Bakanlar Kurulu
Kararının Tarihi : 16.7.1982, No: 8/5105
Dayandığı
Kanunun Tarihi : 14.7.1965, No: 657
Yayımlandığı R.
Gazetenin Tarihi : 25.10.1982, No: 17849
Madde 1 - Bu Yönetmelik, kamu personelinin Atatürk devrim
ve ilkelerine uygun, uygar, aşırılığa kaçmayacak şekilde sade bir kılık ve
kıyafette olmalarını, kılık ve kıyafette birlik ve bütünlük içinde
bulunmalarını sağlamayı amaçlamaktadır.
Madde 2 - Bu Yönetmelik, genel ve katma bütçeli kurumlar,
mahalli idareler, döner sermayeli kuruluşlar ve kamu iktisadi teşebbüsleri ile
bunların iştirakleri ve müesseselerinde çalışan her sınıf ve derecedeki
memurlar, sözleşmeli ve geçici görevle çalışan personel ile işçilerin kılık ve
kıyafetlerinin düzenlenmesine ilişkin esasları kapsar.
Madde 3 - Bu Yönetmelikte geçen;
a. "Kurum
ve Kuruluş" deyimi, genel ve katma bütçeli kurumlar, mahalli idareler,
döner sermayeli kuruluşlar, kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların iştirak ve
müesseseleri,
b.
"Memur" deyimi, 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinde belirtilen sınıflarda
(yardımcı hizmetler sınıfı dahil) çalışanları,
c. "Sözleşmeli
Personel" deyimi, 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası, 5434
sayılı Kanuna 1101 sayılı Kanunla eklenen Ek 5 inci maddenin son fıkrası ve
özel kanunların verdiği yetkiye dayanılarak 2 nci madde kapsamına giren kurum
ve kuruluşlarda çalışanlarla 6/11/1980 gün ve 2333 sayılı Kanuna göre
çalışanları,
d. "Geçici
Görevli" deyimi, 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (C) fıkrasına göre
çalışanlarla kadrosunun bağlı bulunduğu kurum ve kuruluş dışında başka bir
kurum ve kuruluşta çalışanları,
e. "İşçi"
deyimi, 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (D) fıkrasına giren ve bu
Yönetmeliğin 2 nci maddesinde belirtilen kurumlarda çalışanları, ifade eder.
Madde 4 - Kurum ve kuruluşlarda görevli memur, sözleşmeli
personel, geçici personel ile hizmetliler ve işçilerin giyimlerinde sadelik,
temizlik ve hizmete uygunluk esastır.
Madde 5 - 2 nci maddede sözü edilen personelin kılık ve
kıyafette uyacakları hususlar:
Kadınlar;
( Değişik
03.01.2002 Tarih ve 24629 sayılı Resmi Gazete ) Elbise, pantolon,
etek temiz, düzgün, ütülü ve sade, ayakkabılar ve/veya çizmeler sade ve normal
topuklu, boyalı, görev mahallinde baş daima açık, saçlar düzgün taranmış veya
toplanmış, tırnaklar normal kesilmiş olur. Ancak bazı hizmetler için özel iş
kıyafeti varsa görev sırasında kurum amirinin izni ile bu kıyafet kullanılır.
Kolsuz ve
çok açık yakalı gömlek, bluz veya elbise ile strech, kot ve benzeri pantolonlar
giyilmez. Etek boyu dizden yukarı ve yırtmaçlı olamaz. Terlik tipi (sandalet)
ayakkabı giyilmez.”
b. Erkekler;
Elbiseler temiz,
düzgün, ütülü ve sade; ayakkabılar kapalı, temiz ve boyalı giyilir. Sandalet
veya atkılı ayakkabı giyilmez. Bina içinde ve görev mahallinde baş daima açık
bulundurulur. Kulak ortasından aşağıda favori bırakılmaz. Saçlar, kulağı
kapatmayacak biçimde ve normal duruşta enseden gömlek yakasını aşmayacak
şekilde uzatılabilir, temiz bakımlı ve taranmış olur. Her gün sakal tıraşı
olunur ve sakal bırakılmaz. Bıyık tabii olarak bırakılır, uzunluğu üst dudak
boyunu geçemez. Üstten alınmaz, yanlar üst dudak hizasında olur, alt uçları
dudak hizasından kesilir. Kravat takılır, kravatı örtecek şekilde balıkçı yaka
veya benzeri süveterler giyilmez. Hizmet gereğine uygun olarak verilmişse tek
tip elbise giyilir.
