ANADOLU LİSELERİ

YABANCI DİL

DERSİ PROGRAMI

(9-10-11 SINIF)

AÇIKLAMA:

Ders Geçme ve Kredi Sistemine göre dönemler esas alınarak hazırlanan ve halen Sınıf Geçme Sisteminde uygulanmakta olan bu program, 2455 ve 2470 sayılı Tebliğler Dergisindeki açıklamalar doğrultusunda sınıflar esas alınarak düzenlenmiş olup, uygulama hu doğrultuda yapılmaktadır. (Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 27 A1998/64 Sayılı Kararı)

Lise, Anadolu, Yab.Dil Ağır.Lİselerinin tüm alanları ile Fen ve A.G.S. Liselerinin 9. sınıflarında Ort.Gn.KÜI.Dersi, Anadolu ve Yab.Dil Ağır.Liselerin Yabaneı Dil Alanı Hariç Diğer Alanların 10 ve 11-Sınıflarında Ort.Gen.Kül.Dersi, Genel Liselerin 10 veli. Sınıflarında Yab.Dil Alanı Hariç Diğer Alanlarda Alan Seçmeli Ders, Fen Liselerinin 10 ve 11. Sınıflarında Alan Seçmeli Ders, A.G.S.Lisesinin 10 ve 11. Sınıflarında Ortak Genel Kültür Dersi, Yabaneı Dil Alanının 10 ve 11. Sınıflarında Alan Dersi, Lise öncesi ha/ırlık sınıflarında Ort.Gen.Kül.Dersi

TD.: 13/08/1984/2170

T.C.

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI

TALİM VE TERBİYE KURULU BAŞKANLIĞI

Karar Sayısı : 86 Karar Tarihi: 20.07.1984

BİRİNCİ BÖLÜM

TÜRK MİLLİ EĞİTİMİNİN AMAÇLARI

I. Genel Amaçlar :

Türk Milli Eğitiminin genel amacı, Türk Milletinin bütün fertlerini,

1. Atatürk inkılâp ve ilkelerine ve Anayasada ifadesini bulan Atatürk Milliyetçiliğine bağlı; Türk Milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren; ailesini vatanını, milletini seven ve daime yüceltmeye çalışan; insan haklarına ve Anayasanın başlangıcındaki temel ilkelere dayanan demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyetine karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış haline getirmiş yurttaşlar olarak yetiştirmek;

2. Beden, zihin, ahlâk, ruh ve duygu bakımlarından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş bir kişiliğe ve karaktere, hür bilimsel düşünme gücüne, geniş bir dünya görüşüne sahip, insan haklarına saygılı, kişilik ve teşebbüse değer veren, topluma karşı sorumluluk duyan;

3. İlgi, istidat ve kabiliyetlerini geliştirerek gerek bilgi, beceri, davranışlar ve birlikte iş görme alışkanlığı kazandırmak suretiyle hayata hazırlamak ve onların, kendilerini mutlu kılacak ve toplumun mutluluğuna katkıda bulunacak bir meslek sahibi olmalarını sağlamak;

Böylece, bir yandan Türk vatandaşlarının ve Türk toplumunun refah ve mutluluğunu artırmak; öte yandan milli birlik ve bütünlük içinde iktisadi, sosyal ve kültürel kalkınmayı desteklemek ve hızlandırmak ve nihayet Türk Milletini çağdaş uygarlığın yapıcı, yaratıcı, seçkin bir ortağı yapmaktır.

II. Özel Amaçlar :

Türk eğitim ve öğretim sistemi, bu genel amaçları gerçekleştirecek şekilde düzenlenir ve çeşitli derece ve türdeki eğitim kurumlarının özel amaçları, genel amaçlara ve aşağıda sıralanan temel ilkelere uygun olarak tespit edilir.

TÜRK MİLLİ EĞİTİMİNİN TEMEL İLKELERİ

I. Genellik ve Eşitlik :

Eğitim kurumları dil, ırk, cinsiyet ve. din ayırımı gözetmeksizin herkese açıktır. Eğitimde hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz.

II. Ferdin ve Toplumun İhtiyaçları :

Milli eğitim hizmeti, Türk vatandaşlarının istek ve kabiliyetleri ile Türk toplumunun ihtiyaçlarına göre düzenlenir.

III. Yöneltme :

Fertler, eğitimleri süresince, ilgi, istidat ve kabiliyetleri ölçüsünde ve doğrultusunda çeşitli programlara veya okullara yöneltilerek yetiştirilirler.

Milli Eğitim sistemi, her bakımdan, bu yöneltmeyi gerçekleştirecek biçimde düzenlenir.

Yöneltmede ve başarının ölçmesinde rehberlik hizmetlerinden ve objektif ölçme ve değerlendirme metotlarından yararlanılır.

IV. Eğitim Hakkı :

Temel eğitim görmek her Türk vatandaşının hakkıdır. Temel eğitim kurumlarından sonraki eğitim kurumlarından vatandaşlar ilgi, istidat ve kabiliyetleri ölçüsünde yararlanırlar.

