş birliği yapılmasını
sağlar. Bu iş birliğinin esasları okul müdürlüğü tarafından düzenlenir.
Tekniğine uygun olarak hazırlamak ve bir dersten her dönemde birden fazla
uygulamamak kaydıyla yazılı sınavlar test olarak yapılabilir
( Sınıf Geçme Yönetmeliği m - 20 )
SÖZLÜ SINAVLAR :
a ) İlköğretim Kurumlarında :
Sözlü Sınavlar
Madde
37- Bir kanaat döneminde"öğrencilere her dersten en az bir
sözlü sınav notu
verilmesi esastır. Sözlü sınav için başlı başına bir ders saati ayrılmaz,
Öğrencilere ders içindeki etkinliklerine göre sözlü sınav notu verilir.
Yabancı dil dersinde kanaat notu, en az iki sözlü ve iii yazılı sınav notu
ile tespit edilir
( İlköğretim Kurumları Yönetmeliği m - 37 )
b ) Orta Öğretim Kurumlarında :
Sözlü
Sınavlar
Madde 21- Bir dönemde öğrencilere her dersten bir sözlü sınav puanının
verilmesi esastır. Dersin özelliğine göre ve imkanlar ölçüsünde daha çok
sözlü puanı da verilebilir. Sözlü sınav için başlı başına bir ders
saati ayrılmaz. Sözlü puanı öğrencilerin, eğitici çalışmalarındaki
faaliyetleri, derse hazırlıkları, ders içinde etkinlikleri ve dersle ilgili
araştırma çalışmaları değerlendirilerek verilir ve öğrenciye anında
bildirilir.
( Sınıf Geçme Yönetmeliği m - 21 )
KARŞILAŞTIRMA
SINAVLARI :
Karşılaştırmalı Sınavlar
Madde
19 -“Bir okulda aynı programı uygulayan öğretmenlerin ortak değerlendirme
yapabilmelerine olanak vermek üzere her dönemde yazılı sınavların en az
biri birlikte düzenlenir.Ortak sınavlar, zümre öğretmenler kurulunca
belirlenecek tarihlerde o dersi okutan zümre öğretmenlerince ortak sorular ve
cevap anahtarları hazırlanarak yapılır.
Aynı eğitim bölgesindeki okullarda uygulanan aynı ders programları için de ortak değerlendirme yapılabilir.Böylece, okullar arası aynı programı izleyen öğrencilerin düzeyleri arasındaki farklılıkları ortaya çıkarmak ve öğretmenlere değerlendirmeleri hakkında karşılaştırma yapma olanağı sağlanır. Bu sınavlar, ilgili okullarla iş birliği yapılarak il-ilçe millî eğitim müdürleri veya görevlendirecekleri koordinatör yöneticilerin başkanlığında sınavı yapılacak dersin branş öğretmenlerinden oluşturulacak komisyonca düzenlenir.Bu komisyon ve sınavlarda yeteri kadar öğretmen görevlendirilir.”
Bakanlık
tarafından gönderilecek testler ve başka ölçme araçları ile de başarı
seviyesi
belirlenebilir ve bunlarla öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme sonuçları
karşılaştırılır. Öğretmenler, bu karşılaştırma sonuçlarından
yararlanarak sonraki ölçme ve değerlendirme faaliyetleri için gerekli
tedbirleri alırlar
Bu
tür sınavlarda alınan puanlar da ortalamaya katılır ve eşit şekilde değerlendirilir.
Öğretmen tarafından verilen puanlarla okul, ilçe, il ve ülke çapında yapılan
sınavlarda belirlenen puanlar arasında dikkat çekici ve anlamlı bir farklılık
varsa ilgili yönetim birimlerince bu konuda gerekli tedbirler alınır.
Ölçme ve değerlendirme ile ilgili problemler, bu amaçla gerekli görülen
zamanlarda toplanacak olan zümre öğretmenler kurulunda görüşülür ve
ortak çözüm yolları araştırılır.
