OKUL SERVİS ARAÇLARI HİZMET YÖNETMELİĞİ
Resmî Gazetede Yayım
Tarihi ve Sayısı: 21/05/1992-21234
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
Madde l- Bu Yönetmeliğin amacı; şehir içinde öğrenci taşıma hizmetlerini düzenli ve güvenli hale getirmek, bu amaçla taşıma yapacak gerçek ve tüzel kişilerin yeterlilik ve çalışma şartlarım belirlemek, bu Yönetmeliğin gerekli kıldığı denetim hizmetlerini yapmaktır.
Kapsam
Madde 2- Bu Yönetmelik, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerce öğrenci taşımak için kullanılacak "Okul Servisi Araçlarını" kapsar.
Tanımlar
Madde 3- Bu Yönetmelikte geçen;
"Bakanlık" içişleri Bakanlığını,
"Taşıma", bir ücret karşılığında okul öncesi, ilköğretim ve orta öğretim ile yüksek öğretim öğrencilerinin ve rehber öğretmenlerin, kamuya açık karayolunda minibüs ve otobüs gibi taşıtlarla evden okula, okuldan eve getirilip götürülmesini,
"Okul Taşıtı", genel olarak okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim ve yüksek öğretim öğrencileri ile sadece gözetici ve hizmetlilerin taşınmalarında kullanılan taşıtı,
"Sürücü", karayolunda bir aracı sevk ve idare eden ehliyetli kişiyi,
"Yolcu", aracı kullanan sürücü ile hizmetlilerin dışında araçta bulunan öğrencileri ve rehber öğretmeni,
(Ek : 14/08/1992 - 21315 s.R.G)
"Okul Öncesi Öğrenci" (Anaokulu), mecburî öğrenim çağına gelmemiş 4-5 yaş grubu çocuklanmn eğitimi amacıyla açılan okullara gidip gelen çocukları,
"Hizmetli", araçlarda, sürücü hariç, araç veya taşıma hizmetlerinde süreli veya süresiz çalışan kişleri,
"Taşıt", karayolunda insan taşımak için imal edilmiş motorlu araçları,
"Minibüs", yapım itibariyle sürücüsünden başka sekiz ile ondört oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu taşıtı,
"Otobüs", yapım itibariyle sürücüsünden başka en az onbeş oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu taşıtı,
"Rehber Öğretmen", okul öncesi çocukları ve 6 ile 14 yaş grupları arasındaki öğrenci çocukları taşıyan okul servis araçlarında, araç içi düzenini sağlayan, öğrencilerin araca iniş ve binişlerinde yardımcı olan öğretmeni,
"Taşıma Sınırı" (Kapasite), servis aracının trafik kurallarına göre güvenle taşıyabileceği kişi sayısını,
"Durak", kamu hizmeti yapan yolcu taşıtlarının yolcu veya hizmetlileri bindirmek, indirmek gayesi ile duraklamaları için işaretle belirlenmiş yeri,
"Güzergâh", okul hizmet taşıtlarının kalkış noktası ile varış noktası arasında kalan, Trafik Kuruluşlarınca verilen özel izin belgelerinde belirtilen yolları,
"Taşımacı" (işleten), öğrencileri ve rehber öğretmenleri bir ücret karşılığı taşımasını üstlenen gerçek veya tüzel kişileri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Okul Servis Araçlarında Aranacak Şartlar, Çalışma Esasları ve Taşımacının
Yükümlülüğü
Taşıtlarda Aranacak Şartlar
Madde 4- Taşımacılar tarafından okul servis aracı olarak kullanılacak taşıtlarda aşağıdaki şartlar aranır.
a) Okul şems araçlarının arkasında "OKUL TAŞITI" yazısını taşıyan numunesine uygun renk, ebat ve şekilde bir levhanın bulundurulması, (Ek-1/1, Ek-1/2)
b) Öğrenciler ile rehber öğretmenin iniş ve binişlerinde kullanılmak üzere en az 30 santimetre çapında olan ve üzerinde siyah "DUR" yazılı kırmızı ışıklı bir lamba bulunan işaret levhasının konulması, (Ek- 2)
c) Okul taşıtı olarak kullanılacak araçlarda öğrencilerin kolayca yetişebileceği cam ve çerçevelerin sabit olması,
d) Okul servis araçlarından sağlık çantası (ilk yardım malzemelerinin bulunduğu) ve trafik seti bulundurulması,
e) (Değişik : 14/08/1992 - 21315 s.R.G) Araçların kapılan, sürücüler tarafından açılıp kapatılabilecek şekilde otomatik (havalı, hidrolikli vb.) olabileceği gibi; araç sürücüleri tarafından elle kumanda edilebilecek şekilde (mekanik) de olabilir. Otomatik olduğu takdirde, kapıların açık veya kapalı olduğu sürücüye optik ve/veya akustik sinyallerle intikal edecek şekilde olmalıdır.