V. Fırsat ve İmkan Eşitliği :

Eğitimde kadın, erkek herkese fırsat ve imkan eşitliği sağlanır.

Maddi imkanlardan yoksun başarılı öğrencilerin en yüksek eğitim kademelerine kadar öğrenim görmelerini sağlamak amacıyla parasız yatılılık, burs, kredi ve başka yollarla gerekli yardımlar yapılır.

Özel eğitime ve korunmaya muhtaç çocukları yetiştirmek için ön tedbirler alınır.

VI. Süreklilik :

Fertlerin genel ve mesleki eğitimlerinin hayat boyunca devam etmesi esastır.

Gençlerin eğitimi yanında, hayata ve iş alanlarına olumlu şekilde uymalarına yardımcı olmak üzere, yetişkinlerin sürekli eğitimini sağlamak için gerekli tedbirleri almak da bir eğitim görevidir.

VII. Atatürk İnkılâp ve İlkeleri ve Atatürk Milliyetçiliği :

Eğitim sistemimizin her derece ve türü ile ilgili olan programlarının hazırlanıp uygulanmasında ve her türlü eğitim faaliyetlerinde Atatürk İnkılap ve ilkeleri ve Anayasada ifadesini bulmuş olan Atatürk milliyetçiliği temel olarak alınır. Milli ahlâk ve manevi kültürün bozulup yozlaşmadan kendimize has şekli ile evrensel bir tür içinde korunup geliştirilmesine ve öğretilmesine önem verilir.

Milli birlik ve bütünlüğün temel unsurlarından biri olarak Türk dilinin eğitimin her kademesinde, özellikleri bozulmadan ve aşırı kaçılmadan öğretilmesine önem verilir; çağdaş eğitim ve bilim dilinin de zenginleşmesine çalışır ve bu maksatla Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu ile işbirliği yapılarak Milli Eğitim Bakanlığınca gereken tedbirler alınır.

VIII. Demokrasi Eğitimi :

Güçlü ve istikrarlı, hür ve demokratik bir toplum düzeninin gerçekleşmesi ve devamı için yurttaşların sahip olmaları gereken demokrasi bilincinin, yurt yönetimine ait bilgi, anlayış ve davranışlarla sorumluluk duygusunun ve manevi değerlere saygının, her türlü eğitim çalışmalarında öğrencilere kazandırılıp geliştirilmesine çalışılır; ancak, eğitim kurumlarında Anayasada ifadesini bulan Atatürk milliyetçiliğine aykırı siyasi ve ideolojik telkinler yapılmasına ve bu nitelikteki günlük siyasi olay ve tartışmalara karışılmasına hiçbir şekilde meydan verilmez.

I.. Laiklik :

Türk milli eğitiminde laiklik esastır. Din kültürü ve ahlak öğretimi ilkokul ve ortaokullar ile lise ve dengi okullarda okutulan zorunlu dersler arasında yer alır.

X. Bilimsellik :

Her derece ve türdeki ders programları ve eğitim metotlarıyla ders araç ve gereçleri, bilimsel ve teknolojik esaslara ve yeniliklere, çevre ve ülke ihtiyaçlarına göre sürekli olarak geliştirilir.

Eğitimde verimliliğin arttırılması ve sürekli olarak gelişme ve yenileşmenin sağlanması bilimsel araştırma ve değerlendirmelere dayalı olarak yapılır.

Bilgi ve teknoloji üretmek ve kültürümüzü geliştirmekle görevli eğitim kurumları gereğince donatılıp güçlendirilir; bu yöndeki çalışmalar maddi ve manevi bakımdan teşvik edilir ve desteklenir.

XI. Planlılık :

Milli eğitimin gelişmesi iktisadi, sosyal ve kültürel kalkınma hedeflerine uygun olarak eğitim-insangücü-istihdam ilişkileri dikkate alınmak suretiyle, sanayileşme ve tarımda modernleşmede gerekli teknolojik gelişmeyi sağlayacak mesleki ve teknik eğitime ağırlık verecek biçimde planlanır ve gerçekleştirilir.

Mesleklerin kademeleri ve her kademenin unvan, yetki ve sorumlulukları kanunla tespit edilir ve her derece ve türdeki örgün ve yaygın mesleki eğitim kurumlarının kuruluş ve programları bu kademelere uygun olarak düzenlenir.

Eğitim kurumlarının yer. personel, bina. tesis ve ekleri, donatım, araç gereç ve kapasiteleri ile ilgili standartlar önceden tespit edilir ve kurumların bu standartlara göre optimal büyüklükte kurulması verimli olarak işletilmesi sağlanır.

XII. Karma Eğitim :

Okullarda kız ve erkek karma eğitim yapılması esastır. Ancak eğitimin türüne, imkan ve zorunluluklara göre bazı okullar yalnızca kız veya yalnızca erkek öğrencilere ayrılabilir.