Karşılaştırmalı sınavlar Cumartesi ve Pazar günleri de yapılabilir
( Sınıf Geçme Yönetmeliği m - 19 )
UYGULAMALI DERSLERİN SINAVLARI
Uygulamalı Derslerin Sınavları
Madde 22- Resim, Müzik, Beden Eğitimi dersleri ile uygulamalı nitelikteki diğer derslerin sınavları, her dönemde üç defadan az olmamak üzere ve dersin özelliğine göre yazılı, sözlü ve uygulamalı olarak veya bunlardan yalnızca biriyle yapılabilir. Sınavların şekli ve sayısı ile uygulamalı sınavların süresi, zümre öğretmenler kurulunda belirlenir
( Sınıf Geçme Yönetmeliği m - 22 )
OKUL DIŞINDAN BİTİRME SINAVLARI
Madde 94-Özel okullarda okul dışından bitirme sınavları yapılamaz.(23.6.1985/18790 S.R.G.)
( Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği m - 94 )
a)Okul
ve dershanelerde uygulanması gereken belli başlı sınavlar şunlardır:
1-Ortalama Yükseltme ve Sorumluluk Sınavları
2-Denklik
Sınavları
3-Seviye
Tesbit (Düzey Belirleme) Sınavları
4-Seviye
Kontrol (Düzey Kontrol) Sınavları
5-Deneme Sınavları
6-Yazılı
ve Uygulamalı Sınavlar
7-Sözlü Sınavlar
8-Merkezi Sınavlar
9-Karşılaştırmalı Sınavlar
10-Uygulamalı Derslerin Sınavları
11-Okul Dışından
Bitirme Sınavları
b)Sınav
Evrakı ve Komisyonlar
1-Sınav Komisyonları
2-Sınav
Soruları
3-Sınavlara
Katılmayanlar
4-İnceleme Tutanakları
5-Sınav
Sonuçlarının Duyurulması
6-Sınav
Sonuçlarına İtiraz
7-Sınav Evrakının Saklanması
SINAV KOMİSYONLARI :
a ) Tanımı :
Madde 4 -
"Sınav Komisyonu", okul müdürünün başkanlığında iki öğretmenden az olmamak kaydıyla sınavı yapılacak derslerin öğretmenlerinden oluşturulacak komisyonu
( Ortalama Yükseltme Sınavı Yönergesi m - 4 )
b ) Sınav Komisyonları
Madde 10- Değişik 16.03.2001 tarih ve 35 sayılı Karar ; 2523 T.D.)Sınav komisyonları, okul müdürünün başkanlığında toplanan zümre öğretmenler kurulunca belirlenen en az ikişer üyeden oluşturulur.
Sınav komisyonlarının oluşturulması için okullarda yeterli sayıda öğretmen bulunmaması durumunda eğitim bölgesindeki diğer okul öğretmenlerinden de yararlanılır. Bu düzenleme, sınavlardan önce toplanan Eğitim Bölgesi Müdürler Kurulunca yapılır· Ancak, yeterli sayıda ders öğretmeninin bulunmaması durumunda, branşlar dikkate alınarak diğer öğretmenlerden de görevlendirme yapılır
Naklen gelen öğrencilerin, sorumlu oldukları derslerden, sınav komisyonlarının oluşturulamaması durumunda söz konusu öğrencilerin sınavları, gerekli tedbirler Millî Eğitim Müdürlüğünce alınarak, başka okullarda yapılabilir.
Müdür, sınav komisyonlarının başkanıdır ve imkânlar ölçüsünde sınav komisyonları İle sınav salonlarında bulunur.
( Ortalama Yükseltme Sınavı Yönergesi m - 10 )
c ) Gözetmen Görevlendirme
Madde 11- Değişik 16.03.2001 tarih ve 35 sayılı Karar ; 2523 T.D.)Okul müdürü, sınavlar için yeter sayıda öğretmeni gözetmen olarak görevlendirir.
