Bu bölüm ile öğrencilerin serbest zamanlarını etkili ve verimli olarak değerlendirmeleri amaçlanmaktadır.

Bu bölümü tamamlayan her öğrenci;

• Serbest zaman kavramını ilgi ve yeteneklerini de göz önünde bulundurarak en verimli biçimde nasıl değerlendirebileceğini tartışır

• Okulda ve çevresinde olanaklara göre ulaşabileceği serbest zaman etkinliklerini tartışarak belirtir.

• Okul ve çevresinde ilgi ve yetenekleri doğrultusunda kendini geliştirebilecek serbest zaman etkinliklerini plânlar.

• Serbest zamanlarını etkili ve verimli kullandığı zaman elde edebileceği yararlan örneklerle açıklar.

• Serbest zamanlarında olumlu uğraşlar edinmenin ve kitap okuma alışkanlığının kişisel ve toplumsal gelişimine katkılarını tartışır.

Serbest Zaman Zaman Değerlendirme Zamanı Verimli Değerlendirme Hobi (Uğraşı) Verim / Verimlilik

SERBEST ZAMAN KULLANIMI

A. SERBEST ZAMANLARI VERİMLİ DEĞERLENDİRME

1 . Serbest Zaman Kavramı

2. Serbest Zaman Etkinlikleri

a. Evde Yapılabilecek Etkinlikler

b. Okulda Yapılabilecek Etkinlikler

c. Çevre Olanaklarından Yararlanarak Yapılabilecek Etkinlikler

3. Serbest Zamanlarını Verimli Değerlendirmenin Önemi

a. Olumlu Uğraşı

b, Kitap Okuma Alışkanlığı

Öğrencilerin bir gün, bir hafta ve bir dönem boyunca genel olarak neler yaptıkları hakkında konuşmaları sağlanabilir.

Her öğrenci, öğrenciliğinin dışında yaptığı etkinliklerin neler olduğunu belirleyebilir.

Öğrenciliklerinin gereği dışındaki zamanlarını boş zaman etkinlikleri ile mi yoksa boşu boşuna geçen zaman olarak mı kullandıkları üzerine tartışabilirler.

Serbest zamanlarında kendileri ve çevreleri için neler yapabilecekleri ile ilgili kompozisyon yazabilirler.

Okul ve çevresinde yararlanabileceği serbest zaman etkinliklerini araştırarak belirler. Bu etkinliklerden kendine uygunları ve severek katılabileceklerini uygulamaya koymak amacıyla hobilerini de dikkate alarak bir program oluşturur.

Öğretmen, bu bölümün başlangıcında öğrencilerden rehberlik programı ile uyumlu kişisel gelişimini destekleyecek nitelikte birer kitap seçip serbest zamanlarında okumalarını isteyerek kitabın kendilerine kazandırdıklarını sınıfça paylaşmalarını da sağlayabilir.

Programın, değerlendirmeye yönelik açıklamalar bölümünde belirtilen öneriler dikkate alınarak "Etkinlik Değerlendirme Formu", öğrenci sayısı kadar çoğaltılıp uygulanmalıdır.

Öğrencilere "Etkinlik Değerlendirme Formunun her uygulamasından sonra;"evet" cevaplarının çokluğunun "ilerlemelerinin olumlu yönde olduğu";"kısmen" cevaplarının çokluğunun "daha iyi olabilmek için yapabileceği şeyler olduğu"; "hayır" cevaplarının çokluğunun "durumunu gözden geçirerek eksiklerini tamamlaması gerektiği" anlamına geldiği belirtilmeli ve bu duruma ilişkin görüş ve öneriler paylaşılmalıdır.

Öğrencilerin formlara verdikleri yanıtlan kendilerinin değerlendirmelerine fırsat verilmeli ve bu formları kendilerinin tuttuğu kişisel dosyalarında saklamaları sağlanmalıdır.

