Kanun No: 1739                                Kabul Tarihi:14.6.1973

             14.6.1973 tarih ve 1739 sayılı Kanun,24.6.1973 tarih ve 14574 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

16.6.1983 tarih ve 2842 sayılı Kanun,18.6.1983 tarih ve 18081 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

             16.08.1997 tarih ve 4306 sayılı Kanun. 18.8.1997 tarih ve 23084 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

             1.Kanunun kapsamı:

             Madde 1-Bu kanun,Türk Milli Eğitiminin düzenlenmesinde esas olan amaç ve ilkeler,eğitim sisteminin genel yapısı,öğretmenlik mesleği,okul bina ve tesisleri,eğitim araç ve gereçleri ve devletin eğitim ve öğretim alanındaki gö rev ve sorumluluğu ile ilgili temel hükümleri bir sistem bütünlüğü içinde kapsar.

BİRİNCİ KISIM

TÜRK MİLLİ EĞİTİM SİSTEMİNİ DÜZENLEYEN

GENEL ESASLAR

BİRİNCİ BÖLÜM

TÜRK MİLLİ EĞİTİMİNİN AMAÇLARI

             I.Genel Amaçlar:

             Madde 2-(Bu maddenin 1 numaralı bendi 16.6.1983 tarih ve 2842 sayılı Kanunun 1 nci maddesi ile

aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir).

             Türk Milli Eğitiminin genel amacı,Türk Milletinin bütün fertlerini,

             1.Atatürk inkılap ve ilkelerine ve Anayasada ifadesini bulan Atatürk milliyetçiliğine bağlı;Türk Milletinin milli,ahlaki,insani,manevi ve kültürel değerlerini benimseyen,koruyan ve geliştiren;ailesini,vatanını,milletini seven ve daima yüceltmeye çalışan;insan haklarına ve Anayasanın başlangıcındaki temel ilkelere dayanan demokratik,laik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyetine karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış haline getirmiş yurttaşlar olarak yetiştirmek;

             2.Beden,zihin,ahlak,ruh ve duygu bakımlarından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş bir kişiliğe ve karaktere, hür ve bilimsel düşünme gücüne,geniş bir dünya görüşüne sahip,insan haklarına saygılı,kişilik ve teşebbüse değer veren topluma karşı sorumluluk duyan;yapıcı,yaratıcı ve verimli kişiler olarak yetiştirmek;

             3.İlgi,istidat ve kabiliyetlerini geliştirerek gerekli bilgi,beceri,davranışlar ve birlikte iş görme alışkanlığı kazan dırmak suretiyle hayata hazırlamak ve onların,kendilerini mutlu kılacak ve toplumun mutluluğuna katkıda bulunacak bir meslek sahibi olmalarını sağlamak;

             Böylece,bir yandan Türk vatandaşlarının ve Türk toplumunun refah ve mutluluğunu arttırmak;öte yandan milli birlik ve bütünlük içinde iktisadi,sosyal ve kültürel kalkınmayı desteklemek ve hızlandırmak ve nihayet Türk Milletini çağdaş uygarlığın yapıcı,yaratıcı seçkin bir ortağı yapmaktır.

             II.Özel Amaçlar:

             Madde 3-Türk eğitim ve öğretim sistemi,bu genel amaçlarla gerçekleştirecek şekilde düzenlenir ve çeşitli dere ce ve türdeki eğitim kurumlarının özel amaçları,genel amaçlara ve aşağıda sıralanan temel ilkelere uygun olarak tesbit edilir.

İKİNCİ BÖLÜM

TÜRK MİLLİ EĞİTİMİNİN TEMEL İLKELERİ

             I.Genellik ve Eşitlik:

             Madde 4-Eğitim kurumları dil,ırk,cinsiyet ve din ayırımı gözetilmeksizin herkese açıktır.Eğitimde hiç bir kişi ye,aileye,zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz.

             II.Ferdin ve Toplumun İhtiyaçları:

             Madde 5-Milli Eğitim hizmeti,Türk vatandaşlarının istek ve kabiliyetleri ile Türk toplumunun ihtiyaçlarına göre düzenlenir.

             III.Yöneltme:

             Madde 6-(Bu maddenin ikinci fıkrası 16.8.1997 tarih ve 4306  sayılı Kanunun 3 üncü maddesi ile aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir)

             Fertler,eğitimleri süresince,ilgi,istidat ve kabiliyetleri ölçüsünde ve doğrultusunda çeşitli programlara veya okul lara yöneltilerek yetiştirilirler.

             Milli Eğitim sistemi,her bakımdan,bu yöneltmeyi gerçekleştirecek biçimde düzenlenir. Bu amaçla, orta öğretim kurumlarına, eğitim programlarının hedeflerine uygun düşecek şekilde hazırlık sınıfları konulabilir.

             IV.Eğitim Hakkı:

             Madde 7-Temel eğitim görmek her Türk vatandaşının hakkıdır.

             Temel eğitim kurumlarından sonraki eğitim kurumlarından vatandaşlar ilgi,istidat ve kabiliyetleri ölçüsünde yararlanırlar

V.Fırsat ve İmkan Eşitliği:

             Madde 8-Eğitimde kadın,erkek herkese fırsat ve imkan eşitliği sağlanır.

