Karar Sayısı : 87          Karar Tarihi : 16/05/2000

Konu : Orta Öğretim Kurumları Sınıf Öğretmenleri için 9, 10, 11. Sınıf Rehberlik Programının Kabulü

Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 02/10/1997 tarih ve 3127 sayılı teklif yazıları üzerine Kurulumuzda görüşülen Orta Öğretim Kurumları Sınıf Öğretmenleri için 9, 10, 11. Sınıf Rehberlik Programının 2000-2001 Öğretim Yılından itibaren uygulanmak üzere kabulü kararlaştırıldı.

TÜRK MİLLÎ EĞİTİMİN GENEL AMAÇLARI

1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanununun 2'nci maddesinde Türk Millî Eğitiminin Genel Amacı, Türk Milletinin bütün fertlerini,

1. Atatürk inkılâp ve ilkelerine ve Anayasada ifadesini bulan Atatürk milliyetçiliğine bağlı; Türk Milletinin millî, ahlakî, insanî, manevî ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren; ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yüceltmeye çalışan; insan haklarına ve Anayasanın başlangıcındaki temel ilkelere dayanan demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyetine karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış haline getirmiş yurttaşlar olarak yetiştirmek;

2. Beden, zihin, ahlâk, ruh ve duygu bakımlarından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş bir kişiliğe ve karaktere, hür ve bilimsel düşünme gücüne, geniş bir dünya görüşüne sahip, insan haklarına saygılı, kişilik ve teşebbüse değer veren, topluma karşı sorumluluk duyan; yapıcı, yaratıcı ve verimli kişiler olarak yetiştirmek;

3. İlgi, istidat ve kabiliyetlerini geliştirerek gerekli bilgi, beceri, davranışlar ve birlikte iş görme alışkanlığı kazandırmak suretiyle hayata hazırlamak ve onların, kendilerini mutlu kılacak ve toplumun mutluluğuna katkıda bulunacak bir meslek sahibi olmalarını sağlamak ;

Böylece, bir yandan Türk vatandaşlarının ve Türk toplumunun refah ve mutluluğunu arttırmak; öte yandan millî birlik ve bütünlük içinde iktisadî, sosyal ve kültürel kalkınmayı desteklemek ve hızlandırmak ve nihayet Türk Mîlletini çağdaş uygarlığın yapıcı, yaratıcı seçkin bir ortağı yapmaktır.

Ayrıca;

Ortaöğretimin amaç ve görevleri, Millî Eğitimin genel amaçlarına ve temel ilkelerine de

uygun olarak;

1. Bütün öğrencilere orta öğretim seviyesinde asgarî ortak bir genel kültür vermek suretiyle onlara kişi ve toplum sorunların» tanımak, çözüm yollan aramak ve yurdun iktisadî, sosyal ve kültürel kalkınmasına katkıda bulunmak bilincini ve gücünü kazandırmak,

2. Öğrencileri, çeşitli program ve okullarla ilgi, istidat ve kabiliyetleri ölçüsünde ve doğrultusunda yüksek öğretime veya hem mesleğe hem de yüksek öğretime veya hayata ve iş alanlarına hazırlamaktır.

Bu görevler yerine getirilirken öğrencilerin istekleri ve kabiliyetleri ile toplum ihtiyaçları arasında denge sağlanır.

PROGRAMIN YAKLAŞIMI

Eğitimi geliştirmeye yönelik çatışmalar, gelişmiş ülkeler dahil olmak üzere, her toplumun gündeminde olagelmiştir. Eğitim; hızla değişen toplumsal değerlerden, gelişen teknoloji ve bilim dünyasından doğrudan etkilenmektedir. Aynı zamanda eğitim, tüm bu değişimlere ve gelişmelere yön verme gücüne de sahiptir Çünkü bir yandan bu gelişmelere bilgi bakımından kaynak sağlarken diğer yandan da insan kaynağını eğitmektedir.

21. yüzyılın eşiğinde günümüzün hızlı gelişmeler karşısında eğitim sistemimizden beklentiler artmaktadır. Okullarımızdan, öğretim hizmetlerinin yanı sıra öğrencilerini, onların "bireysel farklılıklarına özen göstererek; kendini tanıyan ve geliştirebilen bireyler¹⁹

olarak yetiştirmeleri de beklenmektedir. Buna yönelik çalışmalar okullarımızda rehber öğretmenler (psikolojik danışmanlar) tarafından yürütülmekle birlikte, öğretmenlerin de öğrencileriyle birliktelikleri kapsamında rehberlik anlayışına uygun davranışlar geliştirebilmeleri modern eğitimin bir gereğidir.