Rehberlik etkinlikleri ve programı tamamen sizlerin (öğrencilerin) kişisel gelişiminize yöneliktir. Bu form, sizlerin rehberlik etkinliklerinden ne derecede yararlandığınızı görebilmeniz amacıyla hazırlanmış olup notla değerlendirilmeyecektir.

Etkinlikler açısından kendinizi doğru olarak değerlendirmenizin, yaşamınızda kendinize uygun seçimler yapmanızda yaran olacaktır.

Etkinlik Değerlendirme Formundaki seçenekleri dikkatlice okuduktan sonra okuduğunuz seçeneklerin her biri için; size tamamen uygun olduğunu düşünüyorsanız "evef'in altına; hiç uygun olmadığını düşünüyorsanız "hayır"m altına ve kısmen uygun olduğunu düşünüyorsanız, "kısmen"in altına (X) işaretini koyunuz.

Bu bölüm ile öğrencilerin ailesi ve çevresiyle olumlu ilişkiler geliştirmenin ve yaşam boyu sürdürmenin önemini kavrâyabilmeleri amaçlanmaktadır

Bu bölümü tamamlayan her öğrenci;

• Kendisini tanımanın ve kendisiyle barışık olmanın ailesi ve çevresi ile olumlu ilişkiler kurmadaki etkisini açıklar.

• Ailesi ve çevresiyle olumlu ilişkiler geliştirmesinin önemini sınıf içi tartışmalarda örneklerle açıklar.

• Olumlu ilişkiler geliştirebilmesi ve bunları sürdürebilmesi için kendisinin yapması gerekenlerin farkına varır,

• İnsan ilişkilerinde duyarlılığın, saygının ve nezaketin gerekliliğini örneklerle gösterir.

Görgü Kuralları - Saygı

•İş Birliği Sevgi Paylaşma Sorumluluk

AİLE VE ÇEVREYLE OLUMLU İLİŞKİLERİ GELİŞTİRME

A. KENDİNİ TANIMA VE KENDİSİ İLE BARIŞIK OLMA

B. AİLE İLE İLİŞKİLER

C. ÇEVREYLE İLİŞKİLER

Ç. NEZAKET VE GÖRGÜ KURALLARI

1. Selamlaşma

2. Tanışma

3. Konuşma ve Anlatım

4. Giyim-Kuşam

5. Halka Açık Yerlerde Tutum ve Davranışlar

Programın, değerlendirmeye yönelik açıklamalar bölümünde belirtilen öneriler dikkâte alınarak "Etkinlik Değerlendirme Formu", öğrenci sayısı kadar çoğaltılıp uygulanmalıdır.

Öğrencilere "Etkinlik Değerlendirme Formu"nun her uygulamasından sonra; "evet" cevaplarının çokluğunun "ilerlemelerinin olumlu yönde olduğu'¹; "kısmen" cevaplarının çokluğunun "daha iyi olabilmek için yapabileceği şeyler olduğu"; "hayır" cevaplarının çokluğunun "durumunu gözden geçirerek eksiklerini tamamlaması gerektiği" anlamına geldiği belirtilmeli ve bu duruma ilişkin görüş ve öneriler paylaşılmalıdır,

Öğrencilerin formlara verdikleri yanıtlan kendilerinin değerlendirmelerine fırsat verilmeli ve bu formları kendilerinin tuttuğu kişisel dosyalarında saklamaları sağlanmalıdır

Rehberlik etkinlikleri ve programı tamamen sizlerin (öğrencilerin) kişisel gelişiminize

yöneliktir. Bu form, sizlerin rehberlik etkinliklerinden ne derecede yararlandığınızı görebilmeniz amacıyla hazırlanmış olup notla değerlendirilmeyecektir.