             Maddi imkanlardan yoksun başarılı öğrencilerin en yüksek eğitim kademelerine kadar öğrenim görmelerini sağ lamak amacıyla parasız yatılılık,burs,kredi ve başka yollarla gerekli yardımlar yapılır.

             Özel eğitime ve korunmaya muhtaç çocukları yetiştirmek için özel tedbirler alınır.

             VI.Süreklilik:

             Madde 9-Fertlerin genel ve mesleki eğitimlerinin hayat boyunca devam etmesi esastır.

             Gençlerin eğitimi yanında,hayata ve iş alanlarına olumlu bir şekilde uymalarına yardımcı olmak üzere, yetişkin lerin sürekli eğitimini sağlamak için gerekli tedbirleri almak da bir eğitim görevidir.

             VII.Atatürk İnkılap ve İlkeleri ve Atatürk Milliyetçiliği:

             (Bu başlık “Atatürk İnkılapları ve Türk Milliyetçiliği” iken 16.6.1983 tarih ve 2842 sayılı Kanunun 2 nci mad desi ile bu şekilde değiştirilmiştir).

             (Bu madde 16.6.1983 tarih ve 2842 sayılı Kanunun 2 nci maddesi ile aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir).

             Madde 10-Eğitim sistemimizin her derece ve her türü ile ilgili ders programlarının hazırlanıp uygulanmasında ve her türlü eğitim faaliyetlerinde Atatürk inkılap ve ilkeleri ve Anayasada ifadesini bulmuş olan Atatürk milliyetçiliği temel olarak alınır.Milli ahlak ve milli kültürün bozulup yozlaşmadan kendimize has şekli ile evrensel kültür içinde korunup geliştirilmesine ve öğretilmesine önem verilir.

             Milli birlik ve bütünlüğün temel unsurlarından biri olarak Türk dilinin eğitiminin her kademesinde,özellikleri bozulmadan ve aşırılığa kaçılmadan öğretilmesine önem verilir;çağdaş eğitim ve bilim dili halinde zenginleşmesine çalışır ve bu maksatla Atatürk Kültür,Dil ve Tarih Yüksek Kurumu ile işbirliği yapılarak  Milli Eğitim Bakanlığınca gereken tedbirler alınır.

             VIII.Demokrasi Eğitimi:

             (Bu madde 16.6.1983 tarih ve 2842 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi ile aşağıdaki  şekilde değiştirilmiştir).

             Madde 11-Güçlü ve istikrarlı,hür ve demokratik bir toplum düzeninin gerçekleşmesi ve devam için yurttaşların sahip olmaları gereken demokrasi bilincinin,yurt yönetimine ait bilgi,anlayış ve davranışlarla sorumluluk duygusunun ve manevi değerlere saygının,her türlü eğitim çalışmalarında öğrencilere kazandırılıp geliştirilmesine çalışılır; ancak, eğitim kurumlarında Anayasada ifadesini bulan Atatürk milliyetçiliğine aykırı siyasi ve ideolojik telkinler yapılmasına ve bu nitelikteki günlük siyasi olay ve tartışmalara karışılmasına hiçbir şekilde meydan verilmez.

             IX.Laiklik:

             (Bu madde 16.6.1983 tarih ve 2842 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ile aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir).

             Madde 12-Türk milli eğitiminde laiklik esastır.Din kültürü ve ahlak öğretimi ilkokul ve ortaokullar ile lise ve dengi okullarda okutulan zorunlu dersler arasında yer alır.

             X.Bilimsellik:

             Madde 13-Her derece ve türdeki ders programları ve eğitim metotlarıyle ders araç ve gereçleri,bilimsel ve tek nolojik esaslara ve yeniliklere,çevre ve ülke ihtiyaçlarına göre sürekli olarak geliştirilir.

             Eğitimde verimliliğin artırılması ve sürekli olarak gelişme ve yenileşmenin sağlanması bilimsel araştırma ve değerlendirmelere dayalı olarak yapılır.

             Bilgi ve teknoloji üretmek ve kültürümüzü geliştirmekle görevli eğitim kurumları gereğince donatılıp güçlen dirilir;bu yöndeki çalışmalar maddi ve manevi bakımdan teşvik edilir ve desteklenir.

             XI.Planlılık:

             Madde 14-Milli eğitimin gelişmesi iktisadi,sosyal ve kültürel kalkınma hedeflerine uygun olarak eğitim-insan gücü-istihdam ilişkileri dikkate alınmak suretiyle,sanayileşme ve tarımda modernleşmede gerekli teknolojik gelişmeyi sağlayacak mesleki ve teknik eğitime ağırlık verecek biçimde planlanır ve gerçekleştirilir.

             Mesleklerin kademeleri ve her kademenin ünvan,yetki ve sorumlulukları kanunla tespit edilir ve her derece ve türdeki örgün ve yaygın mesleki eğitim kurumlarının kuruluş ve programları kuruluş ve programları bu kademelere uy gun olarak düzenlenir.

             Eğitim kurumlarının yer,personel,bina,tesis ve ekleri,donatım,araç,gereç ve kapasiteleri ile ilgili standartlar önceden tespit edilir ve kurumların bu standartlara göre optimal büyüklükte kurulması ve verimli olarak işletilmesi sağlanır.