Rehberlik hizmetlerinin amacı bizzat bireye dönüktür. Birey ifadesi de eğitimde "öğrenciyi" işaret eder. Çağdaş eğitim anlayışı, geleneksel eğitim anlayışından farklı olarak hem rehberlik alanında hem de eğitimin diğer alanlarında, 21. yüzyıla giren öğrencinin ve öğretmenin, eğitimde değişen rollerine dikkat çekmektedir.

Bu yeni anlayış geleneksel eğitimdeki gibi öğrenciyi eğitim-öğretim sürecinde, belli bir biçime veya duruma sokulacak edilgen bir unsur, "araç" olarak görmez. Öğrenci, sürecin etken bir öznesi ve temel kaynaklarından biridir. Öğrenci, buna göre topluma ve çevresine "edilgen bir uyarlık" değil, "etken bir uyum" göstermek durumundadır.

21. yüzyılda eğitimdeki yeni değişimler doğrultusunda öğretmenin rolü de giderek farklılaşmaktadır. Günümüzde bilginin birçok kaynağı var ve bunlara kolaylıkla ulaşılabilmektedir Artık önemli olan; bilgiye ulaşmak değil, bilgiyi kullanmak ve yaşamdaki anlamını fark ederek değerlendirebilmektir. Bu noktada yeni çağda öğretmenin temel rolü akademik rehberlik olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu rol öğretmenin yeni koşullara ve değişimlere ayak uydurmasını, bu koşulları daha da geliştirecek potansiyele, becerilere ve esnekliğe sahip olmasını, öğrencisini gerekli tüm boyutları ile tanıyabilmesini, okulu ve eğitim çevresini, öğrenci kadar kendisi için de bir gelişim ortamı olarak görebilmesini gerekli kılmaktadır, Eğitim ve öğretmen yapıları, eğitimdeki var oluşlarının özellikle öğrenci için olduğu, okulun öğrenci için onun kendini geliştirme sürecindeki belli başlı araçlardan biri olduğu yaklaşımını temel almak durumundadır Bu yaklaşımla hizmet verebilmesi için de öğrencinin gelişimini sağlayabilmek amacıyla iş birliğine açık, insan ilişkilerinde başarılı, alanının sınırlarını bilen, öğrenci gelişimini "bir süreç olarak" değerlendirebilen bireyler olması, öğretmen için günümüzün ve geleceğin zorunlu kıldığı temel özelliklerdir. Tüm bu özellikler âdeta, öğretmenin "insan için insanla çalışma konusunda bir uzman" olmasını gerektirmektedir.

işte, anlatılmaya çalışılan, öğrencinin ve öğretmenin bu yeni rollerinin ve bu rollerin içinde yer aldığı çağdaş eğitim anlayışının ortaya koyduğu eğitsel gerekliliklerden biri de, grup rehberlik etkinlikleri yoluyla öğrencilerin kendilerini tanıma ve anlamalarını, okula ve çevresine uyum göstermelerini, yaşama, gelecekteki yeni durumlara ve üst öğrenime hazırlanmalarını, gizil güçlerini gerçekleştirmelerini desteklemektir.

Bilindiği gibi orta öğretim kurumlarında haftalık olarak konulan rehberlik saati bu amaçlara yönelik bir uygulamadır. Bu saatlerin çağdaş anlayışa göre hazırlanmış, Talim ve Terbiye Kurulunca da onaylanmış bir programının bulunması, amaçların gerçekleşmesi açısından yeni ve etkin bir adımdır. Çünkü; program, öğrenci grupları veya sınıflar bazında kademelere ve öğrenci gereksinimlerine göre temel bir rehberlik programı oluşturabilmek açısından da, ülkemizde Bakanlık düzeyinde gerçekleştirilen ilk çalışmadır. Öte yandan bu programın önemli işlevlerinden biri de rehberlik saatlerindeki "amaca hizmet etmeyen uygulamaları" önlemek olacaktır.

Bu program sayesinde yukarıda anlatılmaya çalışılan yeni roller açısından hem öğrencilerin hem de öğretmenlerin kendilerini geliştirme olanakları sağlayacağı düşünülmektedir.