Etkinlikler açısından kendinizi doğru olarak değerlendirmenizin, yaşamınızda kendinize uygun seçimler yapmanızda yaran olacaktır. ?:

Etkinlik Değerlendirme Formundaki seçenekleri dikkatlice okuduktan sonra okuduğunuz seçeneklerin her biri için; size tamamen uygun olduğunu düşünüyorsanız "evet'in altına; hiç uygun olmadığını düşünüyorsanız. ."hayır^!lın altına ve kısmen uygun olduğunu düşünüyorsanız, "kısmen'in altına (X) işaretini koyunuz.

Bu bölüm ile öğrencilerin yaşam boyunca yapacakları her işte amaç belirleme, sorun çözme, karar verme ve sorumluluk alma becerilerinin kişisel gelişimleri açısından önemini kavrayabilmeleri amaçlanmaktadır.

Bu bölümü tamamlayan her öğrenci;

• Bireylerin yaşam boyunca yapacakları her işte amaç belirlemenin önemini tartışır

• Amaç belirlemede temel ölçütleri ve izlenecek yolu kendi yaşantısından vereceği örneklerle belirtir.

• Kendi yaşamındaki amaçlan belirlemenin ve geleceği plânlamanın kişisel gelişimi açısından önemini açıklar.

• Yaşam boyunca karşılaşılabilecek sorunları çözmede izlenecek yollan belirtir.

1. Amaç Belirlemede Ölçütler

a. Anlaşılabilirlik

b. Gerçekçilik ve Ulaşılabilirlik

c. Ölçülebilirlik

d. İstemdik

e. Tek Bir Amaca Öncelik Verme

f. Yapıcılık ve Geliştiricilik

g. Amaçlar Arasındaki Tutarlılık

2.. Amaca Ulaşmada İzlenecek Yol

a, Ölçütlere Uygun Bir Amaç Belirlemek

b. Amaca Ulaşmada Nelere Gereksinim Olduğunu ve Genelde İzlenen

Yollan Saptamak

c. Amaca Ulaşmada Kendisinin Neler Yapması Gerektiğini Saptamak,

ç. Amacın Gerçekleşmesi İçin Yeterli Süreyi Belirlemek

d. Amaca Ulaşıldığında Nasıl Ödüllendirileceğini Belirlemek

1. Sorunun Kime Ait Olduğunu Belirlemek

2. Sorunu Tanımlamak ve Açıklamak

3. Sorunun Çözümünde, Yardıma Gereksinim Olup Olmadığını Belirlemek

4.. Sorunun Çözüm Yollarını Belirlemek

5. Her Çözüm Yolunun Muhtemel Sonuçlarını Düşünmek

6. En Uygun Yolu Seçmek .

7. Uygun Çözüm Yolunu Uygulamak

1. Hangi Konuda Karar Vereceğini Belirlemek

2. Verilebilecek Kararların Sonuçlarını Düşünmek

3. En Uygun Kararı Vermek

4. Verdiği Kararın ve Sonuçlarının Sorumluluğunu Üstlenmek

1. Evdeki Sorumluluklar

• Sorunları çözmede izlenecek yol çerçevesinde çözüm aramanın kişisel gelişimine katkısını açıklar.

• Kararlı olmanın ve uygun kararlar vermenin bireylerin yaşantısındaki önemini açıklar.

• Karar vermenin temel aşamalarını belirtir.

• Yaşamın farklı boyutlarındaki sorumluluklarının farkına varır.Kendi sorumluluklarının da farkında olarak sorumluluk üstlenmenin kişisel gelişimi açısından önemini açıklar.

Amaç Belirleme

Karar Verme Sorumluluk Kişisel Gelişim Ölçüt

2. Okuldaki Sorumluluklar

3. Toplum Hayatındaki Sorumluluklar

4. İş Hayatındaki Sorumluluklar

öğrencilerin,bireylerin yaşam boyunca yapacakları her işte amaç belirlemenin önemini tartışmaları sağlanır. ^;

Amaç belirlemenin teme! ölçütleri (anlaşılabilirlik, gerçekçilik ve ulaşılabilirlik, ölçülebilirlik, istenirlik, tek bir amaca öncelik verme, yapıcılık ve geliştiricilik, amaçlar arast tutarlılık) maddeler halinde ve anlamlarıyla ayrı ayrı birer kur'a kağıdına yazılır. Sınıftaki öğrenci sayısı kadar çoğaltılır. Öğrenciler birer kağıt çekerler ve herkes kendi çektiği kağıttaki ölçüte ve açıklamaya ilişkin kendi yaşamasındaki örnekleri, duygu ve düşüncelerini paylaşabilir.