f) Okul servis aracı olarak kullanılacak araçların aylık, üç aylık, altı aylık ve yıllık bakım ve onarımları devamlı olarak yaptırılmakla birlikte; araçların cinsine göre Karayolları Trafik Yönetmeliğinde yer alan muayene sürelerini kapsayacak şekilde fenni muayenelerinin (periyodik) yaptırılmış olması,
g) (Değişik : 14/08/1992 - 21315 s.R.G.) Okul servis aracı olarak kullanılacak araçlardan minibüs ve otobüslerin ve benzeri taşıtların yaşlarının onbeş yaşından küçük olması, (Ancak, tarfik emniyeti ile can ve mal güvenliği açısından öncelikle yetkili Teknik Üniversitelerden "Teknik Uygunluk Raporu" veya Bayındırlık ve Iskan Bakanlığı, Karayolları Muayene istasyonlarından "Fenni Muayene Raporu" alınması ve bu raporların Sanayi ve Ticaret Bakanlığının " 90/109.110" sayılı tebliğinde belirtilen esaslara göre tasdik edilmesi kaydıyla yirmi yaşına kadar izin verilebilir.)
Taşıtların yaşı, fabrikasından imal edildiği tarihten sonra gelen ilk takvim yılı esas alınarak hesaplanır.
h) Araç cinsine göre, minibüsler için doldurma kapasitesi en az l kg. olan en az bir adet; otobüslerde doldurma kapasitesi 5 kg. olan en az iki adet yangın söndürme cihazlannın bulundurulması, (Yangın Söndürme Cihazları Araçların imal, Tadil ve Montajı Hakkındaki Yönetmeliğin 2.3, 2.1. maddesine uygun olacaktır.)
ı) Araçların imal, Tadil ve Montajı Hakkındaki Yönetmeliğin 2.2. maddesi hükümlerine göre tayin edilen ve o araca ait tescil belgelerinde gösterilen oturacak yer adedi, aracın içerisine görülecek bir yere yazılarak sabit şekilde monte edilecektir.
k) Bu taşıtlar için aranacak diğer şartların, 19/06/1985 gün ve 18789 Mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Araçların imal Tadil ve Montajı Hakkındaki Yönetmelik" hükümlerine uygun olması,
1) Kamu Kurum ve Kuruluşları ile özel ve tüzel kişi ve kuruluşlara ait okul servis aracı olarak teçhiz edilmiş araçlar, taahhüt ettikleri öğrenci taşıma hizmetlerini aksatmamak kaydıyla, diğer yolcu taşıma hizmetlerinde de kullanılabilir Ancak, bu taşıma esnasında okul servis araçlarına ait ışıklı işaretlerin sürücüler tarafından kullanılması yasaktır.
Taşımacının Yükümlülüğü
Madde 5- Okul servis araçları ile taşımacılık yapanlar,
a) Öğrencilerin oturarak rahat bir yolculuk yapmalarını sağlayacak tedbirleri almak ve taahhüt ettiği yere kadar götürüp getirmekle,
b) Araç içi düzeni sağlamak ve öğrencilerin inme ve binmeleri sırasında yardımcı olmak üzere "Rehber Öğretmen" veya yardımcı bulundurmakla,
c) Taşıma akdini düzenlemeden önce okul idareleri ve öğrenci velileri ile görüşerek o ders yılı için taşıyacağı öğrencilerin geliş ve gidiş güzergâhlarına göre önceden trafik kuruluşlarından " Özel izin Belgesi" almakla, (Trafik kuruluşlarınca böyle bir düzenleme getirilmemiş ise, izin alma mecburiyeti aranmaz.)
d) Taşımacıların yanında çalışanlar, hizmet akdine tâbi olup, bunların sosyal güvenlik yönünden sigorta işlemlerinin yaptırılması zorunlu!uğuyla,
e) Okul servis araçları fiyat tarifeleri her yıl iki dönem halinde (31 Aralık /l Haziran, l Haziran/31 Aralık) il veya ilçe trafik komisyonlarınca belirlenir.