Bu gerekçelerden yola çıkılarak hazırlanan Orta Öğretim Kurumlan Sınıf Öğretmenleri İçin 9., 10., 11. Sınıf Rehberlik Saati Programı; Öğrenciyi;

Merkeze alan,

• Öğrenme amacıyla harekete geçiren,

• Eğitim sürecinde etkin katılıma özendiren, grup çalışması dinamiğini benimseyen,

• Kendisini tanıyıp, kişisel gelişimini gözlemlemesine fırsat veren,

• Düşünen, sorgulayan, araştıran, bilgiye ulaşma yollarını bilen, bilimsel yöntemi ve bilgiyi kutlanan birey olarak yetişmesini amaçlayan, bir anlayışın ürünüdür.

Öğretmen açısından da;

• Ezberci eğitimden uzak,

• Çağdaş Eğitime Uygun Olarak kılavuzluk görevini üstlenen,

• Kendini geliştirmesine fırsat tanıyan,

bir yaklaşımla hazırlanmıştır.

Etkinliklerin verimi açısından sınıf öğretmeninin; öğrenciyi etkin kılması, programın başarısı için ise okul yönetiminin, okulda, rehber öğretmenler, öğretmenler, öğrenciler ve arasında etkili bir iş birliği oluşturması bir zorunluluktur.

OKUL REHBERLİK HİZMETLERİ

Eğitilmiş insan gücü, toplumsal kalkınmanın en önemli öğesidir. Bu anlamda bireyin eğitimine yapılan yatırımlar, toplumun kalkınmasına yapılan yatırımlardır.

        Eğitim, bireyi tüm yönleriyle bir bütün olarak ele alma ve geliştirme sürecidir. Çağdaş eğitim anlayışına göre örgütlenmiş bir eğitim kurumunda, yönetim, öğretim ve öğrenci kişilik hizmetleri, eğitim sürecinin üç ana alanı olarak yer almaktadır. Rehberlik, öğrenci kişilik hizmetleri bünyesinde yer alan ve daha çok öğrencinin kişilik gelişimi ile ilgilenen bir hizmet falanıdır. Eğitim sürecinin bütünlüğünü oluşturan; yönetim, öğretim ve rehberlik çalışmalarının ortak amacı öğrencilerin, bedensel, zihinsel, sosyal ve psikolojik bakımdan bir bütün olarak gelişmelerini sağlamaktır. Ancak bu ortak amaca ulaşmada her alanın kendine özgü yaklaşım ve uygulamaları vardır.

Öğrencilerin, kendilerini tanımaları, dengeli bir kişilik geliştirmeleri, uyum sorunları, ilgi, yetenek, değer ve kişilik özelliklerine uygun bir mesleğe yönelmeleri, alan ve ders seçmeleri, başarılarını artırmaları, serbest zamanlarını en iyi biçimde değerlendirebilmeleri,

bireyler arası iletişim becerilerini geliştirmeleri vb, konular, rehberlik hizmetlerini okullarda

gerekli kılmaktadır.

Rehberlik Hizmetlerinin Genel Amaçları

Öğrencilerin;

1. Bedensel, zihinsel, duygusal vb. yönlerden özelliklerini tanımalarına ve kabul etmelerine,

2. İnsanlarla sağlıklı ilişkiler kurabilmek için gerekli becerileri kazanmalarına ve yaşama karsı olumlu bir tutum geliştirmelerine,

3. Kişisel gelişimleri için kendilerine açık olan fırsatları, okul ve okul dışındaki eğitim olanaklarını, meslekleri, iş dünyasını ve toplumun beklentilerini tanımalarına,

4. Amaç belirleme, sorun çözme, karar verme_t tercih yapma, sorumluluk alma gibi yaşam becerilerinde yeterlilik ve kendine güven kazanmalarına,

5. Yaşantılarını bir bütün olarak değerlendirerek bir yaşam felsefesi geliştirmelerine,

6. Toplum gerçeklerini de göz önüne alarak, kendilerine uygun üst öğrenim programlarını, iş ve meslekleri tanıyıp seçmelerine,

7. Çalışmayı zevk hâline getirmelerine ve serbest zamanlarını iyi kullanmalarına,

8. Bilimsel anlayışa, yaratıcılığa, hoşgörüye, sevgiye, demokratik tutum ve davranışa sahip, insan haklarına saygılı, çevresi ile uyumlu bireyler olarak yetişmelerine,

Sonuç olarak, kendilerini belirtilen amaçlar doğrultusunda gerçekleştirmelerine yardımcı olmaktır.

