A - LİSE HAZIRLIK SINIFLARI

(TÜRKÇE)

Karar Sayışı : 148                                                      Karar Tarihi: 5.9.1983

TÜRKÇE

(Haftada 4 saat)

GKNEL AMAÇLAR:

l. Türkçe dersinin kapsamına giren   okuma, sözlü ve yazılı anlatım (kompozisyon) dilbilgisi ve yazım kurallarının esas hederi, öğrencilerin dinlediklerim', okuduklarım, incelikleri ve derinlikleriyle kavrama; bildiklerim. gördüklerim, duyup düşündüklerim ve öğrendiklerim, doğru, maksada uygun olarak sözle ve yazı ile anlatma yeteneklerim' geliştirmektir. Bu çalışmalardan başarıya ulaşmanın.  "uygulama"lı.  "örnekli"  öğretim  metoduyla  gerçekleşebileceği unutulmamalıdır.

Bu amaçlara ulaşmak için yapılacak çalışmalarla öğrencilere:

a. Sağlam bir zevk ve duygu terbiyesi vermek:

b. Okuduklarım anlama, anladıklarım, duyduklarım, düşündüklerim ve gördüklerim, güzel Türkçemizin bütün imkanlarıyla en doğru ve tesirli şekilde ifade yollarım öğretmek:

c. Dil ve edebiyat meseleleri üzerinde. ilmi. objektif düşünme alışkanlığı kazandırmak:

d. Türk dilinin ve edebiyatının. dünya kültürü içindeki gerçek yerini ve önemini kavramalarına imkan ve zemin hazırlamak;

e. ilim ve kültür bakımından gelişme, ilgi. istidat ve kabiliyetlerine göre yetişme fırsatı sağlamak.

2- Edebi eserlere aksetmiş bulunan. Türk düşünce sisteminin ara-çizgilerini. Türk cemiyetine has değer hükümlerim. Anayasamızda ifadesini bulan Türk milliyetçiliğim idealim benimsetmek:

3- Öğrencilerin. Milli Eğitim Temel Kanununun bilhassa 2.. 10. ve 11. maddelerinde teshil edilen hedefler istikametinde gelişmelerine yardımcı olmaktır.

DERSİN AMACI:

1- Hazırlık sınıfında yoğunlaştırılmış yabancı dil öğrenimi gören öğrencilerin. yabancı dil öğretimine. özellikle dilbilgisi konularına önem ve ağırlık vererek. yardımcı olmak:

2- Türkçe ve Türk edebiyatı ürünleriyle ilgilerim devam ettirmek:

3- Okuduklarım doğru anlama ve anlatma, dil ve yazım kurallarına uygun yazı yazma yeteneklerim geliştirmek:

4- Boş zamanlarında. Türk dilinin seçkin ürünlerim okuma ve mukayese yapma alışkanlığı kazandırmak.

AÇIKLAMALAR :

1-OKUMA:

- İnceleyerek okuma.

- Sürekli ve güdümlü okuma çeşitlerini kapsar.

înceleyerek okuma, bir türün, bir yazarın, bir devrin veya bir akımın özelliklerim belirtmek üzere seçilmiş kısa parçaların, incelenerek okunması demektir. Bu inceleme, yazarın amacım, düşünce ve duygularım, hayat ve dünya görüşünü. türlü sanat özelliklerim, devrinin veya çağının çeşitli niteliklerim belirtme yolunda yapılacak her türlü açıklama ve karşılaştırmayı kapsar. İnceleme ve tanıtma çalışmaları için metinlerden hareket etmek ve onların sağladığı imkanlarla yetinmek gereklidir.

Üstünde durulmak istenen önemli noktaların, öğretmenin yardımıyla öğrencilere buldurulması yararlı olur. Bunun gibi, edebiyat tarihi öğretimi de metinlerle paralel yürütülmeli, bağımsız ve dağınık bilgiler halinde verilmekten kaçınılmalıdır.

Sürekli ve güdümlü okuma, her eserin, amacı ve görünüşleriyle ilgili önemli noktalar üzerine öğrencinin dikkati çekilmek suretiyle, detaylara değinilmeksizin. tümüyle okunması demektir. Öğretmen, çeşitli sorularla, öğrencileri yazarın görüş noktasına ve eserin başlıca özelliklerine yöneltir. Bu çeşit okuma, öğrencide bir eseri bütünüyle anlama yeteneği sağlamak ve onlara okuma zevk ve alışkanlığı kazandırmak amacıyla yaptırılır.

Okum dersinde işlenecek düzyazı ve nazım örneklerinin. 14-15 yaş eğitim ve beğeni düzeyine uygun, öğrencilerin yurtseverlik duygularım ve geliştirecek nitelikte olanlardan seçilmesine özen göstermelidir.

2- DİLBİLGİSİ    :

Dilbilgisi, teorik bir ders olarak değil, metinlerden yararlanarak. örnekten-kurala (tümevarım) metoduyla bol örnek ve alıştırmalarla, uygulamalı bir çalışma halinde yürütülür. Bu sınıfın özelliği, daha ziyade yabancı bir dilin ana kural ve özelliklerim öğrenmek olduğundan. bu konuların öğrenilmesine yardımcı olacak temel bilgileri (cümlede öğelerin dizilişi, fiil kip zaman ve çekimleri, kelime çeşitleri...) vermek, ön planda tutulmalıdır. Ayrıca kelime haznelerim geliştirici çalışmalar yapılmalıdır. Öğrencilere sezdirilen kuralları uygulama alışkanlığı kazandırılmalıdır. Özellikle telaffuz, imla ve noktalamaya gereken önem. mutlaka verilmelidir.

3- KOMPOZİSYON :

Kompozisyon çalışmaları yazılı ve sözlü olmak üzere iki yoldan yürütülür.

Yazılı kompozisyon, öğrencilerin bildiklerim, d uyduk l arı n ı. düşündüklerim. doğru ve açık bir şekilde yazabilmeleri amacım güder. Çalışmalara. paragraf kurma ve plan yapmayı öğretmekle başlamak yerinde olur. Öğrenciler, seviyeye uygun şekilde, yavaş yavaş fikir konularına doğru yöneltilmelidir. Etkili söyleyiş, üslup güzelliği, daha sonraları aranması gereken nitelikler olarak görülmelidir.

Öğrencilere. gözlemlerin, anıların, duyguların, düşüncelerin, hayallerin yazılı anlatımda nasıl kullanılacağı, çeşitli kültür malzemelerinden. yerine göre nasıl faydalanılacağı, sınıf seviyesi gözönünde tutulmak suretiyle,   derece derece öğretilmelidir.

Sözlü kompozisyon çalışmaları, öğrencilerin, heyecana kapılmadan, doğal. rahat,  planlı  ve  düzgün  konuşmalarım,  anlattıklarım  sağlam  belgelere dayandırmalarım, peşin hükümlerden kaçınıp. doğru hükümlere varabilmelerim sağlamak amacıyla yapılır.

Çalışmalara. gözlem, anı. olay anlatımı, açıklama, tartışma, sözlü rapor gibi konularla başlamak, verinde olur.