             XII.Karma Eğitim:

             Madde 15-Okullarda kız ve erkek karma eğitim yapılması esastır.Ancak eğitimin türüne,imkan ve zorunluluk larına göre bazı okullar yalnızca kız veya yalnızca erkek öğrencilere ayrılabilir.

             XIII.Okul ile Ailenin İşbirliği:

             (Bu madde 16.6.1983 tarih ve 2842 sayılı Kanunun 5 inci maddesi ile aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir).

             Madde 16-Eğitim kurumlarının amaçlarının gerçekleştirilmesinde katkıda bulunmak için okul ile aile arasında işbirliği sağlanır.

Bu maksatla okullarda okul-aile birlikleri kurulur.Okul-aile birliklerinin kuruluş ve işleyişleri Milli Eğitim Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

             XIV.Her Yerde Eğitim:

             Madde 17-Milli eğitimin amaçları yalnız resmi ve özel eğitim kurumlarında değil,aynı zamanda evde,çevrede, işyerlerinde,her yerde ve her fırsatta gerçekleştirilmeye çalışılır.

             Resmi özel ve gönüllü her kuruluşun eğitimle ilgili faaliyetleri,Milli Eğitim amaçlarına uygunluğu bakımından Milli Eğitim Bakanlığının denetimine tabidir.

İKİNCİ KISIM

TÜRK MİLLİ EĞİTİM SİSTEMİNİN GENEL YAPISI

BİRİNCİ BÖLÜM

GENEL HÜKÜMLER

             I.Örgün ve Yaygın Eğitim:

             Madde 18-Türk Milli Eğitim sistemi,örgün eğitim ve yaygın eğitim olmak üzere,iki ana bölümden kurulur.

             Örgün eğitim,okul öncesi eğitimi,temel eğitim,ortaöğretim ve yükseköğretim kurumlarını kapsar.

             Yaygın eğitim,örgün eğitim yanında veya dışında düzenlenen eğitim faaliyetlerinin tümünü kapsar.

İKİNCİ BÖLÜM

ÖRGÜN EĞİTİM

             A)Okul Öncesi Eğitim:

             I.Kapsam:

             Madde 19-Okul öncesi eğitimi,mecburi ilköğretim çağına gelmemiş çocukların eğitimini kapsar.

             Bu eğitim isteğe bağlıdır.

             II.Amaç ve Görevleri:

             Madde 20-Okul öncesi eğitiminin amaç ve görevleri,milli eğitimin genel amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak;

             1.Çocukların beden,zihin ve duygu gelişmesini ve iyi alışkanlıklar kazanmasını sağlamak;

             2.Onları temel eğitime hazırlamak;

             3.Şartları elverişsiz çevrelerden ve ailelerden gelen çocuklar için ortak bir yetiştirme ortamı yaratmak;

             4.Çocukların Türkçeyi doğru ve güzel konuşmalarını sağlamaktır.

             III.Kuruluş:

             (Bu madde 16.6.1983 tarih ve 2842 sayılı Kanunun 6 ıncı maddesi ile aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir).

             Madde 21-Okul öncesi eğitim kurumları,bağımsız anaokulları olarak kurulabileceği gibi,gerekli görülen yerler de ilkokula bağlı anasınıfları halinde veya ilgili diğer öğretim kurumlarına bağlı uygulama sınıfları olarak da açı labilir.

             Okul öncesi eğitim kurumlarının nerelerde ve hangi önceliklere göre açılacağı,Milli Eğitim Bakanlığınca hazır lanacak bir yönetmelikle düzenlenir.

             İş Kanununa tabi işyerlerinde işverenlerin okul öncesi eğitim kurumu kurmaları için gerekli şartlar ve diğer hu suslar,Milli Eğitim ve Çalışma Bakanlıkları tarafından birlikte düzenlenecek bir tüzükte gösterilir.

             B)İlköğretim:

             (Bu başlık “Temel eğitim” iken 16.6.1983 tarih ve 2842 sayılı Kanunun 7 inci maddesi ile bu  şekilde değiş tirilmiştir).

             I.Kapsam

             Madde 22-(Bu madde 16.6.1983 tarih ve 2842 sayılı Kanunun 7 inci maddesi ile aşağıdaki şekilde de-ğiştirilmiştir).

             İlköğretim,6-14 yaşlarındaki çocukların eğitim ve öğretimini kapsar.İlköğretim,kız ve erkek bütün vatandaşlar için zorunludur ve Devlet okullarında parasızdır.

             II.Amaç ve Görevler:

             Madde 23-(Bu maddeye 16.8.1997 tarih ve 4306  sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ile 3 nolu fıkra eklenmiştir.)

Temel eğitiminin amaç ve görevleri,milli eğitiminin genel amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak,

             1.Her Türk çocuğuna iyi bir vatandaş olmak için gerekli temel bilgi,beceri,davranış ve alışkanlıkları kazan dırmak;onu milli ahlak anlayışına uygun olarak yetiştirmek;

             2.Her Türk çocuğunu ilgi,istidat ve kabiliyetleri yönünden yetiştirerek hayat ve üst öğrenime hazırlamaktadır.

             3.İlköğretim son ders yılının ikinci yarısında öğrencilere,ortaöğretimde devam edilebilecek okul ve program ların hangi mesleklerin yolunu açabileceği ve bu mesleklerin kendilerine sağlayacağı yaşam standardı konusunda tanıtıcı bilgiler vermek üzere rehberlik servislerince gerekli çalışmalar yapılır.