Rehberlik örgütü, belirtilen amaçların gerçekleştirilebilmesi için öğrenciyi tanıma, bilgi verme, psikolojik danışma, yerleştirme, izleme, çevre ve veli ile ilişkiler, araştırma ve değerlendirme gibi hizmet alanlarına ayrılır. Belirtilen amaçlara ulaşmak ve bu hizmet alanlarında öğrencilere sistemli ve profesyonel düzeyde yardımcı olabilmek için bu hizmetler rehberlik eğitimi almış uzman kişiler tarafından yürütülmelidir. Ancak, rehber öğretmen (psikolojik danışman) sayısının yetersizliği, öğretmenlerin rehberlik hizmetlerinde belli bazı rollerinin elması ve hizmetlerin iş birliği içinde yürütülmesi gerektiğinden, bir kısım rehberlik çalışmalarının sınıf öğretmenlerince de yürütülmesi gerekmektedir,

Rehberlik hizmetlerinin yürütülmesi ite ilgili okul yöneticilerinin, rehber öğretmenlerin (psikolojik danışmanların), sınıf öğretmenlerinin görevleri ayrı ayrı "Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliğimde yer almaktadır. Sınıf öğretmenleri, uygulamalarında bu çerçeveyi göz önünde bulundurmalıdırlar.

Rehberlik Hizmetlerinin Genel İlkeleri

Rehberlik hizmetleri yürütülürken bazı ilkelerin göz önüne alınması gerekir. Bu ilkeler kısaca şöyle özetlenebilir:

1. Her birey seçme özgürlüğüne sahiptir: Toplumdaki tüm kısıtlı olanaklara rağmen bireyin önünde birçok seçenekler bulunabilir; rehberlik çalışmalarıyla bireye seçenekler tanıtılarak uygun seçimi yapmasına yardımcı olunur.

2. Rehberlik hizmetlerinde insana saygı esastır: Saygı; her insanın, ırk, din, cinsiyet, sosyal, ekonomik, kültürel farklılığı ne olursa olsun değerli olduğunu kabul etmektir.

3. Rehberlik hizmetlerinden yararlanmada gönüllülük esastır: Bu hizmetlerden yararlanmanın özünde gönüllülük olmakla birlikte, sınıf ortamında grup rehberliği yapılırken tüm öğrencilerin etkinliklere katılımı gerekmektedir. Böyle durumlarda öğrencilerin konulara istekli hâle getirilmesi için çaba gösterilir.

4. Rehberlik yaşam boyu yararlanılabilecek bir hizmettir: Bireyin gelişimi, yaşam boyu devam eden bir süreçtir. Bu nedenle rehberlik hizmetleri sürekli olarak sunulur.

5. Rehberlik hizmetlerinin bireysel boyutunda gizlilik esastır: Rehber öğretmen (psikolojik danışman), danışanın (öğrencinin) sırlarını başkalarına açıklamaz. Danışman aradaki güven duygusunun kaybolmaması için danışanın anlattıklarını onun izni olmadan kişi ya da kurumlara iletmez. Ayrıca, sınıf öğretmeni de öğrenci ile ilgili özel bilgileri rehberliğin amaçlan dışında kullanmaz.

6. Rehberlik hizmetleri ilgililerin iş birliği ile yürütülmelidir: Rehberlik hizmetleri, rehber öğretmenin (psikolojik danışmanın) öncülüğünde, yöneticiler, öğretmenler, diğer okul personeli ve veliler ile iş birliği içinde yürütülür.

7. Rehberlik tüm öğrencilere açık bir hizmettir: Bu hizmetlerin özünde çıkabilecek sorunları önleme ve bireyi tüm yönleri ile geliştirme vardır. Rehberlik çalışmaları, sadece sorunlu ve uyumsuz bireylere sunulan bir hizmet olmayıp tüm öğrencilere yöneliktir.

8. Rehberlik hizmetlerinde bireysel farklılıklara saygı esastır: Her insanın kendine özgü olduğunu, ilgi, yetenek ve değerleri bakımından var olan farklılıklarını kabul etmektir.