Sınav komisyonlarında üye olarak görevlendirilecek öğretmenlerin, sınavlarla ilgili görevleri kendilerine imza karşılığında duyurulur.
Gözetmenler;
a) Sınavın başlamasından yarım saat önce görev yerinde hazır bulunur,
b) Öğrencileri sınav salonuna yerleştirir, yoklama yapar,
c) Sınav kâğıtlarının dağıtımını sağlar,
d) Sınav kurallarına uymayanları uyarır ve gerektiğinde durumu okul müdürlüğüne bildirir,
e) Sınav sırasında yanlış anlamaya meydan verebilecek ve adayların dikkatini dağıtabilecek davranışlardan kaçınır,
f) Sınavın bitiminde sınav kâğıtlarını eksiksiz olarak teslim alır ve kâğıt sarf tutanağının ilgili sütununu sınava girenlere imzalattırır. Sınava katılmayanların isimlerinin karşısına "GİRMEDİ" yazar,
g) Sınav evrakını komisyona teslim eder.
( Ortalama Yükseltme Sınavı Yönergesi m - 11 )
d ) Soruların Yıllık Plan ve Programlara Uygunluğu
Madde 23- Öğretmenler, yazılı ve uygulamalı sınav sorularını düzenlerken, ders yılı basında zümre öğretmenlerince dersin programına uygun olarak hazırlanan yıllık ders planlarındaki ders konularını ve dersin amaçlarını göz önünde bulundururlar
( Sınıf Geçme Yönetmeliği m - 23 )
e ) İlköğretim Kurumlarında Sınavlara Katılmayanlar
Madde 38*- Herhangi bir nedenle sınavlara katılamayan, ödev veya projesini zamanında teslim edemeyen öğrencinin durumu velisine bildirilir. Veli çocuğunun özürünü en geç beş gün içinde okul yönetimine yazılı olarak bildirmek zorundadır.
Bu öğrenciler, ders öğretmeninin tespit edeceği bir zamanda ve önceden duyurularak sınava alınır. Bu sınav, sınıfta diğer öğrencilerle ders işlenirken yapılabileceği gibi ders dışında da yapılabilir. Öğrenciler, ödev veya projelerini öğretmenin vereceği süre içinde teslim eder
( İlköğretim Kurumları Yönetmeliği m - 38 )
f ) Orta Öğretim Kurumlarında Sınavlara Katılmayanlar
Madde 24- Sınavlara katılmayan, ödev veya projesini zamanında teslim etmeyen öğrenci özrünü, özrün başlangıcından itibaren 7 gün içinde bildirmek, bitimini izleyen 7 gün içinde de belgelendirerek okul idaresine vermek zorundadır. Ancak; kaza, ölüm, yangın ve benzeri durumlarda bu süre okul idaresinin takdirine bırakılır
Özürsüz olarak sınavlara katılmayan, ödev veya projesini zamanında teslim etmeyen ve sınavlarda kopya çeken öğrenciye puan olarak sıfır verilir ve durum okul idaresine yazılı olarak bildirilir
Özrü okul idaresince kabul edilen öğrencinin durumu ders öğretmenine yazılı olarak bildirilir. Bu öğrenci, ders öğretmeninin belirleyeceği bir zamanda ve önceden duyurularak sınava alınır, ödev veya projesi kabul edilir. Bu sınav, sınıfta diğer öğrencilerle ders işlenirken yapılabileceği gibi ders dışında da yapılabilir.
( Sınıf Geçme Yönetmeliği m - 24 )
g ) İnceleme Tutanakları :
Madde 143 -f) İmtihanlarda kullanılan l., 2. inceleme ve soru tespit tutanağı tek metin halinde birleştirilmiştir.