XIII. Okul İle Ailenin İşbirliği :

Eğitim kurumlarının amaçlarının gerçekleştirilmesinde katkıda bulunmak için okul ile aile arasında işbirliği sağlanır.

Bu maksatla okularda okul-aile birlikleri kurulur. Okul aile birliklerinin kuruluş ve işleyişleri Milli Eğitim Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

XIV. Her Yerde Eğitim :

Milli eğitimin amaçları yalnız resmi ve özel kurumlarında değil, aynı zamanda evde, çevrede, işyerlerinde, her yerde ve her fırsatta gerçekleştirilmeye çalışılır.

Resmi özel ve gönüllü her kuruluşun eğitimle ilgili faaliyetleri Milli Eğitim amaçlarına uygunluğu bakımından Milli Eğitim Bakanlığının denetimine tabidir.

ANADOLU LİSELERİNİN KURULUŞ AMACI :

1. Bir kısım derslerin öğretimini yabancı dille yapan Anadolu Liseleriyle Galatasaray Lisesi ve İstanbul Lisesi arnacı, öğrencilerin bir yabancı dil öğrenmelerini, bu dille orta öğrenimlerini tamamlamalarını ve yüksek öğrenimlerini yurt içinde ve dışında bu dilden de faydalanarak daha verimli bir şekilde yapmalarını sağlamak, onlara milliyetçi müsbet kültür ve uygar görüş kazandırmaktır.

LANADOLU LİSELERİNDE İNGİLİZCE DERSİNİN AMAÇLARI :

A. Genel Amaçlar

l . İngilizceyi normal hızda konuşulduğunda anlayabilme,

2. Anlaşılır bir şekilde İngilizce konuşabilme,

3. İngilizce bir parçayı sesli ve sessiz okuduğunda doğru olarak anlayabilme,

4. Duygu, düşünce ve izlenimlerini yazıyla açık ve anlaşılır bir şekilde İngilizce ifade edebilme,

5. İngilizcenin konuşulduğu ülkelerin kültür değerlerinin farkında olma,

6. İngilizce iletişim kurmaya istekli olma,

7. Farklı kültür ve kültür değerlerini hoşgörü ile karşılayabilme,

8. İngilizce öğrenimi süresince ve mezuniyetinden sonra dili öğrenmede kararlı olma.

B. Özel Amaçlar :

Anadolu Liselerindeki İngilizce öğretim birbirini takip eden üç devre içinde gerçekleştirilir.

l . Başlangıç Devresi (Hazırlık Sınıfı-Ortaokul l . Sınıf)

2. Orta Devre (Ortaokul II. ve III. Sınıflar)

3. İleri Devre (Lise I. II. ve III Sınıflar).

1. Başlangıç Devresinin Amaçlan (Hazırlık Sınıfı ve Ortaokul I. Sınıf):

a. Basit ve bileşik cümlelerden (simple, compound and complex sentences) oluşan bir parçada geçen kelimelerin anlam bilgisi,

b. Basit ve bileşik cümleleri anlayabilme,

c. Basit ve bileşik cümle öğelerinin bilgisi,

d. Basit ve bileşik cümlelerle ilgili belli başlı dilbilgisi kuralları bilgisi,

e. Günlük konuşmada kullanılan belli başlı İngilizce kısaltmalar bilgisi,

f. Düzeye uygun noktalama işaretleri bilgisi,

g. Basit ve bileşik cümlelerden oluşan bir parçayı dinlediğinde anlayabilme,

h. Basit cümlelerden oluşan bir parçayı bir başka basit anlatım biçimine çevirebilme,

ı. Normal hızda ve düzeyine uygun bir karşılıklı konuşmayı anlayabilme, j. Basit ve bileşik cümlelerden oluşan bir parçayı okuduğunda anlayabilme, k. Basit cümlelerle normal hızda ve düzgün bir telaffuzla konuşabilme,

1. Günlük yaşantıyla ilgili, basit ve bileşik cümlelerden oluşan bir parçada bilmediği kelimelerin anlamlarını kestirebilme,

m. Günlük yaşantıyı basit ve bileşik cümlelerle yazılı olarak ifade edebilme. h. İngilizce öğrenmeye istekli olma, o. İngilizce öğrenmekten zevk alma,

2. Orta Devrenin Amaçları (Ortaokul II. ve III. Sınıflar):

a. Genellikle bileşik cümlelerden oluşan bir parçada geçen kelimelerin anlam

bilgisi,

b. Bileşik cümle (compound complex) öğelerinin sıra bilgisi,

c. İngilizce imla kuralları bilgisi,

d. Günlük hayatta kullanılan belli başlı kısaltmalar bilgisi,

e. İki veya daha çok basit cümleyi verilen bağlaçlar yardımıyla bileşik cümle haline çevirebilme,

f. Seviyesine uygun bileşik (compound complex) cümlelerden oluşan bir parçayı (authentic material) dinlediğinde anlayabilme,

g. Seviyesine uygun olarak ve normal hızda yapılan bir konuşmayı anlayabilme,

h. Bileşik (compound complex) cümlelerden oluşan bir parçayı okuduğunda anlayabilme,