Trafik komisyonu toplantılarına oy hakkı olmaksızın, il veya ilçe Millî Eğitim Müdürlüğünden veya Yüksek Öğrenim Kurumlan ile Okul Servis Taşımacılığı yapan demeklerden (Kuruluşu olan yerlerde) birer temsilci toplantıya davet edilir veya yazılı olarak görüşleri alınır.
Taşıma ücretlerine ilişkin tarifeler bir ay önce belirlenerek, uygulanmak üzere Millî Eğitim Müdürlükleri ile Yüksek Öğrenim Kurumlarına yazılı olarak bildirilir. Bu ücretler ilgilisinden (Veli, Öğrenci, Vasi) aylık olarak makbuz karşılığında tahsil edilir.
f) Yolcunun (Taşınan);
1- ikametgâhının değişmesi,
2- Uzun tedaviyi gerektiren bir hastalık geçirmesi,
3-Okumaktan vazgeçmesi,
4- Herhangi bir sebepten dolayı okuma hakkını kaybetme,
sebebiyle servisle taşınmaktan vazgeçmesi halinde geri kalan aylann ücretlerini iade etmekle, yükümlüdürler.
g) Türk Ticaret Kanunu, Borçlar Kanunu ve Karayolları Trafik Kanunu'ndaki işletenin ve araç sahibinin sorumluluğuna ilişkin hükümler ile taşımacı ve taşınan arasında vuku bulabilecek anlaşmazlıkların giderilmesi amacıyla açılacak davalara ait hususlar saklı kalmak kaydıyla; bu madde hükümleri ile bu Yönetmelikteki diğer hükümlere uygun davranmadıkları anlaşılanlarla ilgili şikâyetler trafik zabıtasınca değerlendirilir.
Taşıma İşlerinde Çalışanlar
Madde 6- Okul servis araçlarını kullanan sürücüler;
a) Sorumlu ve yetkili olduğu hizmetin niteliklerine sahip olma,
b) Mesleğe uygun öğrencilere güven verecek görünümü yansıtan kıyafeti, gerektiğinde okul idarelerince belirlenecek tek tip kıyafet giyme,
c) Yapısı itibariyle, sürücüsünden başka sekiz ile ondört oturma yeri olan taşıtları kullanacak sürücülerin, en az beş yıllık "B" sınıfı; sürücüsünden başka en az onbeş otumıa yerinde fazla öğrenci taşıyan araçları kullanacakların ise. en az beş yıllık "E" sınıfı sürücü belgesine sahip olma,
şartlarını taşımaları zorunludur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Sigorta
Sigorta Zorunluluğu
Madde 7- Minibüs ve otobüslerle okul öğrencilerini taşımak isteyen gerçek ve tüzel kişiler ile kamu kuruluşları, taşıyacakları öğrenciler ve taşımada görevlendirecekleri sürücüler ile bunların yardımcı ve rehber öğretmenler için kazalara karşı Karayolları Trafik Kanununun zorunlu kıldığı Malî Mesuliyet (Trafik) sigortası dışında "Ferdî Kaza Sigortası" yaptırmak zorundadırlar.
Sigorta Şirketlerinin Yükümlülüğü
Madde 8- Türkiye'de kaza sigortası dalında çalışan ve ruhsatı bulunan her sigorta şirketi, okul servis taşıtlarından faydalananlara " Ferdî Kaza Sigortası" yapmak zorundadır.
Sigortasız Taşıma Yapılamayacağı
Madde 9- Ferdî kaza sigortası bulunmayan minibüs ve otobüslerle, öğrenci taşımacılığı yapılamaz ve trafiğe çıkış izni verilemez.
Okul servis araçlarında aranacak olan "Ferdî Kaza Sigortası" ile ilgili tarife ve şartlar ve diğer hususlar Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığınca belirlenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Madde 10- Bakanlığın denetimi yanında, çalışma şartlan yönünden, ilgili kuruluşlar, mevzuatları çerçevesinde her türlü denetimi yaparlar. Bakanlık denetimle ilgili olarak bu kuruluşlarla her zaman iş birliği içinde bulunabilir.
Madde 11- (Değişik : 14/08/1992 - 21315 s.R.G)
Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce okul servis aracı olarak kullanılmakta olan gerçek ve tüzel kişilere ait araçların en geç 15 Ağustos 1993 tarihine kadar,
Bu araçlarda istihdam edilecek sürücülerin de en geç 15 Ağustos 1992 tarihine kadar, Bu Yönetmelik hükümlerine uygun hale getirilmesi mecburîdir.
Yürürlük
Madde 12- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 13- Bu Yönetmelik hükümlerini içişleri Bakanı yürütür.