Amaç belirlemede izlenecek yol ( ölçütlere uygun bir amaç belirleme, amaca ulaşmadaki gereksinim ve genelde izlenen yollan saptama, amaca ulaşmada kendisinin neler yapması gerektiğini saptama, amacın gerçekleşmesi için yeterli süreyi belirleme, amaca ulaşmada nasıl ödüllendirileceğini belirleme) maddeler halinde ve anlamlarıyla ayrı ayrı birer kur'a kağıdına yazılır Sınıftaki öğrenci sayısı kadar çoğaltılır. Öğrenciler birer kağıt çekerler ve herkes kendi çektiği kağıttaki ölçüte, ve açıklamaya ilişkin kendi yaşantısındaki örnekleri, duygu ve düşüncelerini paylaşabilir.

öğrencilerin, günlük yaşamda ve yasam boyunca karşılaşabileceği sorunları ve bunların çözüm yollarına ilişkin tartışmaları sağlanır

Sorun çözme aşamaları (Sorunun Kime Ait Olduğunu Belirlemek, Sorunu Tanımlamak ve Açıklamak, Sorunun Çözümünde Yardıma ihtiyacı Olup Olmadığını Belirlemek, Sorunun Çözüm Yollarım Belirlemek, Her Çözüm Yolunun Muhtemel Sonuçlarını Düşünmek, En Uygun Yolu Seçmek, Uygun Çözüm Yolunu Uygulamak) tahtaya yazılır veya sınıftaki öğrenci sayısı kadar kağıda çoğaltılarak öğrencilere dağıtılır. Sorun çözme aşamalarıyla ilgili görüş ve düşüncelerini paylaşarak aşamaların açıklığa kavuşması sağlanır. Her öğrenci kendine ait bir sorununu izlenecek yola göre düşünür, aşamalandırır ve bir kağıda yazar. Sorununu belirlemeden önce paylaşımın isteğe bağlı olduğu hatırlatılarak isteyen öğrencilerin bu sorunları sınıfla paylaşmaları sağlanır. Sorunlara, sorun çözmede izlenecek aşamalar çerçevesinde çözüm aramanın sorunu çözmedeki olumlu katkıları üzerinde tartışabilirler

Öğrencilerin karartı olmanın, uygun ve etkin kararlar vermenin bireylerin yaşantısındaki önemini tartışmaları sağlanır Karar verirken dikkat edilmesi gereken faktörleri oluşturmaları istenebilir. Oluşturdukları bu faktörleri göz önünde bulundurmaları halinde kararlarında değişiklik olup olmayacağını tartışabilirler.

Öğrencilerin sorumluluk duygusu, kişinin öz sorumluluğu ve çevreye karşı olan sorumlulukları konularında görüş alış verişi yapmaları sağlanır. Sorumluluk veya sorumsuzluk örneği taşıyan hikâyeler yazabilirler.

Basın yayın organlarından sorumlu davranışlara örnek olabilecek yazı, resim, fıkra,vb. örnekleri derleyip sınıf panosunda sergileyebilirler. Kendilerine karşı sorumluluklarının neler olduğunu yazabilirler Sorumluluklarım yerine getirdiklerinde ve getirmediklerinde yaşadıkları duygulan listeleyip karşılaştırabilirler Bu konuda önerilen veya bunlar dışında yazılmış kitaplar araştırılarak bir okuma listesi oluşturulabilir

Sınıf öğretmeni, tüm bu etkinlileri öğrencilerin yürütmesini saclar, kendisi sadece onları organize eder, amaç ve kazanımlar doğrultusunda yönlendirir

Programın, değerlendirmeye yönelik açıklamalar bölümünde belirtilen öneriler dikkate alınarak "Etkinlik Değerlendirme Formu" öğrenci sayısı kadar çoğaltılıp uygulanmalıdır.