ı. Verilen bir duruma uygun olarak genellikle bileşik cümleler kullanarak, normal hızda ve düzgün bir telaffuzla konuşabilme,

j. Günlük yaşantıyla ilgili olan ve bileşik (compound complex) cümlelerden oluşan bir parçada bilmediği kelime ve deyimlerin anlamını kestirebilme.

k. İmla kurallarını İngilizce bir parçada doğru olarak kullanabilme, 1. Günlük yaşantıyı tabii biçimde sözlü olarak anlatabilme,

m. Günlük yaşantıyı bileşik (compound complex) cümlelerle yazılı olarak ifade edebilme,

n. Düzeyine uygun İngilizce yayınları izlemeye istek duyma,

o. İngilizce konuşmaktan zevk alma.

3. İleri Devrenin Amaçları (Lise I. II. ve III. Sınıflar):

a. Genellikle bileşik (compound complex) cümlelerden oluşan bir parçada geçen kelimelerin anlam bilgisi.

b. Edebi metinlerle ilgili temel kavramlar bilgisi, c. Hikaye, roman, tiyatro vb. edebi türler bilgisi, d. İngilizce kompozisyon yazmada dikkat edilecek kurallar bilgisi,

e. İngilizce okuduğunu anlama becerisini geliştirmede kullanılan teknikler bilgisi,

f. İngilizce bir parçayı Türkçeye ve Türkçe bir parçayı İngilizceye çevirebilme,

g. Çeşitli konulardaki İngilizce yayınları okuduğunda anlayabilme,

h. Bir parçada bilinenler yardımıyla bilinmeyen kelime ve deyimlerin anlamım kestirebilme.

ı. Duygu ve düşüncelerini çeşitli şekillerde (hikaye etme, tasvir etme, tanımlama, tartışma vb.) sözle veya yazıyla ifade edebilme,

j. Seviyesine uygun edebi bir metni inceleyebilirle, k. İncelediği edebi bir metni eleştirebilme,

I. Sinema, TV. veya Video teypte izlenen bir olayı önceden öğretmen tarafından veya sınıfta birlikte belirlenen ölçütlere göre değerlendirebilme,

m. Bellibaşlı çağdaş İngiliz ve Amerikan yazarlarının eserlerinden haberdar olma,

n. Ders dışında İngilizce yayınları izlemeye istekli olma, o. Farklı kültür değerlerini hoşgörü ile karşılayabilme.

II. KONULAR :

A. Hazırlık Sınıfı :

- Simple sentences (This is .............)

- Positive, negative, interrogative forms tag guestions

- The articles (a, an, the)

- Imperative sentences (negative, positive)

- Nouns (countable, uncountable, singular, plural)

- Some, any, no, many, much, little, a little

- Few, a few etc;

- Common prepositions

- Telling the time

- Adjectives and adverbs (comparison of adj, and adv, too, enough)

- Pronouns (subjective, objective, possessive)

- To be, to have (as a main verb)

- Auxiliaries;

Can (ability, permission)

Could (request)

Would (request and conditional)

Would like

May (permission, possibility)

Must (obligation, prohibition)

Mustn't

Needn't

Should (advisability)

Have to (external obligation)

Shall

Will (request)

- Tenses;

Simple present

Present Continuous

Simple Past

Past Continuous

Present Perfect

Future (going to)

Future (shall, will)

Used to (habitual action in the past)

Reported Speech (With simple present, present perfect, simple future tense, reporting words)

Imperative Statement Negative form Question form

- Active voice, Passive voice;

Simple present (with and without agent)

Simple past

Present perfect

Future

- Coordinating conjunctions(or, but, and so, ete)

- Subordinate clauses

- Adverbial clauses

Time

Reason

Comparison (first type)

- Adjectival, clauses

Defining relatives (that, which, who)

- Noun clauses (as objects)

- Infinitives (after adjectives)

Adjective+infinitives

Verb+infinitives

- Kontrollü kompozisyon yazma ve anlatma,

- Seviyeye uygun kısa hikayeler okuma.

B. Orta I inci Sınıf:

- Sentence Building

Compound and complex cümleler üzerinde çalışmalar.

Değişik bağlaçlar (either... ör, neither nor, not only...... but, unless vb.

- Noun clauses (revision)

- Noun clauses (as subject)

- Adjectival clauses:

Defining relatives, non-defining relatives

- Adverbial clauses :

Place

Purpose

Result

Concession

Manner

- Conditional (second and third types)

- Tenses : (revision) Colored Future Future Continuous Past Perfect Conditional Perfect Present Perfect Continuous

okuma.

Future Perfect

- Model auxiliaries :

Beto,

Be able to (present, past, future)

Had better, vvould rother

Dught to

Have to (present, past, future)

May

Might

- Pronouns (revision)

Pronouns (reflexive, emphatic form, indirect object)

- Reported Speech (with past and past perfect tense, reporting words)

- Active voice. Passive voice:

Present Continuous,

Past Continuous,

Past Perfect,

Infinitive.