(Değişik:
7/8/1991 - 91/2048 S. Kanun ) Bina içinde gömleksiz, kravatsız ve çorapsız
dolaşılmaz.
Madde 6 - Resmi elbise (üniforma) giymek zorunda olanlar
ilgili kurum ve kuruluşun özel yönetmeliklerinde belirtilen usul ve esaslara
tabidirler.
Madde 7 - Sağlık, şantiye, arazi, atölye, maden ve benzeri
yerlerde çalışanların çalışılan işin ve yerin özelliğine göre giyim eşyasının
tipi, modeli ve rengi ilgili kurumca tespit edilir.Ancak, bu Yönetmelikte
belirtilen diğer esaslara uyulması zorunludur.
Madde 8 - Sağlık özürü bulunan ve
bunu resmi doktor raporu ile belgelendiren personelin giyimlerinde bu
özürlerin ve mevsim şartlarının gerektirdiği değişiklikler yapılabilir.
Madde 9 - Personel, görev yaptığı yerin ve mezun olduğu
okulların rozetleri ile Hükümetçe özel günler için çıkarılan rozetler
(Atatürk'ün doğumunun 100. Yılı gibi) dışında rozet, işaret, nişan v.b. şeyler
takamaz.
Madde 10 - Her türlü resmi belgelere yapıştırılacak
fotoğrafların, bu Yönetmelik hükümlerine uygun kılık-kıyafetlerle çekilmiş
olması zorunludur.
Madde
11 - Yaz döneminde personelin kılık, kıyafeti 15 Mayıs - 15 Eylül tarihleri
arasında uygulanır.Yaz kıyafetleriyle ilgili hususlar bakanlık merkez
teşkilatında ilgili Bakanlarca; illerde, yapılan hizmetin mahiyeti ve
çalışılan yerin iklim ve coğrafik özellikleri göz önünde tutularak Valilerce
tespit edilir.
Madde 12 - Merkezde ve taşrada protokole dahil olan bayan ve
erkek kamu görevlileri resmi kutlama törenlerine koyu renk takım elbise ile
katılırlar.
Madde 13 - Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve lokavt Kanunu
hükümlerine göre düzenlenen Toplu İş Sözleşmelerine bu Yönetmeliğe aykırı
hükümler konulamaz. Toplu İş Sözleşmeleri halen yürürlükte olan kuruluşlar için
(Sözleşmenin yenilenmesine kadar) bu Yönetmelik hükümleri uygulanır.
Madde 14 - 7/6/1963 tarihli ve 6/1835 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararına ekli Türk Silahlı Kuvvetleri Kıyafet Kararının Kara Kuvvetleri
Sekizinci Bölüm 1 inci maddesi, Deniz Kuvvetleri Dördüncü Kısım 1 inci maddesi,
Hava Kuvvetleri Dördüncü Kısım 1 inci maddesi hükümleri ile 22/7/1981 tarihli
ve 8/3349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına bağlı "Milli Eğitim Bakanlığı
ile Bakanlıklara Bağlı Okullardaki Görevlilerle Öğrencilerin Kılık
Kıyafetlerine İlişkin Yönetmelik" hükümleri saklıdır.
Madde 15 - Diyanet İşleri Başkanlığında bilfiil din işleriyle
ilgili personelin giyim ve kuşamına ilişkin hususlar 17 nci maddede belirtilen
mevzuata aykırı olmamak koşulu ile Başkanlıkça tespit ve bağlı olduğu
Bakanlıkça onaylanacak esaslar çerçevesinde yürütülür.