             III.Kuruluş:

a)İlköğretim kurumları: (Bu başlık “Temel eğitim kurumları” iken 16.6.1983 tarih ve 2842 sayılı Kanunun 8 inci maddesi ile bu  şekilde değiştirilmiştir).

             Madde 24- (Bu madde 16.8.1997 tarih ve 4306  sayılı Kanunun 5 üncü maddesi ile aşağıdaki şekilde değiş tiril miştir).

             İlköğretim kurumları sekiz yıllık okullardan oluşur.Bu okullarda kesintisiz eğitim yapılır ve bitirenlere ilköğ retim diploması verilir.

             b)Kuruluş şekilleri:

             Madde 25- (Bu madde 16.6.1983 tarih ve 2842 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi ile aşağıdaki şekilde değiş tirilmiştir).

                Nüfusun az ve dağınık olduğu yerlerde,köyler gruplaştırılarak,merkezi durumda olan köylerde ilköğretim böl ge okulları ve bunlara bağlı pansiyonlar,gruplaştırmanın mümkün olmadığı yerlerde yatılı ilköğretim bölge okulları kurulur.

             c)Orta Öğretim:

             I.Kapsam:

             Madde 26-Ortaöğretim,temel eğitime dayalı,en az üç yıllık öğrenim veren genel;mesleki ve teknik öğretim kurumlarının tümünü kapsar.

             II.Ortaöğretimden Yararlanma Hakkı:

             Madde 27-Temel eğitimini tamamlayan ve ortaöğretime girmeye hak kazanmış olan her öğrenci,ortaöğretime devam etmek ve ortaöğretim imkanlarından ilgi,istidat ve kabiliyetleri ölçüsünde yararlanma hakkına sahiptir.

             III.Amaç ve Görevler:

             Madde 28-Ortaöğretimin amaç ve görevleri,Milli Eğitimin genel amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak,

             1.Bütün öğrencilere ortaöğretim seviyesinde asgari ortak bir genel kültür vermek suretiyle onlara kişi ve toplum sorunlarını tanımak,çözüm yolları aramak ve yurdun iktisadi,sosyal ve kültürel kalkınmasına katkıda bulunmak bilin cini ve gücünü kazandırmak;

             2.Öğrencileri,çeşitli program ve okullarla ilgili,istidat ve kabiliyetleri ölçüsünde ve doğrultusunda yüksek öğre time veya hem mesleğe hem de yüksek öğretime veya hayata ve iş alanlarına hazırlamaktır.

             Bu görevler yerine getirilirken öğrencilerin istekleri ve kabiliyetleri ile toplum ihtiyaçları arasında denge sağ lanır.

             IV.Kuruluş:

             Madde 29-Ortaöğretim,çeşitli programlar uygulayan liselerden meydana gelir,

             Belli bir programa ağırlık veren okullarla lise,teknik lise ve tarım meslek lisesi gibi eğitim dallarını belirleyen adlar verilir.

             Nüfusu az ve dağınık olan ve Milli Eğitim Bakanlığınca gerekli görülen yerlerde,ortaöğretimin,genel, mesleki ve teknik öğretim programlarını bir yönetim altında uygulayan çok programlı liseler kurulabilir.

             Ortaöğretim kurumlarının öğrenim süresi,uygulayan programın özelliğine göre,Milli Eğitim Bakanlığınca tes pit edilir.

             V.Ortaöğretimde Yöneltme:

             Madde 30-Yöneltme temel eğitimde başlar yanılmaları önlemek ve muhtemel gelişmelere göre yeniden yönelt meyi sağlamak için ortaöğretimde de devam eder.

             Yönetme esasları ve çeşitli programlar veya ortaöğretim okulları arasında yapılacak yatay ve dikey geçiş şartla rı,Milli Eğitim Bakanlığınca düzenlenir.

             VI.Yükseköğretime Geçiş:

             (Bu başlık “Yüksek öğrenime geçiş” iken 16.6.1983 tarih ve 2842 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi ile

bu  şekilde değiştirilmiştir).

             Madde 31 (Bu madde 16.6.1983 tarih ve 2842 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi ile aşağıdaki şekilde de-ğiştirilmiştir).

             Lise veya dengi okulları bitirenler,yükseköğretim kurumlarına girmek için aday olmaya hak kazanır.

             Hangi yükseköğretim kurumlarına,hangi programları bitirenlerin nasıl girecekleri,giriş şartları Milli Eğitim Bakanlığı ile işbirliği yapılarak Yükseköğretim Kurulu tarafından tesbit edilir.

                VII. İmam-Hatip Liseleri:

                Madde 32- İmam-Hatip Liseleri,imamlık,hatiplik ve Kur'an Kursu öğreticiliği gibi dini hizmetlerin yerine getirilmesi ile görevli elemanları yetiştirmek üzere Milli Eğitim Bakanlığınca açılan ortaöğretim sistemi içinde,hem mesleğe,hem yüksek öğrenime hazırlayıcı proğramlar uygulayan öğretim kurumlarıdır.

                VIII.Güzel Sanatlar Eğitimi:

                Madde 33-Güzel sanatlar alanlarında özel istidat ve kabiliyetleri beliren çocukları küçük yaşlardan itibaren yetiştirmek üzere temel eğitim ve orta öğretim seviyesinde ayrı okullar açılabilir veya ayrı yetiştirme tedbirleri alına bilir.