- Gerunds

- Infinitives

- Causatives (let, make, have, aşk, get ete)

- Kontrollü kompozisyon ve precis yazımı

- Okuma becerisini geliştirmek için çeşitli konuları içeren kitapları kontrollü

C. Ortaokul II. Sınıf:

- Sentence building

- Phrases

- Noun clauses

- Future Perfect Continuous

- Past Perfect Continuous

- Adjectival Clauses

- Adverbial Clauses

- Infinitives

- Perfect infinitives

- Participles (present, past)

- Gerund (as a subject an as an object after prepositions)

- Gerund-lnfinitive comparison

- Manage to, can, be able to (comparison)

- Must, have to (comparison) Causatives (review)

- Subjunctives (I wish, if only.... vb.)

- Konuşma, okuma ve yazma becerilerini daha üst seviyeye getirme, kelime hazinesini zenginleştirici kitaplar okuma,

- Özet çıkarma, anafıkir bulma, okuduğunu kendi kelimeleriyle anlatma.

- Konuşma becerilerini geliştirici diyaloglar ve benzeri çalışmalar,

- Güdümlü yazma çalışmaları. D. Orta III ncü Sınıf:

- Infinitive ve participle'ların clause ve phraselerin yerine kullanılması.

- Infinitives of purpose instead of a purpose clause,

- Participle phrase instead of a relative clause,

- Passive infinitive,

- Word building,

- Affixes,

- Determiners,

- Position (adj, adverbs, noun, verb),

- Present participle phrases,

- Past participle phrases,

- Perfect participle phrases,

- Gerund (review), Perfect gerund,

- Tenses (revievv),

- Okunan orta düzeydeki kitapları incelerken karakter analizi yapma, anafıkir bulma, karakterler arasındaki ilişkileri bulma,

- Önceden belirlenmiş konular üzerinde hazırlanarak kısa konuşmalar yapma, yaratılan gerçeğe uygun durumlarda rol alma, (Kritik etme, soru sorma, hikaye etme. tasvir etme. yol sorma, işe müracaat, yemek tarifi yapma vb.),

- Kişisel mektuplar, iş mektupları ve benzeri türlerle ilgili çalışmalar yapma, müracaat formları doldurma, kendi yaratıcılıklarına dayalı, sınırlı kompozisyon yazma,

- Descriptive ve narrative, explanatory vb. paragraflar oluşturma,

- Yazma çalışmalarında, imlâ kurallarını ve noktalama işaretlerini yerinde kullanma.

E. Lise L Sınıf: (9. SINIF)

- Sentence building

Clauses

Phrases

Conjunctions (sentence connectors)

- Clauses Adj. Clauses

- Defining :

Nominative

Accusative as object

Accusative with preposition (pre+which)

Possessive (Whose+ a clause) (With ör phrase)

- Non defining : Nominative Accusative as object Accusative with preposition Possessive (whose ör of which)

- AdverbiaJ Clauses :

Time, place, manner, comparison, reason ör cause, purpose, result, condition, concession.

- Noun Clauses : As object As subject

- If clauses (conditionals)

- Phrases :

The prepositional phrases

Adj. phrases

Adv. phrases

The participal phrases

The gerund phrases

The infinitive phrases

The appositives

- Conjunctions : (sentence connectors) such as, therefore, thus, but

- Inversions

- Infinitives : Perfect infinitive

- Participles : Present, past, perfect and the passive forms of past and perfect participles

- Gerund : As subject, as object, after prepositions after certain verbs,

- Gerund and infinitives (comparison)

- Modal auxiliary verbs (can-be able to- in comparison)

M üst-ha ve to

Needrf t-don't have to...

The comparison of the perfect infinitives with auxiliary verbs)

- Caıısative use of have, make, get, let

- Subjunctives

- Review of tenses

- Reported speech

- Passive voice: Basic patterns Prepositions in passive sentences Prepositional and phrasal verbs in the passive

- Passive transforms of S+V+I.O+D.O

- Passive transforms of S+V+that clause

- Prepositions

- Articles

- Capitalization and punctuation

ATATÜRK'ÜN HAYATI

- Öğrenim hayatı

- Askerlik Hayatı

- Siyası hayatı

(Bu konular öğretim programının uygun bölümlerinde işlenecektir. 27.4.1998/64 TTKK)

(10. ,11. SINIF)

Lise 10 uncu ve 11 inci sınıflarda öğrencilerin anlama, yorumlama ve konuşma becerilerini artırmak amacıyla; daha çok sözlü ve yazılı kompozisyon çalışmalarına, tercümeye, özel amaçlı ingilizce,öğretimine yönelik konular üzerinde durulur.

İleri devreden itibaren 20 nci yüzyıl ağırlıklı olmak üzere çeşitli yazarların, öğrencinin ilgisini çekecek ve okuma zevklerini geliştirecek eserlerini okutmaya özen gösterilmelidir.