( Lise Ortaokullar Yönetmeliği m - 143/3f ) )
h ) İlköğretim:
Sınav Sonuçlarının Duyurulması
Madde 40- Öğretmenler, yaptıkları sınavların, verdikleri ödev ve projelerin sonuçlarını öğrencilere bildirirler. Yapılan başlıca ortak hataları sınıfta açıklarlar. Sözlü sınav sonucu o ders saati içinde, yazılı sınav, uygulama ve ödev sonuçları ise yazılı sınavın yapıldığı, ödevin, uygulamanın veya projenin teslim edildiği tarihten başlayarak en çok on beş gün içinde öğrenciye duyurulur.
( İlköğretim Kurumları Yönetmeliği m - 40 )
ı ) Orta Öğretim :
Sınav
Sonuçlarının Duyurulması ve Sınavlara İtiraz.
Madde 25- Öğretmenler yaptıkları sınavların, verdikleri ödev ve
projelerin sonuçlarını öğrencilere bildirirler ve 0yapılan başlıca ortak
hataları sınıfta açıklarlar. Yazılı sınavlar, uygulamalar ve ödev sonuçtan
yazılı sınavın yapıldığı tarihe veya ödevin, uygulamanın yahut
projenin teslimi tarihine göre en çok 15 gün içinde öğrenciye duyurulur.
Öğrencinin istemesi halinde sınav kağıdı ders öğretmeni ile birlikte bir
defa daha incelenir.
( Sınıf Geçme Yönetmeliği m - 25 )
Ortalama Yükseltme Sınavı Sonuçlarına İtiraz :
Değerlendirme Sonunda Yapılacak İşler
Madde 18- Sınav kâğıtlarının değerlendirilmesiyle ilgili bütün işlemler bittikten sonra öğrencilerin aldıkları notlar not çizelgesine geçirilir.
Aynı dersten birden fazla sınav türü uygulaması halinde, bu sınavlarda alınan puanların aritmetik ortalaması alınıp not olarak tespit edilir.
Bu şekilde kesinleşen notlar değiştirilemez ve notlara itirazda bulunulamaz. Cevap anahtarı, puanlama baremi ve sorular, sınav kâğıtları ile birlikte bir yıl saklanır. Sınav kâğıtları, okulu denetlemeye yetkili olmayan kimselere gösterilmez ve verilmez.
( Ortalama Yükseltme Sınavı Yönergesi m - 18 )
EVRAKININ SAKLANMASI
Yazılı Yoklama Kağıdı :
Madde
7-Arşiv
Malzemesinin Bakanlık Arşivinde bekletilme ve saklanma süreleri birim arşivlerindeki
saklama sürelerine göre 10-14 yıl arasındadır.Ancak daha uzun süre
saklanacak malzemeler Bakanlıkça tespit edilir.Bakanlık arşivinde saklama süreleri
(EK:7) de gösterilmiştir.
( Arşiv
Hizmetleri Yönergesi m - 7 )
Değerlendirme Sonunda Yapılacak İşler
Madde 18- Sınav kâğıtlarının değerlendirilmesiyle ilgili bütün işlemler bittikten sonra öğrencilerin aldıkları notlar not çizelgesine geçirilir.
Aynı dersten birden fazla sınav türü uygulaması halinde, bu sınavlarda alınan puanların aritmetik ortalaması alınıp not olarak tespit edilir.
Bu şekilde kesinleşen notlar değiştirilemez ve notlara itirazda bulunulamaz. Cevap anahtarı, puanlama baremi ve sorular, sınav kâğıtları ile birlikte bir yıl saklanır. Sınav kâğıtları, okulu denetlemeye yetkili olmayan kimselere gösterilmez ve verilmez.