Öğrencilere "Etkinlik Değerlendirme Formu"nun her uygulamasından sonra; "evet" cevaplarının çokluğunun "ilerlemelerinin olumlu yönde olduğu''; "kısmen" cevaplarının çokluğunun "daha iyi olabilmek için yapabileceği şeyler olduğu"; "hayır" cevaplarının çokluğunun "durumunu gözden geçirerek eksiklerini tamamlaması gerektiği" anlamına geldiği belirtilmeli ve bu duruma ilişkin görüş ve öneriler paylaşılmalıdır.

Öğrencilerin formlara verdikleri yanıtlan kendilerinin değerlendirmelerine fırsat verilmeli ve bu formları kendilerinin tuttuğu kişisel dosyalarında saklamaları sağlanmalıdır.

Rehberlik etkinlikleri ve programı tamamen sizlerin (öğrencilerin) kişisel gelişiminize yöneliktir. Bu form, sizlerin rehberlik etkinliklerinden ne derecede yararlandığınızı görebilmeniz amacıyla hazırlanmış olup notla değerlendirilmeyecektir.

Etkinlikler açısından kendinizi doğru olarak değerlendirmenizin, yaşamınızda kendinize uygun seçimler yapmanızda yaran olacaktır.

Etkinlik Değerlendirme Formundaki seçenekleri dikkatlice okuduktan sonra okuduğunuz seçeneklerin her biri için; size tamamen uygun olduğunu düşünüyorsanız "evetin altına; hiç uygun olmadığını düşünüyorsanız 'Hayır"ın altına ve kısmen uygun olduğunu düşünüyorsanız, “kısmen^”in altına (X) işaretini koyunuz.

Bu bölüm ile öğrencilerin meslekleri inceleyerek kendine uygun meslek seçenekleri oluşturabilmeleri amaçlanmaktadır

Bu bölümü tamamlayan her öğrenci;

• Bir mesleği incelemede izlenecek yollan araştırır.

• Meslekleri incelemede, ilgi, yetenek ve becerilerine uygun olabilecek meslekleri seçmenin önemini fark eder.

• Kendi özelliklerine uygun meslek seçeneklerini belirtir.

• Gelişen bilim ve teknoloji paralelinde Türkiye'de ve dünyada önem kazanan meslekleri inceler.

• Seçeceği mesleklerin aynı zamanda yaşam biçimini belirleyeceğinin farkına varır.

Meslek Meslek Alanı Yaşam Biçimi

KONULAR

MESLEKLERİ İNCELEME

A. MESLEKLERİN İNCELENMESİ

1. Bir Meslek Hakkında Bilinmesi Gerekenler

2. Dünyada ve Ülkemizde Gelişen Mesleklerin İncelenmesi

3. Alanlarıyla ilgili Mesleklerin İncelenmesi

4. Meslek Seçiminde Dikkat Edilecek Noktalar

Öğrencilerin, ülkemizde ve dünyada gelişen ve önem kazanan meslekleri araştırarak sınıfa tanıtmaları sağlanır.

Öğrenciler bir mesleğin kendilerine sağlamasını istedikleri beş özelliği sıralarlar. Girmek istedikleri mesleğin veya mesleklerin beş özelliklerini sıralayarak bu iki listeyi birbiriyle karşılaştırırlar. Zıtlıkları veya paralellikleri sınıfla paylaşabilirler,

Öğrencilere bir dizi meslek isminin sıralı olduğu bir liste ile aynı listede karışık sıralanmış aynı sayıda çeşitli mesleklere ilişkin olanaklar ve çalışma ortamlarının da bulunduğu bir üste verilir Öğrencilerden listedeki meslek olanakları ve çalışma ortamları ile mesleklerin adlarını eşleştirmeleri istenebilir. Bir meslek için birden fazla özellik işaretlenebilir.