Yukarıda yapılan gramer dökümü, aşağıda örnekleri verilen ve başlıca 6 grupta sıralanabilen dil fonksiyonları içinde kullanılır.

1. Hüküm ve değerlendirme (Judgement and evaluation) Tasvip etme, tasvip etmeme (approving, disapproving)

2. İkna etme (suasion):

a. İkna etme (Persuading),

b. Emretme (commanding),

c. Azarlama (scolding),

d. Önerme (making suggestions),

e. Rica etme (requesting),

f. Uyarma (warning),

g. Yönlendirme (instructing and directing)

3. Tartışma (argument) :

a. Hemfikir olma (agreeing).

b. Hem fikir olmama (disagreeing),

c. İnkar etme (denialing),

d. Kabullenme (conceding),

4. Akılcı yaklaşım ve ifade (rational inquiry and exposition) :

a. Karşılaştırma (comparing),

b. İspatlama (proving),

c. Düzeltme (correcting),

d. Rapor etme (reporting),

e. Tasvir etme (describing),

f. Hikaye etme (narrating),

5. Kişisel duygular (personal emotions) :

a. Zevk (enjoyment),

b. Üzüntü (sorrow),

c. Tercih (preference),

d. Darılma (ressentment),

e. İstek (want),

6. Duygu alanına giren ilişkiler :

a. Pohpohlamak (flattery),

b. Minnettarlık (gratitude),

c. Selamlaşma (greeting) vb.

Bu fonksiyonel ve yapısal döküm, okutulan kitabın öngördüğü biçimde bir üst veya alt sınıfa kaydırılabilir.

ATATÜRK İLKELERİ (10. SINTF)

-Cumhuriyetçilik

- Milliyetçilik

-Halkçılık

- Devletçilik

- Laiklik

- İnkılapçılık

ğretim programının uygun bir bölümünde ilkelerin adları verilecek, bunlardan biri yada ikisi kısaca açıklanacaktır.)

ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCE SİSTEMİ (l 1. SINIF)

- Atatürkçülüğün nitelikleri

Türk milletinin ihtiyaçlarından doğmuş olması.

Temelinde Milli Kültür olması aklı ve bilimi esas alması

Kişi hak ve hürriyetlerine önem vermesi

Yurtta ve Dünyada barışı esas alması

(Atatürkçülüğün nitelikleri öğretim programının uygun bir bölümünde parça halinde işlenecektir. 27.4.1998/64 TTKK)

III. AÇIKLAMALAR :

A. Yabancı Dil Öğretiminin Genel İlkeleri :

1. Dil öğretiminde dört temel dil becerisinin geliştirilmesi esastır.

2. Öğretimde sistemli bir şekilde bilmenden bilinmeyene, kolaydan zora ve somuttan soyuta doğru bir yol izlenmelidir.

3. Öğretim, öğrencilerin ihtiyaçlarına dönük, fonksiyonel ve anlamlı olmalıdır.

4. Sınıfta ders süresince kullanılan dil İngilizce olmalı, çok gerekmedikçe ana dile başvurulmamalıdır.

5. Dil öğretimine somutlaşmış belirli kalıp ve kurallarla başlanmalıdır.

6. Her öğretme faaliyetinde öğretmen amacının ne olduğunu bilmeli ve bu amacı öğrencilere söylemelidir.

7. En iyi öğrenme uygulama ile olur. Bu sebeple, sınıf çalışmaları, öğrenilenleri kullanmaya imkan verecek şekilde düzenlenmelidir.

8. Öğretim muhakkak örneklerle yapılmalıdır.

9. Birçok şeyi bir arada öğretmekten kaçınmalıdır. Bilinmeyen kelime ve yapılar aynı zamanda verilmemeli, bilinmeyen kelimeler bilinen yapılarla, bilinmeyen yapılar da bilinen kelimelerle verilmelidir.

10. Her faaliyet bilgi ve becerilerin zenginleştirilmesi için bir fırsat olarak değerlendirilmeli ve öğretmen sınıfa daima hazırlıklı, göze ve kulağa hitap eden araçlarla girmelidir.

11. Öğretmen sınıf çalışmasını gerçek hayattan alınmış orjinal (authentic) malzeme ile zenginleştirmen, öğrenilen dilin gerçek hayattakine uygun şekilde kullanılmasına özen göstermelidir.

12. Öğretmenin amacı, öğrencilere yığma bilgi vermek yerine onlara dili aktif olarak kullanabilecekleri bir ortam yaratmak olmalıdır. Sözlü alıştırmalarda grup çalşımalarına ve ikili çalışmalara yer verilmelidir.

13. Öğretmen dersi planlarken derse çeşitlilik getirmeye dikkat etmeli ve dersin işlenişinde monotonluktan kaçınmak için öğrencilerin aktif olarak katılmasını sağlayacak oyun, şarkı, temsil, sınıf gazetesi vb. faaliyetlere yer vermelidir. Daha ileri sınıflarda (intermediate, advanced düzeyde) münazara, konferans, gazete ve dergi incelemeleri şeklinde çalışmalar yaptırılmalıdır.