Madde 16 - Bu Yönetmeliğe aykırı
hareket edenlere 657 sayılı Devlet memurları Kanununun disiplin cezalarına
ilişkin hükümleri uygulanır.
İş Kanununa tabi
işçilere de aynı derecedeki cezai hükümler uygulanır.
Madde 17 - Bu yönetmelik; 2413 sayılı "Bilumum Devlet
Memurlarının Kıyafetleri İle İlgili Kararname"; 2596 sayılı "Bazı
Kisvelerin Giyilemeyeceğine Dair Kanun"un 6 ncı maddesi ve bu maddeye göre
çıkarılan 1958 sayılı "Bazı Kisvelerin Giyilemeyeceğine Dair Kanunun"
tatbik suretini gösterir "Nizamname" hükümleri uyarınca
düzenlenmiştir.
Madde 18 - 27/1/1982 tarihli ve 8/4219 sayılı Kararname
yürürlükten kaldırılmıştır.
Madde 19 - Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 20 - Bu Yönetmelik hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
Bakanlar Kurulu
Kararının Tarihi : 22.7.1981, No: 8/3349
Dayandığı Kanunun Tarihi : 3.12.1934, No: 2596
Yayımlandığı R.Gazetenin Tarihi : 7.12.1981, No: 17537
Yayımlandığı Düsturun Tertibi : 5, Cildi: 21, S.498
KAPSAM:
Madde 2 - Bu Yönetmelik
her derece ve türdeki resmi ve özel okulların (askeri okullar, Polis Kolejleri
gibi resmi üniforması bulunan okullar hariç) öğrencileri ile bu kurumlarda görevli
yönetici, öğretmen ve diğer personelin kılık kıyafetlerinin düzenlenmesine
ilişkin esasları kapsar.
DAYANAK:
Madde 3 - Bu Yönetmelik
2413 sayılı "Bilumum Devlet Memurlarının Kıyafetleri ile ilgili
Kararname" ile; 2596 sayılı "Bazı Kisvelerin Giyilemiyeceğine Dair
Kanun"un 6. maddesine göre hazırlanan 1958 sayılı "Bazı Kisvelerin
Giyilemiyeceğine Dair Kanunun Tatbik Suretini Gösterir Nizamname" ye
dayalı olarak hazırlanmıştır.
Madde 4 - Aksi
belirtilmedikçe bu yönetmelikte geçen "Bakanlık" sözünden, bünyelerinde
okul bulunan Bakanlıklardan herbiri; "Okul" sözünden, her derece ve
türdeki okullar; "Yönetici personel" sözünden, okullarda görevli
müdür, müdür yardımcıları ve diğer yöneticiler;
"Öğretmen" sözünden, okullarda kadrolu ve ücretli olarak öğretmenlik
yapanlarla, asistanlar;
"Eğitime yardımcı görevliler" sözünden, uzman, uzman yardımcısı,
rehberlik görevlisi, usta öğretici, laborant vb.;
"Memur" sözünden, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olup bu
kurumların genel idari hizmetleri sınıfından olanlar;
"Hizmetli" sözünden, bu kurumların yardımcı hizmetler sınıfında
bulunanlar;
"Öğrenci" sözünden, her derece ve türdeki okullarda öğrenim görenler;
anlaşılır.
BAŞLIKLAR:
Madde 5 - Bu Yönetmeliğin
kenar başlıkları ilgili oldukları maddelerin konusunu ve maddeler arasındaki
sıralama ile bağlantıyı göstermekte olup madde metnine dahil değildir.
II. BÖLÜM
ANA İLKELER
Madde 6 - (Değişik:
26.11.1982 - 8/5663 K.)
Okullardaki görevli yönetici,öğretmen,memur,sözleşmeli personel, geçici
personel hizmetli ve işçilerin giyimlerinde sadelik, temizlik ve hizmete
uygunluk esastır.