Özellikleri dolayısıyla bunların kuruluş,işleyiş ve yetiştirme ile ilgili esasları ayrı bir yönetmelikle düzenlenir.

                D) Yükseköğretim:

                I.Kapsam:

                Madde 34- Yükseköğretim,ortaöğretime dayalı en az iki yıllık yüksek öğrenim veren eğitim kurumlarının tümünü kapsar.

                II.Amaç ve Görevler:

                Madde 35-Yüksek öğretimin amaç ve görevleri,milli eğitimin genel amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak,

                1.Öğrencileri ilgi,istidat ve kabiliyetleri ölçüsünde ve doğrultusunda yurdumuzun bilim politikasına ve toplu mun yüksek seviyede ve çeşitli kademelerdeki insan gücü ihtiyaçlarına göre yetiştirmek;

                2.Çeşitli kademelerde bilimsel öğretim yapmak;

                3.Yurdumuzu ilgilendirenler başta olmak üzere,bütün bilimsel,teknik ve kültürel sorunları çözmek için bilim leri genişletip  derinleştirecek inceleme ve araştırmalarda bulunmak;

                4.Yurdumuzun türlü yönde ilerleme ve gelişmesini ilgilendiren bütün sorunları,Hükümet ve kurumlarla da elbirliği etmek suretiyle öğretim ve araştırma konusu yaparak sonuçlarını toplumun yararlanmasına sunmak ve Hükü metçe istenecek inceleme ve araştırmaları sonuçlandırarak düşüncelerini bildirmek;

                5.Araştırma ve incelemelerin sonuçlarını gösteren,bilim ve tekniğin ilerlemesini sağlayan her türlü yayınları yapmak;

                6.Türk toplumunun genel seviyesini yükseltici ve kamu oyunu aydınlatıcı bilim verilerini sözle,yazı ile halka yaymak ve yaygın eğitim hizmetlerinde bulunmaktadır.

                III.Kuruluş:

                a)Yükseköğretim Kurumları:

                Madde 36-(Bu madde 16.6.1983 tarih ve 2842 sayılı Kanunun 11 inci maddesi ile aşağıdaki  şekilde değiş tirilmiştir.)

                Yüksek öğretim Kurumları Şunlardır:

                1. Üniversiteler,

                2. Fakülteler,

                3. Enstitüler,

                4. Yüksekokullar,

                5. Konservatuvarlar,

                6. Meslek Yüksekokulları

                7. Uygulama ve araştırma merkezleri.

                Yükseköğretim kurumlarının amaçları,açılış,kuruluş ve işleyişleri ile öğretim elemanlarına ilişkin esaslar ve yükseköğretim kurumları ile ilgili diğer hususlar,özel kanunlarında belirlenir.

                b)Yükseköğretimin Düzenlenmesi:

                Madde 37-Yükseköğretim,Milli Eğitim Sistemi çerçevesinde,öğrencileri lisans öncesi,lisans ve lisans üstü seviyelerinde yetiştiren bir bütünlük içinde düzenlenir.

                Bu bütünlük içinde çeşitli görevleri yerine getiren ve farklı seviyerde öğretim yapan kuruluşlar bulunur.

                Farklı seviyeler ve kuruluşlar arasında öğrencilere kabiliyetlerine göre,yatay ve dikey geçiş yolları açık tutu lur.

                IV.Yükseköğretimin Paralı Oluşu:

                Madde 38- Yükseköğretim paralıdır.Başarılı olan fakat maddi imkanları elverişli olmayan öğrencilerin kayıt ücreti,imtihan harcı gibi her türlü öğrenim giderleri burs,kredi,yatılılık ve benzeri yollarla sağlanır.

                Öğrenim harç ve ücretlerinin tutarları ve bunların ödeme tarzları ile burs ve kredilerin tutarları ve bunların veriliş esasları,Maliye Bakanlığı ile birlikte hazırlanacak yönetmelikle tesbit edilir.

                Bazı alanlar için mecburi hizmet karşılığı öğrenci yetiştirilmesi hakkındaki hükümler saklıdır.

                V.Yükseköğretim Planlaması:

                Madde 39- Yükseköğretimde,öğretim elemanlarından,tesislerden ve öğrencinin zamanından en verimli şekil de yararlanmayı mümkün kılacak ve çeşitli bölgelerdeki yükseköğretim kurumlarının dengeli şekilde gelişmesini sağla yacak tedbirler alınır;yökseköğretimin bütününü kapsayan ve orta öğretimle ilgisini sağlayan bir planlama düzeni kurulur.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

YAYGIN EĞİTİM

                I-Kapsam,Amaç ve Görevler:

Madde 40- Yaygın eğitimin özel amacı,Milli Eğitimin genel amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak, örgün eğitim sistemine hiç girmemiş yahut,herhangi bir kademesinde bulunan veya bu kademeden çıkmış vatandaş lara, örgün eğitimin yanında veya dışında,

                1-Okuma-yazma öğretmek,eksik eğitimlerini tamamlamaları için sürekli eğitim imkanları hazırlamak

                2-Çağımızın bilimsel,teknolojik,iktisadi,sosyal ve kültürel gelişmelerine uymalarını sağlayıcı eğitim imkan ları hazırlamak,