9. Rehberlik hizmetleri hem bireye hem de topluma karşı sorumludur: Bu hizmetler ile bireye kendi istekleri ile toplumun beklentileri arasında bir denge kurabilmesi için yardımcı olunur

10. Rehberlik hizmetleri eğitimin ayrılmaz bir parçasıdır: Eğitim sürecinde ortak amaca ulaşabilmek için rehberlik, yönetim ve öğretim hizmetleri birbirleriyle tutarlı bir biçiminde yürütülür.

Rehberlik Hizmetlerinin Genel İlkeleri

Rehberlik hizmetleri yürütülürken bazı ilkelerin göz önüne alınması gerekir. Bu ilkeler kısaca şöyle özetlenebilir:

1. Her birey seçme özgürlüğüne sahiptir: Toplumdaki tüm kısıtlı olanaklara rağmen bireyin önünde birçok seçenekler bulunabilir; rehberlik çalışmalarıyla bireye seçenekler tanıtılarak uygun seçimi yapmasına yardımcı olunur.

2. Rehberlik hizmetlerinde insana saygı esastır: Saygı; her insanın, ırk, din, cinsiyet, sosyal, ekonomik, kültürel farklılığı ne olursa olsun değerli olduğunu kabul etmektir.

3. Rehberlik hizmetlerinden yararlanmada gönüllülük esastır: Bu hizmetlerden yararlanmanın özünde gönüllülük olmakla birlikte, sınıf ortamında grup rehberliği yapılırken tüm öğrencilerin etkinliklere katılımı gerekmektedir. Böyle durumlarda öğrencilerin konulara istekli hâle getirilmesi için çaba gösterilir.

4. Rehberlik yaşam boyu yararlanılabilecek bir hizmettir: Bireyin gelişimi, yaşam boyu devam eden bir süreçtir. Bu nedenle rehberlik hizmetleri sürekli olarak sunulur.

5. Rehberlik hizmetlerinin bireysel boyutunda gizlilik esastır: Rehber öğretmen (psikolojik danışman), danışanın (öğrencinin) sırlarını başkalarına açıklamaz. Danışman aradaki güven duygusunun kaybolmaması için danışanın anlattıklarını onun izni olmadan kişi ya da kurumlara iletmez. Ayrıca, sınıf öğretmeni de öğrenci ile ilgili özel bilgilen rehberliğin amaçlan dışında kullanmaz.

6. Rehberlik hizmetleri ilgililerin iş birliği ile yürütülmelidir: Rehberlik hizmetleri, rehber öğretmenin (psikolojik danışmanın) öncülüğünde, yöneticiler, öğretmenler, diğer okul personeli ve veliler ile iş birliği içinde yürütülür.

7. Rehberlik tüm öğrencilere açık bir hizmettir: Bu hizmetlerin özünde çıkabilecek sorunları önleme ve bireyi tüm yönlen ile geliştirme vardır. Rehberlik çalışmaları, sadece sorunlu ve uyumsuz bireylere sunulan bir hizmet olmayıp tüm öğrencilere yöneliktir.

8. Rehberlik hizmetlerinde bireysel farklılıklara saygı esastır: Her insanın kendine özgü olduğunu, ilgi, yetenek ve değerleri bakımından var olan farklılıklarını kabul etmektir.

9. Rehberlik hizmetleri hem bireye hem de topluma karşı sorumludur: Bu hizmetler ile bireye kendi istekleri ile toplumun beklentileri arasında bir denge kurabilmesi için yardımcı olunur

10. Rehberlik hizmetleri eğitimin ayrılmaz bir parçasıdır: Eğitim sürecinde ortak amaca ulaşabilmek için rehberlik, yönetim ve öğretim hizmetleri birbirleriyle tutarlı bir biçiminde yürütülür.

1. Programda yer alan bölümler, öğrenci ihtiyaç analizi, ilgili yayınlar, mevcut sınıf rehberlik çalışmaları, öğretmenlerin rehberlik hizmetlerindeki görevleri ile bilgi çağının gerekleri olan yeni gelişmeleri göz önüne alınarak oluşturulmuştur. Ancak, hizmetlerin programlanmasında sınıf, okul ve yörenin öncelikli gereksinimleri ve mevcut kaynaklar da önemlidir. Bu nedenle gerek duyulduğunda, Okul Rehberlik Hizmetleri Yürütme Kurulu, Rehberlik Servisi ve Rehberlik ve Araştırma Merkezi iş birliği ile öğrencilerin öncelikli ihtiyaçlarına ve çevre olanaklarına göre konular zenginleştirilebilir, daraltılabilir ve yeni konular programa alınabilir. Bölümlerin işleniş süresi de aynı çerçevede, öğrencilerin ve konunun özelliğine göre belirlenir.