Eşleştiriniz

Öğrencilerden hakkında çok şey bilmedikleri bir mesleği düşünmeleri ve kendilerini, bu mesleğin bir çalışanı olarak hayal etmeleri istenir. Ne yapacaklarını bilmemenin neler hissettirdiği ve düşündürdüğü üzerinde konuşulabilir

Her öğrenci değişik meslek alanlarından belli sayıda kişi ile mesleklerini nasıl seçtikleri, mesleklerinin gerekleri ve içeriği konularında röportaj yapabilir. Elde edilen bilgilerin bütün öğrencilerce paylaşılması sağlanabilir. Toplanan bilgiler yazılı olarak panolarda sergilenebilir.

Sınıfa davet edilen ve mesleğini bilmedikleri bir kişiye sorular sorarak mesleğini bulmaya çalışabilirler. Sorulan sorularla bir mesleği incelerken dikkate alınan ölçütler karşılaştırabilir. Ayrıca, öğrenciler sordukları sorular çerçevesinde kendi ilgi ve değerlerini düşünebilirler.

Çevrelerinde gördükleri ve işlerini iyi yapan meslek elemanlarının hangi kişilik özelliklerine sahip olduklarını sınıfla paylaşabilirler. Her öğrenci, gelecekte belirlediği yaşam biçimini sağlayacak uygun meslekleri listeleyebilir.

Öğrenciler, sınıfın bir panosunda her hafta bir mesleğe ilişkin yazı, broşür vb. sergileyebilirler.

Sınıf öğretmeni tüm bu etkinlikleri öğrencilerin yürütmesini sağlar, kendisi sadece onları organize ederek, amaç ve kazanımlar doğrultusunda yönlendirir

Programın, değerlendirmeye yönelik açıklamalar bölümünde belirtilen öneriler dikkate alınarak "Etkinlik Değerlendirme Formu" öğrenci sayısı kadar çoğaltılıp uygulanmalıdır.

Öğrencilere "Etkinlik Değerlendirme Formu"nun her uygulamasından sonra; "evet" cevaplarının çokluğunun "ilerlemelerinin olumlu yönde olduğu"; "kısmen" cevaplarının çokluğunun "daha iyi olabilmek için yapabileceği şeyler olduğu"; "hayır" cevaplarının çokluğunun "durumunu gözden geçirerek eksiklerini tamamlaması gerektiği" anlamına geldiği belirtilmeli ve bu duruma ilişkin görüş ve öneriler paylaşılmalıdır.

öğrencilerin formlara verdikleri yanıtlan kendilerinin değerlendirmelerine fırsat verilmeli ve bu formları kendilerinin tuttuğu kişisel dosyalarında saklamaları sağlanmalıdır.

Rehberlik etkinlikleri ve programı tamamen sizlerin (öğrencilerin) kişisel gelişiminize yöneliktir. Bu form sizlerin rehberlik etkinliklerinden ne derecede yararlandığınızı görebilmeniz amacıyla hazırlanmış olup notla değerlendirilmeyecektir.

Etkinlikler açısından kendinizi doğru olarak değerlendirmenizin, yaşamınızda kendinize uygun seçimler yapmanızda yaran olacaktır.

Etkinlik Değerlendirme Formundaki seçenekleri dikkatlice okuduktan sonra okuduğunuz seçeneklerin her biri için; size tamamen uygun olduğunu düşünüyorsanız "evetin altına; hiç uygun olmadığını düşünüyorsanız "hayır"ın altına ve kısmen uygun olduğunu düşünüyorsanız, "kısmen"in altına (X) işaretini koyunuz.