                3-Milli kültür değerlerimizi koruyucu,geliştirici,tanıtıcı,benimsetici nitelikte eğitim yapmak,

                4-Toplu yaşama,dayanışma,yardımlaşma,birlikte çalışma ve örgütlenme anlayış ve alışkanlıkları kazandırmak,

                5-İktisadi gücün arttırılması için gerekli beslenme ve sağlıklı yaşama şekil ve usullerini benimsetmek,

                6-Boş zamanları iyi bir şekilde değerlendirme ve kullanma alışkanlıkları kazandırmak,

                7-Kısa süreli ve kademeli eğitim uygulayarak ekonomimizin gelişmesi doğrultusunda ve istihdam politikasına uygun meslekleri edinmelerini sağlayıcı imkanlar hazırlamak,

                8-Çeşitli mesleklerde çalışmakta olanların hizmet içinde ve mesleklerinde gelişmeleri için gerekli bilgi ve becerileri kazandırmaktır.

                II-Kuruluş:

                Madde 41-Yaygın eğitim,örgün eğitim ile birbirini tamamlayacak,gereğinde aynı vasıfları kazandırabilecek ve birbirinin her türlü imkanlarından yararlanacak biçimde bir bütünlük içinde düzenlenir.

                Yaygın eğitim,genel ve mesleki-teknik olmak üzere iki temel bölümden meydana gelir.Bu bölümler birbirini destekleyici biçimde hazırlanır.

                III-Koordinasyon:

                Madde 42- Genel mesleki ve teknik yaygın eğitim alanında görev alan resmi,özel ve gönüllü kuruluşların çalışmaları arasındaki koordinasyon Milli Eğitim Bakanlığınca sağlanır.

                Genel yaygın eğitim programlarının düzenleniş şekli yönetmelikte tespit edilir.

                Mesleki ve teknik yaygın eğitim faaliyetlerini yürüten Bakanlıklar ile özerk eğitim kurumları ve resmi ve özel işletmeler arasında Milli Eğitim Bakanlığınca sağlanacak koordinasyon ve işbirliğinin esasları kanunla düzenlenir.

ÜÇÜNCÜ KISIM

ÖĞRETMENLİK MESLEĞİ

                I-Öğretmenlik:

                Madde 43-Öğretmenlik,Devletin eğitim,öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleğidir.Öğretmenler bu görevlerini Türk Milli Eğitiminin amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak ifa etmekle yükümlüdürler.

                Öğretmenlik mesleğine hazırlık genel kültür,özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon ile sağlanır.

                Yukarıda belirtilen nitelikleri kazanabilmeleri için hangi öğretim kademesinde olursa olsun,öğretmen adayla rının yüksek öğrenim görmelerinin sağlanması esastır.Bu öğrenim lisans öncesi,lisans ve lisans üstü se-viyelerde yatay ve dikey geçişlerle de imkan verecek biçimde düzenlenir.

                II-Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı “Eğitim Yüksekokulu” Açma Yetkisi:

                (Bu başlık “Öğretmen yetiştiren kurumları açma yetkisi “ iken 16.6.1983 tarih ve 2842 sayılı Kanu nun 12 nci maddesi ile bu şekilde değiştirilmiştir.)

                Madde 44- (Bu madde 16.6.1983 tarih ve 2842 sayılı Kanunun 12 nci maddesi ile aşağıdaki şekilde değiş tirilmiştir.)

                Öğretmenlik formasyonu veren ve öğretmen yetiştiren Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim yüksek okulları, Yükseköğretim Kurulunun görüşü alınarak Bakanlar Kurulu kararı ile kurulabilirler.

                III-Öğretmenlerin Nitelikleri ve Seçimi:

                Madde 45-(Bu maddenin ikinci fıkrası 16.6.1983 tarih ve 2842 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi ile aşağıda ki şekilde değiştirilmiştir.)

                Öğretmen adaylarında genel kültür,özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon bakımından aranacak nitelikler Milli Eğitim Bakanlığınca tesbit olunur.

                Öğretmenler,öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumlarından ve bunlara denkliği kabul edilen yurtdışı yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar arasında,Milli Eğitim Bakanlığınca seçilirler.

                Yükseköğrenimleri sırasında pedagojik formasyon kazanmamış olanların ihtiyaç duyulan alanlarda, öğretmen liğe atanmaları halinde bu gibilerin adaylık dönemi içinde yetişmeleri için Milli Eğitim Bakanlığınca gerekli tedbirler alınır.

                Hangi derece ve türdeki eğitim öğretim,teftiş ve yönetim görevlerine,hangi seviye ve alanda öğrenim görmüş olanların ne gibi şartlarla seçilebilecekleri yönetmelikle düzenlenir.

                IV-Öğretmenlerin Bölge Hizmeti:

                Madde 46- Öğretmenlikte yurdun çeşitli bölgelerinde görev yapmak esastır.

                Hizmet bölgeleri ve ihtiyaçlara göre bu bölgelerarası yer değiştirme esasları yönetmelikle düzenlenir.

                V-Uzman ve Usta Öğreticiler:

                Madde 47-(Bu madde 16.6.1983 tarih ve 2842 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi ile aşağıdaki şekilde değişti rilmiştir.)

                Örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ve hizmetiçi yetiştirme kurs,seminer ve konferanslarında uzman ve usta öğreticiler de geçici veya sürekli olarak görevlendirilebilir.