2. Sınıf öğretmeni, öğrencileri bireysel olarak gözlerine!!, öğrencilerin karşılaştıkları güçlüklerle ilgili olarak onlara rehberlik saatlerinde veya diğer zamanlarda yardımcı olmaya çalışmalıdır. Ancak sınıf öğretmeni, öğrencilerle bir psikolojik danışma ilişkisine girmekten kesinlikle kaçınmalı, psikolojik yardıma ihtiyacı olan öğrencileri rehberlik servisine veya rehberlik ve araştırma merkezine yönlendirmelidir.

3. Sınıf ortamında rehberlik çalışmaları yürütülürken, rehberliğin amaç ve ilkeleri daima göz önünde bulundurularak demokratik bir ortam sağlanmalıdır. Sınıf öğretmeni; konulan ele alırken, öğrencilerin konulara güdülenmelerini, katılmalarını ve kendilerini ifade etmelerini sağlamalı, konuların yaşantıya dönük örneklerle zenginleştirilmesine önem vermelidir. Bunun için konunun özelliğine göre öğrencilerin etkin olacağı öğretim yöntem ve tekniklerine ağırlık verilmelidir.

4. Öğrencilerin etkinliklere katılımını sağlamada, onların bireysel özellikleri ve farklılıkları ile gereksinimleri göz önünde bulundurulmalıdır.

5. Etkinliklerin işlenişinde olabildiğince grup tartışmalarına uygun ortam oluşturulmalı ve öğrencilerin ilgili konularda bilgiler toplayarak sınıfa sunmalarının yanı sıra sınıfa, alanlarında uzman kişileri davet etmeleri de sağlanmalıdır.

6. Programda yer alan etkinlikler, işlenişe yönelik öneriler olarak düzenlenmiştir. Öğrencilerin düzeyine, konunun özelliğine ve günlük yaşamdaki gelişmelere uygun olarak alternatif etkinlikler düzenlenebilir. Kavramlar başlığı altında verilen kavramlar listesi, bölümlerin sınırlarını belirlemek ve öğrencilerin bu kavramlardan haberdar olmaları amacıyla belirlenmiştir. Etkinlik ve kavramlar bu doğrultuda zenginleştirilebilir.

7. Programda yer alan bütün etkinlikler, öğrencinin kişisel gelişimini amaçlamaktadır.

Ayrıca, öğrencilerin kendi gelişimlerini kendilerinin gözlemlemeleri önemli bir konu olduğundan, öğrencilerin kendileri için orta öğretim süresi boyunca kişisel bir dosya tutmaları sağlanmalıdır. Bu dosyada rehberlik saatindeki 3 yıllık bütün çalışmalarına ilişkin bilgilen, değerlendirme formları, uygulama sayfalan, karneleri, takdir-teşekkürleri vb. bulundurabilirler. Bu dosyanın gerekliliğine ilişkin açıklamalara, 9. Sınıfın it k yarı yılının ilk saatlerinde yer verilmelidir. Kişisel yaşamına ve gelişimine ilişkin kayıtlan dosyalamanın, gelecekte; Üst öğrenim, özel ve meslekleri ile ilgili yaşantılarında sağlayacağı yararlar üzerinde özellikle durulmalı ve bu uygulamanın 3 yıl boyunca sürdürülmesi özendirilmelidir. Öğretmen, bu motivasyonu sürdürmek için zaman zaman dosyaları gündeme getirmelidir. Başlangıç ile son durum arasındaki farklılıklar ve gelişmeler birlikte değerlendirilmelidir.

Programın Uygulanmasında Kullanılabilecek Yöntem ve Teknikler

Grup Tartışması Yöntemi: Öğrencilerin bir konu ya da sorun üzerinde birlikte konuşarak olası çözüm yollarını aramalarına dayanır. Yöntemin esası, tüm grubun etkinliğe katılmasıdır. Grup tartışması sırasında öğrencinin başkalarını anlayarak dinlemesi ve konuştuklarının başkalarınca anlaşıldığını hissetmesi sağlanmalıdır. Temel İlkeler;

1. Grup tartışması yapılacak konu iyi belirlenmeli, tartışılacak konu önceden öğrencilere duyurulmalı, ön hazırlık yapmaları sağlanmalıdır.