14. Öğrencilere sık sık sorumluluk verilmeli, grup çalşımaları ve ferdi çalışmalar düzenlenmeli, bu çalışmalar öğrencilerin farklı yönelişlerine cevap verecek nitelikte olmalıdır.

15. Hata, bir sağlık işareti olarak kabul edilmeli, yaklaşım düzeltici ve yapıcı olmalıdır.

16. Öğrenciye yanlış yaptığında daima doğrusu öğretilmeli, yanlışını tekrardan kaçınmalı, sadece doğrusu verilmelidir.

17. Bir şeyi önceden doğru olarak öğretmenin sonradan düzeltmeye çalışmaktan daha kolay olduğu hatırdan çıkarılmayarak öğrencilere daha başlangıçta dili iyi ve doğru kullanma alışkanlıkları verilmeli ve yapılan hata başlangıç düzeyinde hemen düzeltilmelidir.

18. Orta ve ileri devrede konuşma sırasındaki hataları anında düzeltmek öğrencinin şevkini kıracağından öğretmen hataları öğrencinin sözünü kesmeden not almak suretiyle konuşma sonunda düzeltmelidir.

19. Öğrencilerin hatalarını düzeltmede tüm hataların düzeltilmesine çalışıl-mamalı, seçilen önemli hataların üzerinde durmakla yetinilmelidir.

20. Sadece öğretilen ölçülmeli, öğrenciler öğretilmeyenlerden sorumlu tutulmamalıdır.

B. Öğretim Metodu İle İlgili Genel Bilgiler : l. Metot :

Yabancı dil öğretiminde bugüne kadar kullanılan temel yaklaşımlar sırasıyla, Grammer, Translation, Direct Method, Audio-Lingual, Cognitive Code, Communicative Approach olmuştur. Ancak günümüzde, farklı öğretme durumlarında farklı yöntem ve tekniklerin kullanıldığı Eclectic (seçmeli) yöntem önem kazanmıştır. Yine de asıl önemli olan, yöntemden ziyade dersin işlenişinde kullanılan öğretim teknikleridir.

Yukarıda belirtilen yöntem ve tekniklerden hangisi kullanılırsa kullanılsın öğretim faaliyetinde:

a. Presentation (sunma),

b. Practice (uygulama),

c. Production (üretme-yaratma) olmak üzere üç aşamaya yer vermek esastır.

Öğrenilen kalıpları gerektiği hallerde, yerinde ve zamanında kullandırarak ders işleme stilinde çeşitlilik amaçlanmalıdır. Öğretmen sadece bilinen metot ve tekniklere bağlı kalmamalı; aynı zamanda yaratıcı ve üretken olmalıdır.

Mekanik tekrarlar yanında sarmal (dönüşümlü-spiral) düzende bilinçli öğrenme değer kazanmaktadır. Çağrışım ne kadar çok yönlü ve kapsamlı olursa, öğrenim o kadar kolay ve kalıcı olur.

Sarmal bir yaklaşımla konuda bazı gerekli hususlara tekrar yer vermek ve daha karmaşık yapıları sonraki aşamalarda programlamak esas olmalıdır.

Öğretmen, öğretilen her şeyin kısa sürede mükemmel olamayacağının, bunun dersin akışı içinde zamanla kazanılabileceğinin bilincinde olmalıdır.

Sınıfiçi öğretim etkinlikleri ve egzersizler, öğrencinin kavramakta güçlük çektiği noktalarda yoğunlaştırmalıdır.

Grammer öğretiminde, cümlenin sadece yüzeysel yapısını değil; anlamımda kavratmak amaçlanmalıdır.

Öğretmen, beklentilerini öğrencilerin kapasitesine göre ayarlamalıdır. Bir sınıfın seviyesinin altında veya üstünde olan öğrencilere seviyelerini geliştirici özel ödevler verilmelidir.

Daha ileri seviyede, öğretmen, öğrencinin sonraki yaşantısında amaçladığı eğitime yönelik ihtiyaçlarını tespit etmeli, aynı ihtiyaçların bir araya getirdiği gruplara özel amaçlı öğretim uygulanmalıdır.

Sınıf çalşımalarında laboratuar, dergi, broşür, bilim kitapları, radyo TV, film. video vb. göze ve kulağa hitap eden araçlarada yeterince yer verilmelidir.

Malzemenin seçiminde öğrencilerin yaşı. kabiliyeti ve konuyla ilgisi dikkate alınmalı ve konuların sunuluşunda gerçeğe uygunluk esas olmalıdır.

C. Ödev :

Ödev verme, öğrencilere öğrendiklerini uygulama ve pekiştirme, öğretmene bağlı kalmaksızın ilerleme fırsatı verme açısından önemlidir.