( Ortalama Yükseltme Sınavı Yönergesi m - 18 )
Malzemenin
Bakanlık Arşivinde Tasnifi ve Yerleştirilmesi
Madde
6-Arşivlik
malzeme ve arşiv malzemesi,işlem gördüğü tarihte meydana gelen teşekkül
ve münasebet biçimlerine uymak suretiyle düzenleme esasına dayanan organik
metodla(Provenance Sistemi) tasnif edilir.Bu tasnif sisteminin esası,arşivlere
devredilen fonları,bütünlüklerini bozmadan asli düzeni ile bırakmaktır.
Arşivlik
malzemenin işlem gördüğü tarihlerdeki ait olduğu,daire ve alt birimleri,hiyerarşik
bütünlük içerisinde tespit edilir,Birimlerin kendilerine ait olan evrakı
bir araya getirilir.
Tasnif
İşlemleri Şu Sırayı Takip Eder:
a)Önce,her
daire ve alt birimlere ait evrak,tek tek elden geçirilerek ayırma işlemi yapılır.Birimlerin
evrakı,işlem gördükleri tarihlerdeki teşekkül ve münasebet biçimlerine
uygun şekilde bir araya getirilir.
Ayırma
işlemi,Bakanlığın genel idari yapı şeması tespit edildikten sonra yapılır.
Kesin
Tasnif,muhafazasına lüzum görülmeyen malzemenin ayıklama ve imhasından
sonra yapılır.
b)Bakanlık
Merkez,Taşra ve Yurtdışı Teşkilatı ile bağlı kuruluşların Merkez ve Taşra
Teşkilatlarının kodlanarak, her birimin evrakının nereye yerleştirileceğinin
bilinmesi gerekmektedir.Tasnif edildiği yerden alınan belgenin tekrar depodaki
yerine konması için de öncelikle kurumun,alt birimlerin ve bağlı kuruluşlar
ile Yurtdışı Teşkilatı kodunun tespiti lazımdır.Sadece kurum kodu yeterli
olmamaktadır.Birimlerin,alt birimlerin,bağlı kuruluşlarıyla Yurtdışı Teşkilatında
kodlanması gerekmektedir.
Teşkilat
şemasına göre;Bakanlık Merkez,bağlı kuruluşlar ve taşra teşkilatının
birim ve alt birimleri ile Yurtdışı Teşkilatı birimlerinin Bakanlıkça
tespit edilen kadroları esas alınarak kodlama işlemine geçilir.Evrak ve
eklerine,aidiyeti ve bütünlüğü bozmayacak şekilde ayrı ayrı kod
numaraları verilir.
Kodlama
Esasları:
-
Kurum Kodu
: Bakanlık,kurum ve kuruluşlar
-
Birim kodu
: Genel Müdürlük veya Müstakil Daire Başkanlığı
-
Alt birim kodu
: Daire Başkanlığı
-
Hizmet birim kodu
: Dosya tasnif numarası almamış belgelerden,hizmetlerde farklılık
varsa,bu hizmetler kodlanacaktır.Eğer,dosya yönetmelikleri tatbik edilerek
hizmetler sınıflanmışsa,yeniden kod verme yoluna gidilmeyip,bu dosya
numaraları aynen kullanılacaktır
Kodların
tespit edilmesinde ve uygulanmasında aşağıdaki esaslara uyulur:
1)Mümkün
olduğu kadar fazla rakam (harf veya rakam-harf) kullanılmasından kaçınılır.
2)Yeni
kurulan daire ve alt birimler için kod ihdas edilirken,bunların eski kodlarla
çakışmamasına dikkat edilir.
3)Evrak
ve vesaikin eklerine de,aidiyeti ve bütünlüğü bozmamak için mevcut
kodlama,kendi bütünlüğü içerisinde ayrı ayrı verilir.
Bakanlık
kodlama cetveli EK-1'dedir.
c)Ayırımı
yapılan vesaik ve evrakdan,konu ve işlem itibariyle aidiyeti aynı
olanlar,ekleriyle birlikte bir araya getirilir.