2. Her öğrencinin düşüncesine saygı gösterilerek öğrencilerin de birbirlerinin düşüncesine saygılı ve hoşgörülü davranmaları sağlanmalı, sınıf öğretmeni bu konuda davranışlarıyla örnek olmalıdır,

3. Sınıfta serbest tartışma yapılabilecek bir atmosfer oluşturulmalıdır.

4. Öğrencilere, birbirlerinin yaşantılarını paylaşabilmeleri konusunda yardım edilmelidir.

5. Herkesin görüşünün değerli olduğu, rehberlik etkinlerindeki grup tartışmalarında, tartışmayı "kazanan ya da kaybeden" gibi bir ayrımın olamayacağı, grup tartışmasının her öğrencinin düşünce ve duygularını ortaya koymasıyla beklenen yararı sağlayacağı, herkesin tartışma kurallarına uymasıyla beklenen yararların elde edilebileceği etkinlik başlamadan önce öğrencilere belirtilmelidir.

Rol Oynama Yöntemi: Bir görüşün, durumun, sorunun ya da olayın bir grup önünde dramatize edilmesidir. Bu yöntemde öğrenciler başka bir kimliğe bürünür, bu "rol"ün

öğrencinin gerçek kimliği veya durumuyla ilgisi olmadığı gruba mutlaka ifade edilir. Böylece öğrenciler yaşayarak başkalarının nasıl hissettiğini, düşündüğünü ve etkinlikte bulunduğunu anlama olanağına sahip olurlar.

Temel İlkeler:

1. Dramatize edilecek durum, görüş, sorun ya da olay önceden belirlenmelidir.

2. Rol dağılımı ve oyunun plânı öğrencilere sağlanmalıdır.

3. Sınıfta serbest ve güvenli bir atmosfer yaratılmalıdır

4. Öğrencilerin neyi gözleyecekleri belirtilmeli ve not tutmaları sağlanmalıdır.

5. Her sahnenin genellikle 5-10 dakikadan fazla sürmemesi sağlanmalıdır.

6. Etkinliğin tümü. üzerinde öğrencilerin değerlendirmelerine yer verilmelidir.

Örnek Olay İncelemesi Yöntemi: öğrencilerin sorunlu bir olaya etkin olarak katılmalarını gerektiren bir yöntemdir. Sorunlu olay, gerçek ya da hayalî olabilir Olayı anlatan ve gerekli verileri kapsayan bir rapor üzerinde çalışan öğrenciler, olayı öğrenir, verileri analiz eder, sorunu tartışarak değerlendirirler; olayın nedenlerine ya da çözümüne ilişkin öneriler getirirler.

Temel ilkeler:

1. öğrencilerin yaş ve olgunluk düzeylerine uygun bir örnek olay oluşturulmalıdır (Eğer gerçek bir olay incelenecekse yer, zaman ve kişi adlan değiştirilmelidir).

2. Olayın istenilen yönde tartışılmasına yarayacak kilit sorular hazırlanmalıdır.

3. Örnek olayın öğrenciler tarafından anlaşıldığından emin olunmalıdır.

4. Gelişimsel olarak öğrencilerin hangi dönemde oldukları kontrol edilerek öğrencilerin yanlış çözümlere gitmeleri önlenmelidir.

5. Olay, bütün olarak değerlendirilmelidir.

Gezi İnceleme Yöntemi: Eğitsel arnacian gerçekleştirmek için okul ya da sınıf öğretmeni tarafından organize edilen geziye ilişkin etkinlikler, gözlem gezisi yönteminin kapsamına girmektedir.

Temel ilkeler:

1. öğretmen, kendine düşen yasal sorumlulukları bilmelidir.

2. Gezi karan verilmeden önce gidilecek yerle ilgili plân yapmalı, gezinin sınıfta öğretilenlerle doğrudan ilişkisi olduğundan ve eğitsel değerinden emin olunmalıdır.

3. Gidilecek yerdeki yetkililer ve ilgili kişilerle önceden "gezinin amacı,grubun özellikleri, geziden beklentiler" konularında etkileşim sağlanmalıdır.

4. Öğrencilere, neyi gözleyecekleri, ne üzerinde çalışacakları önceden açıklanmalı, bu yolla geziye hazırlanmaları sağlanmalıdır,