                Öğretim tür ve seviyelerine göre uzman ve usta öğreticilerin seçimlerinde aranacak şartlar,görev ve yetkileri, yönetmeliklerle tesbit edilir.

                VI-Öğretmenlerin Hizmet İçi Yetiştirilmesi:

                Madde 48-Öğretmenlerin daha üst öğrenim görmelerini sağlamak üzere yaz ve akşam okulları açılır veya hiz met içinde yetiştirilmeleri maksadıyla kurslar ve seminerler düzenlenir.

                Yaz ve akşam okulları öğretmen yetiştiren kurumlarca açılır;bunlara devam ederek yeterli krediyi dolduran öğretmenlere o kurumun belge veya diploması verilir.

                Milli Eğitim Bakanlığınca açılan kurs ve seminerler devam edenlerden başarı sağlayanlara belge verilir.Bu belgelerin,öğretmenlerin atama,yükselme ve nakillerinde ne ölçüde ve nasıl değerlendirileceği yönetmelikle düzen lenir.

                VII-Yurt İçi ve Yurt Dışı Yetişme İmkanları:

                Madde 49- Yurt içinde ve dışında üst öğrenim yapma veya bilgi görgü ve ihtisaslarını arttırmak isteyen öğret menlerin belli şartlarla,aylıklı veya aylıksız izinli sayılmaları sağlanır;bu şartlar,milli eğitimin ihtiyaçları gözönünde tutularak,hazırlanacak yönetmelikle belirtilir.

                VIII.Öğretmen Konutları:

                Madde 50- Milli Eğitim Bakanlığınca gerekli görülen yerlerde,özellikle mahrumiyet bölgelerinde öğretmen lere konut sağlanır.

                Konutlar okul binaları ile birlikte planlanır ve yapılır.

                Eski eğitim kurumlarının konut ihtiyacı bir plana bağlanır ve bu konutların yapımı için,her yıl Milli Eğitim Bakanlığı Bütçesine gerekli ödenek konur.

DÖRDÜNCÜ KISIM

OKUL BİNALARI VE TESİSLERİ

                I-Okul Yapıları

                Madde 51- Her derece ve türdeki eğitim kurumlarına ait bina ve tesisler çevrenin ihtiyaçlarına ve uy-gulanacak programların özelliklerine göre Milli Eğitim Bakanlığınca planlanır ve yaptırılır.

                Bu maksatla her yıl Milli Eğitim Bakanlığı bütçesine gerekli ödenek konur.

                Arsa temini ile okul,bina ve tesislerin yapım ve donatımında,Devletin azami imkanlarının kullanılması yanında vatandaşların her türlü yardımlarından da yararlanılır ve yardımlar teşvik edilir ve değerlendirilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

EĞİTİM ARAÇ VE GEREÇLERİ

                I-Kapsam:

                Madde 52- Eğitim araç ve gereçleri,eğitim kurumlarında kullanılacak ders kitapları ile öğretmen ve öğrenci lere kaynak ve yardımcı olacak basılı eğitim malzemesini,milli eğitimin genel amaçlarının gerçekleşmesine yararlı olacak diğer eserleri ve eğitim araç ve gereçlerini kapsar.

                II-Görev:

                Madde 53- Milli Eğitim Bakanlığı,kendisine bağlı eğitim kurumlarının eğitim araç ve gereçlerini,gelişen eği tim teknolojisine ve program ve metodlara uygun olarak sağlamak,geliştirmek,yenileştirmek,standartlaştırmak, kullanılma süresini ve telif haklarını ve ders kitabı fiyatlarını tespit etmek,paralı veya parasız olarak ilgililerin yarar lanmasına sunmakla görevlidir.

                III-Görevin Yerine Getirilmesi:

                Madde 54- Milli Eğitim Bakanlığı eğitim araç ve gereçlerini,

                1-Hazırlamak,imal etmek ve satın almak;

                2-Kişilere veya kuracağı komisyonlara veya yarışmalar düzenleyerek hazırlatmak;

                3-Özel kesimce hazırlananlar veya imal edilenler arasında seçmek veya tavsiye etmek suretiyle 53. maddede belirtilen görevini yerine getirir.

                IV-Okullarda Okutulacak Kitapların Tesbiti ve Ücret Ödenmesi:

                (Bu başlık “Ücret ödenmesi” iken 16.6.1983 tarih ve 2842 sayılı Kanunun 15inci maddesi ile bu şekilde değiş tirilmiştir.)

                Madde 55- (Bu madde 16.6.1983 tarih ve 2842 sayılı Kanunun 15inci maddesi ile aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.)

İlk ve ortaöğretim kurumlarında okutulacak kitaplar Milli Eğitim Bakanlığınca tesbit edilir.Milli Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenmeyen hiçbir kitap ve eğitim aracı okullarda kullanılamaz.

                Resmi kurum ve kuruluşların dışındaki kişi veya kuruluşlarca hazırlanan kitap ve eğitim araçlarından,Milli  Eğitim Bakanlığınca tasviye edilmeyenler öğrencilere aldırılamaz.

                Milli Eğitim Bakanlığınca hazırlanacak veya hazırlatılacak kitap,eğitim araç ve gereçlerinin hazırlama incele me ve seçme işleri veya redaksiyonu ile görevlendirilecek kimselere ve teşkil edilecek jürilerin memur olmayan üyeleri ne ücret ödenir ve yarışmalarda derece alanlara ödül verilir.