Evraka
ekli olan harita,plan,proje ve benzerleri,asıl evrak ve vesaikden ayrılmaz.Bu
tür ekler,asıl evrak ve vesaik ile birlikte ele alınır.
Birden
fazla yaprak ve sayfadan ibaret olan evrakın,dağıtılmasına mani
olmak,yerlerinin kaybolmasını önlemek ve aidiyetlerini sağlamak,dolayısıyla
kullanılmalarını kolaylaştırmak için yaprak ve sayfalar numaralandırılır.Her
dosyada,evrak 1'den başlamak üzere sıra numarası alır.Evrakın ekleri,kendi
içerisinde sayıldıktan sonra,asıl evrakın ön yüzünün sol alt köşesine,adet
olarak kurşun kalemle yazılır.
d)Daha
sonra,birimleri tespit tespit edilmiş olan evrak ve vesaik,kendi içerisinde
"gün,ay ve yıl"sırasına göre, kronolojik sıraya konur.Bu işlem
yapılırken,aşağıdaki hususlar gözönüne alınır:
1)Kronolojik
sıralama işlemi,küçük tarihten büyük tarihe doğru yapılır.Birden fazla
eki bulunan evrak ve vesaikin, kronolojik
sıralamasında da aynı usul uygulanır.
2)Üzerine
yalnızca "ay"ı olup,günü belli olmayan evraklar,sıralamada,evrakın
sayısı gibi ipucu olacak bir unsura sahip değilse,bunlar bulundukları ayın
en sonuna toplu olarak konulur.
3)Eski
harfli belgelerdeki Hicri ve Rumi tarihler,Miladi tarihe çevrilerek alınır.
4)Bazı eski harfli evrak ve vesaikde,tarihler,"ay"olarak üç
parçaya bölünerek,"Eyail","Eyasit" ve "Eyahir"
tabirleri ile kullanıldığından;"Eyail"yazılı olanlar,ait
oldukları ayın 10 uncu gününden sonraya "Eyasit"yazılı
olanlar,ait oldukları ayın 20 inci gününden
sonraya;"Eyahir"yazılı olanlar ise,ait oldukları ayın 30 uncu günün
den sonraya konulur.
Üzerinde
gün ve ay olmayıp;sadece yıl yazılı olanlar,ait oldukları yılın en
sonuna konulur.
5)Üzerinde
yazılı bir tarih olmadığı halde,tahmini tarihlemesi yapılan evraklar
da,ait oldukları yılın,ayı ve günü belli olmayan evrakları arasına
konulur.Tahmini tarihleme kaydı,köşeli parantez içerisinde gösterilir.
e)Ayırma
neticesinde,evrak ve vesaikin ait olduğu,kurumun daire başkanlığına
kadar,daha önceden belirlenmiş kodlarını ihtiva eden,lastikden yapılmış
"Arşiv Yer Damgası",(Ek:2),evrakın arka yüzünün sol üst köşesine
siyah ıstampa mürekkebi kullanılmak suretiyle basılır.Arşiv yer damgasında,"Alt
Birim Kodu'na kadar olan kısımlar değişmeyeceğinden,bunların belirlenmiş
kodları,lastik damganın yapılması sırasında damgada yer alır.Aynı damganın
"Kutu veya Klasör Numarası","Dosya Numarası"ve"Evrak
Sıra Numarası"bölümleri ise kurşun kalemle doldurulur.
"Kutu
Numarası"bölümünde,evrak ve vesaikin dosyalar içerisinde konacağı
kutuya verilecek müteselsil numara yazılır.
"Dosya
Numarası"bölümüne,bir kutuda yer alacak dosyalara verilecek müteselsil
numara yazılır.
"Evrak
Sıra Numarası"bölümüne ise,her bir dosyaya yerleştirilecek evraklara
verilecek sıra numarası yazılır.