Madde 7 - (Değişik:
26.11.1982 - 8/5663 K.)
6 nci maddede sözü edilen personel, kılık ve kıyafetlerinde 16/7/1982 tarihli
ve 8/5105 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan "Kamu Kurum
ve Kuruluşlarında Çalışan Personelin Kılık ve Kıyafetine Dair Yönetmelik"
esaslarına uyarlar.
Madde 8 - (Mülga:
26.11.1982 - 8/5663 K.)
Madde 9 - Bakanlığa bağlı
okullarda öğrenim gören sürekli ve beklemeli öğrencilerin giyimlerinde sadelik,
temizlik ve uyum esastır. Öğrencilikle bağdaşmayan giyime yer verilmez.
Madde 10 -
İlkokullarda (1)
a. Kız öğrenciler:
Siyah önlük giyerler, beyaz yaka takarlar. Okul içinde baş açık saçlar temiz
olup düzgün taranır. Saçlar, uzatılması halinde, örülür, imkan varsa beyaz
kordela takılır. Öğrencilerin mevsime göre giyecekleri çorap, ayakkabı gibi
diğer giyim eşyası 14. maddeye uygun olarak düzenlenir.
b. Erkek Öğrenciler:
Siyah önlük giyerler, beyaz yaka takarlar. Okul içinde başı açık, saçlar kısa
kesilmiş ve temiz olur. Mevsime göre giyecekleri pantolon, çorap, ayakkabı gibi
diğer giyim eşyası 14. maddeye uygun olarak düzenlenir.
Madde 11 -
Ortaokullarda (1)
a. Kız Öğrenciler:
Siyah önlük giyerler, beyaz yaka takarlar. Okul içinde başı açık, saçlar temiz,
düzgün taranmış olur. Saçlar. uzun olması halinde örülür veya arkaya toplanarak
bağlanır. Öğrencilerin mevsime göre giyecekleri çorap, ayakkabı gibi diğer
giyim eşyası 14. maddeye uygun olarak düzenlenir. Zincir, kolye, yüzük, küpe,
bilezik vb. ziynet eşyası takılmaz.
b. Erkek Öğrenciler:
Ceket, gömlek ve pantolon giyerler; kravat takarlar. Ancak, okul yönetimince
uygun görülmesi halinde, sıcak mevsimde sadece gömlek ve soğuk mevsimde ceket
altına kapalı yakalı kazak giyilebilir. Okul içinde baş açık, saçlar kısa ve
temiz olur. Zincir, kolye vb. ziynet eşyası takılmaz.
Madde 12 - Lise
ve dengi okullarda (1)
a. Kız Öğrenciler:
Okulca seçilen bir renkte vücut hatlarını belli etmiyecek şekilde, yırtmaçsız,
kolsuz ve diz kapağını örtecek boyda bir forma giyerler. Bu forma içine,
mevsimin özelliklerine göre formayla uyum sağlayacak şekilde, kapalı yakalı
uzun veya yarım kollu bluz veya kazak giyerler. Okul içinde baş açık, saçlar
temiz ve düzgün taranmış olup uzun olması halinde örülür veya arkaya toplanarak
bağlanır. Makyaj yapılmaz, kaşlar alınmaz, tırnak uzatılmaz ve cilalanmaz.
Yüzük, küpe, kolye, iğne ve bilezik gibi süs ve ziynet eşyası takılmaz.
Çorap, ayakkabı gibi diğer giyim eşyası 14. ve 15. maddeye uygun olarak
düzenlenir.
b. Erkek öğrenciler:
Ceket, gömlek ve pantolon giyerler; kravat takarlar. Okul yönetimince uygun
görülmesi halinde, sıcak mevsimde sadece gömlek ve soğuk mevsimde ceket altına
kapalı yakalı kazak giyilebilir.