                Tavsiye edilmek üzere Milli Eğitim Bakanlığına gönderilen kitap ve eğitim araçları için gönderenden ince leme ücreti alınır.

                Milli Eğitim Bakanlığınca kişi kuruluşlara incelettirilen kitap ve eğitim araçları için inceleme ücreti ödenir.

                Kitap,eğitim araç ve gereçlerinin kabulü,süresi,telif hakkı ve ücretlerle ilgili esaslar;hangi kitap ve eğitim araçlarından ne miktar inceleme ücreti alınacağı,kitapların ve eğitim araçlarının inceleme işlemleri ile Milli Eğitim Bakanlığınca incelettirilecek kitaplar ve eğitim araçları için ödecek ücret miktarı,yönetmelikle tespit edilir.

ALTINCI BÖLÜM

EĞİTİM VE ÖĞRETİM ALANINDAKİ GÖREV VE SORUMLULUK

                I.Yürütme,Gözetim ve Denetim:

                Madde 56-  Eğitim ve öğretim hizmetinin,bu kanun hükümlerine göre Devlet adına yürütülmesinde, gözetim ve denetiminden Milli Eğitim Bakanlığı sorumludur.

                II Yasaklılık:

                Madde 57- Askeri maksatlarla açılacak okullar hariç,bu kanun hükümlerine aykırı hiç bir eğitim faaliyetinde bulunmaz.

                III. Okul Açma Yetkisi:

                Madde 58- (Bu madde 16.6.1983 tarih ve 2842 sayılı Kanunun  16.ıncı maddesi ile aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.)

                Türkiye’de ilkokul,ortaokul,lise veya dengi okullar,Milli Eğitim Bakanlığının izni olmaksızın açılamaz.

                Milli Eğitim Bakanlığı veya diğer bir bakanlık tarafından açılmış veya açılacak okullar (Askeri liseler dahil) ile özel okulların derecelerinin tayini,Milli Eğitim Bakanlığına aittir.

                Askeri eğitim kurumlarının dereceleri,Milli Savunma Bakanlığı ile birlikte tespit edilir.

                Diğer bakanlıklara bağlı lise ve dengi okulların proğram ve yönetmelikleri,ilgili bakanlıkla Milli Eğitim Bakanlığı tarafından birlikte yapılır ve Milli Eğitim Bakanlığınca onanır.

                Diğer Bakanlıklara bağlı okullar,Milli Eğitim Bakanlığının gözetimce denetimine tabidir.Gözetim ve denetim sonunda uygun eğitim ortamı ve niteliği taşımayan kurumların denkliği usulüne uygun şekilde Milli Eğitim Bakan lığınca iptal edilir.Buna ait esaslar Bakanlar Kurulunca çıkarılan bir yönetmelikle düzenlenir.

                IV Yurt Dışı Eğitim:

                Madde 59- Türk vatandaşlarının yurt dışında eğitim,öğrenim ve ihtisas görmeleri ile ilgili Devlet hizmetle rinin düzenlenmesinde (askeri öğrenciler hariç) Milli Eğitim Bakanlığı sorumludur.

YEDİNCİ KISIM

SON HÜKÜMLER

                I.Kenar başlıkları:

                Madde 60-Bu kanunun Madde kenar başlıkları,sadece ilgili oldukları Maddelerin konusunu ve Maddeler arasındaki sıralama ve bağlantıyı göstermekte olup kanun metnine dahil değildir.

                II.Kaldırılan hükümler:

                Madde 61-1340 tarih ve 439 sayılı Orta Tedrisat Muallimleri Kanununun 3 üncü Maddesi,22.3.1926 tarih ve 789 sayılı Maarif Teşkilatına Dair Kanunun 3 ve 4 üncü Maddeleri,6.6.1949 tarih ve 5429 sayılı Milli Eğitim Bakan lığına bağlı okullarda okutturulacak ders kitaplarının seçilmesi,basılması ve dağıtılması hakkında Kanun,5.1.1961 tarih ve 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununun 69 uncu Maddesi ve diğer kanunların bu kanuna aykırı hüküm leri,bu kanunun yayımı tarihinde ,yürürlükten kalkar.

                III.Yönetmelikler:

                Madde 62-Bu kanunda sözü geçen yönetmelikler,Kanunla belirtilen genel amaç ve temel ilkelere uygun ola rak Milli Eğitim Bakanlığınca,Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren en geç bir yıl içinde çıkarılır.

                Ek Madde 1-(Bu Madde 16.6.1983 tarih ve 2842 sayılı Kanunun 17 inci Maddesi ile eklenmiştir).

                14.6.1973 tarihli ve 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununda geçen “temel eğitim”terimi “ilköğretim” ola rak değiştirilmiştir.

                Geçici Madde 1-Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte,yüksek öğrenim kurumlarında öğrenci bulunanlar hak kında 38 inci Madde hükmü uygulanmaz.

                IV.Yürürlük:

                Madde 63- Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

                V.Yürütme:

                Madde 64- Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.

                Açıklama:

                1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununu değiştiren 2842 sayılı Kanunun 19 ve 20 nci Maddeleri aşa-ğıda belirtilmiştir

                Madde 19- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

                Madde 20- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.