Her
bir dosya içerisinde yer alacak evrak 1'den başlamak üzere sıra numarası alır."Arşiv
Yer Damgası"aidiyet ve bütünlüğü sağlaması bakımından,evrakın
eklerine de basılır.Kodlama,"Kutu Numarası","Dosya Numarası"ve"Evrak
Sıra Numarası"bölümleri,kurşun kalemle doldurulur.Boyalı,sabit,tükenmez
veya mürekkepli kalemle evrak üzerine yazı yazılmaz.
f)Her
bir dosya gömleği içerisinde,o dosyada yer alacak evrakın dökümünü
verecek,bir"Dosya Muhteviyatı Döküm Formu"(EK:3) konacaktır.
g)İstenen
belgelere süratli bir şekilde ulaşmayı sağlamak için,belgelerin dosyalar içerisinde
yerleştirileceği kutuların (veya klasörlerin),sırtlarında bulunan
etiketler üzerine yukarıda belirtilen kodlamanın,"Evrak Sıra Numarası"
hanesine kadar olan bilgiler kaydedilir.Bu etiketlerde (EK:5),"Dosya
Numarası",hanesine,bir kutuda yer alacak dosyaların ilk ve son numaraları
ile ayrıca "İşlem Yılı" yazılır.Aynı şekilde,dosya gömleklerinin
ön yüzlerine de,kodlamanın"Dosya Sıra Numarası"dahil,"İşlem
Yılı"kaydedilir.
Ayrıca,Hizmetlerin
hususiyeti ve aidiyeti itibariyle kendi arasında müteselsil numara almış
olan evrak ve vesaik için,kutu etiketleri ile dosya gömleklerinin ön yüzlerinde,"İşlem
Yılı"hanesinin altına,dosya ve dolayısıyle kutu içerisinde yer almış
olan bu tür evrak ve vesaikin almış olduğu müteselsil numaranın başlangıç
ve bitiş numaraları,aramada bir kolaylık unsuru olması bakımından
kaydedilir.Bunun için,"İşlem Yılı" hanesinin altında bu
numaraların yer alacağı bir boş kısım bırakılır.
h)Kutu
ve dosyalara verilecek sıra numaraları,dosyalama sistemleri devam ettiği sürece
müteselsil olarak devam ettirilir.
ı)Bu
tasnif sisteminde,ayırma ve tarihleme işlemi tamamlanan evrakın,envanteri hazırlanır.Bunun
için her evrakın veya ekleriyle birlikte evrak bütünlüğünün,mahiyeti
hakkında özeti çıkarılıp fişlenir.
i)Bütün
bu işlemler,daha sonra kataloglara geçirilir.
j)Tasnifi
tamamlanmış olan evrak,standart dosya gömlekleri içerisinde kutulara
(EK:4)(veya Klasörlere) konmuş olarak,gerekli şartları haiz arşiv depolarında
ve madeni raflarda,tasnif planına uygun olarak,bir yerleştirme planı
dahilinde yerleştirilir.
Bu
yerleştirmede,raflarda,çift taraflı ranzalar da dahil soldan sağa,gözlerde
ise yukarıdan aşağıya doğru devam eden bir sıra dahilinde yerleştirilir.
Yerleştirme
işlemi,arşiv deposuna girildiğinde,sol taraftaki ilk rafın sol üst köşesinden
başlamak üzere yapılır.Bu işlem,her raf grubu için tekrarlanır.
Arşiv
deposunun yerleşim şeması çıkarılır ve depo girişinin uygun bir yerine
asılır.
Bu
tasnif sistemi,yalnızca klasik tip arşiv belgesi denilen evrak için söz
konusudur.
Değişik tür ve çeşitteki malzemenin (Film,fotoğraf,plak,ses ve görüntü
bandı,vb.)tasnifi değişik sistem ve işlemlere göre yapılır.
Malzemenin
Bakanlık Arşivinde Saklama Süresi
(
Arşiv Hizmetleri Yönergesi m - 6 )