Okul içinde baş açık, saçlar kısa ve temiz olur. Ense düz ve açık olup favori,
sakal ve bıyık bırakılmaz. Zincir, kolye, yüzük vb. ziynet eşyası takılmaz.
c. Kız ve Erkek Öğrenciler;
(1) Atelye, işlik, laboratuvar ve iş yerlerinde önlük veya tulum giyerler.
(2) Beden eğitimi dersleriyle, spor faaliyetlerinde okul yönetiminin uygun
göreceği kıyafeti giyerler.
(3) İmam-Hatip liselerinde kız öğrenciler yalnız Kuran-ı Kerim ders saatlerinde
başlarını örtebilirler.
Madde 13 -
Yüksek Öğretim Okullarında:
a. Kız Öğrenciler:
Kılık kıyafetlerinde, bu yönetmeliğin 7/a maddesinde, okullarda görevli,
yönetici, öğretmen, eğitime yardımcı görevliler ve memurlar için konulan
kurallara aynen uyarlar.
b. Erkek Öğrenciler:
Kılık kıyafetlerinde, bu yönetmeliğin 7/b maddesinde, okullarda görevli
yönetici, öğretmen, eğitime yardımcı görevliler ve memurlar için konulan
kurallara aynen uyarlar.
III. BÖLÜM
DİĞER HÜKÜMLER
Madde 14 - Bu
yönetmeliğin, okullardaki giyimle ilgili hükümlerinde belirlenen, diğer
tamamlayıcı türdeki giyeceklerin tipi, modeli ve rengi okul yönetimince, varsa okul
aile birliği görüşleri alınarak tesbit edilir.
Madde 15 -
Sağlık özürü bulunan ve bunu resmi doktor raporu ile belgelendiren personelin
ve öğrencilerin giyimlerinde bu özürlerin ve mevsim şartlarının gerektirdiği
değişiklikler yapılabilir.
Madde 16 - Giyecek
yardımı yapılması veya imkan bulunması halinde okullarda hizmetlilere
yaptırılacak giyeceğin tip, model ve rengi okul yönetimince belirlenir.
Madde 17 -
(Değişik: 26.11.1982 - 8/5663 K.)
6 ncı maddede sayılan personel görev yaptığı yerin veya mezun olduğu okulların
rozetleri ile Hükümetçe özel günler için çıkarılan rozetler (Atatürk'ün
doğumunun 100 üncü yılı gibi) dışında rozet, işaret, nişan ve benzeri şeyler
takamaz. Öğrenciler ise öğrenim gördükleri okulların rozetleri dışında rozet,
işaret, nişan ve benzeri şeyler takamaz.
Madde 18 -
Diploma ve her türlü resmi belgelere yapıştırılacak fotoğrafların, bu
yönetmelik hükümlerine uygun kılık kıyafetlerle çekilmiş olması esastır.
Madde 19 -
(Değişik: 26.11.1982 - 8/5663 K.)
6 ncı maddede sayılan görevlilerden bu Yönetmeliğe aykırı hareket edenlere 657
sayılı Devlet Memurları Kanununun disiplin cezalarına ilişkin hükümleri
uygulanır.
Madde 20 - (Değişik: 26.11.1982 - 8/5663 K.)
Ortaokul öğrencileriyle, lise ve dengi okulların öğrencilerinden bu Yönetmelikle
getirilen kurallara uymayanlara, "Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Ortaokul,
Lise ve Dengi Okulların Disiplin Yönetmeliği"nde yer alan "Disiplin
Cezalarına İlişkin Hükümler" uygulanır.
Madde 21 - (Değişik: 26.11.1982 - 8/5663 K.)
Bu Yönetmelik hükümleri ilkokul, ortaokul, lise ve dengi okullar için daha
önceki Yönetmeliklerde giyimle ilgili olarak getirilmiş olan hükümlerin yerine
geçer.
Madde 22 - Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 23 - Bu Yönetmeliği Bakanlar Kurulu yürütür.
(1)
(1)
Maddenin
bu ibaresi, 26.11.1982 tarih ve 8/5663 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile bu
şekilde değiştirilmiştir