Ödevler :

1. Amaca yönelik, kısa ve öğrenilenleri pekiştirici nitelikte olmalı;

2. Okumaya, yazmaya, yeni kalıplarla cümle kurmaya dönük alıştırmaları kapsamalı;

3. İleri seviyede, araştırmaya dayalı olmalı;

4. Uygun örnek veya örneklerle açıklanmalı;

5. Düzenli aralıklarla verilmeli;

6. Kontrol edilip, düzeltilmelidir.

IV. Becerilerin Kazandırılmasında Başvurulacak Yöntem ve Teknikler :

A: Telaffuz Öğretimi :

Dil öğretiminde telaffuz çok önemli olduğundan, özellikle başlangıç düzeyinde her ünitede geçen problem seslerin öğretilmesine yeterli sürenin ayrılması gerekir.

Telâffuz öğretimi, öğretim süresi boyunca yeri geldikçe yapılmalı, herhangi bir telaffuz hatası sezildiğinde dersin birkaç dakikası problem sesle ilgili alıştırmaya ayrılmalıdır.

1. Gerek ingilizce'deki bazı seslerin Türkçe'de bulunmaması gerek bazı seslerin her iki dilde de olduğu halde farklı fonksiyonda bulunmaları ve yine İngilizce ve Türkçe'deki sesli ve sessizlerin yapısındaki farklılıklardan dolayı bazı sesler problem olmaktadır.

Bunların belli başlıları şunlardır :

/ W / wine

/v/ vine

/O/ thin (Bu seslerin telaffuzu anlam farklılaşmasına neden olmaktadır)

/ E/they

/ V / sing

/r/ car

İngilizce de alveolar /t, d, s. z, n. l/. (Bu farklılık konuşmada Türkçe de dental / 1, d, s, z, n, l/ aksana sebep olur)

İngilizce'deki problem sesliler :

ıy/ beat

/ae/ bad

/1/hut

/uw/ luke

/ow/ bowl

Diğer bazı telaffuz problemleri :

Kelime sonundaki seslileri sessizleştirme (Devoicing)

/-b/ cab

/-d/ bed

/-c/ ridge

/-g/ pig

Bitişik sessizler (Consonant clusters) :

Başka : /sp/ speak /st/ stand

/spr/ spring /str/ stred

Sonda : /rk/ work

/rkt/ worked

/kt0s/ sixths

Seslilerin değişimi :

İngilizce de sesliler içinde bulundukları kelimenin aldığı vurguya göre değişikliğe uğrarlar.

/E/ Do you know it?

Yes, I do.

/uw/

2. Telaffuz öğretiminde öğretmenin dikkat edeceği hususlar :

a. Problem sesin tekrar edilmesinde önce bütün sınıfın katılacağı koro (choral repetition), sonra grup (group repetition) ve giderek de bireysel (individual repetition) çalışmalara yeterince yer verilmelidir.

b. Telaffuz öğretiminde öğrencinin seviyesine uygun olan ve problem sesin açıkça görülebileceği örneklere yer verilmelidir.

c. Problem seslerin her bir öğrenciye ayrı ayrı tekrarlatılması zaman kaybına sebep olacağından bu çalışmanın yeterli sayıda öğrenciyle yapılması uygundur.

d. Birden fazla problem sesi aynı anda düzeltmeye çalışmak karışıklığa yol açabileceğinden her problem ses, tek olarak ele alınmalıdır.

e. Öğrenci herhangi bir sesi yanlış telaffuz ediyorsa eleştirme yerine yanlışın düzeltilmesi yoluna gidilmelidir.

f. Problem sesi yanlış telaffuz eden öğrenci üzerinde ısrarla durulmamak; öğrencinin doğru telaffuzu, teyp, öğretmen, öğrenci gibi değişik kaynaklardan duyduktan sonra tekrarlaması istenmelidir.

g. Sesler, ilgiyi o noktada yoğunlaştırmak için abartmalı olarak verilebilir.

h. Özellikle ileri seviyede, problem seslerin geçtiği radyo konuşmalarından (TRT III, VOA, BBC gibi) teyp ve TV gibi kulağa hitap eden araçlardan yararlanılmalı ve değişik konuşlamacılar dinlettirilmelidir.

ı. Resim ve gerçek nesnelere dayalı, göze hitap eden çalışmalarla da problem seslerin nasıl telâffuz edildiği açıklanmalıdır.

j. Gerektiğinde, değişik sesleri çıkarırken dilin aldığı durumlar bir ağız şeması üzerinde gösterilerek açıklanabilir.

k. Telaffuz öğretiminde tek sesler (individual sounds), bitişik sessizler (consonant clusters), kelime vurguları (stress), cümle vurguları tonlama kalıpları (intonation) ve ritm (rhythm) özellikleri üzerinde durulur.

3. Öğretim Basamakları :

Öğrencinin bir problem sesi doğru telaffuz edebilmesi ve benzer seslerden farkını sezebilmesi için yeterli alıştırma yaptırılır.

a. Dinleme (listening) öğrencinin problem sesleri ihtiva eden çeşitli kelimeleri dinlemesi sağlanır.

b. Ayırt etme-tanıma (discrimination-recognition): Bir problem sesi tanıyabilmesi için yeterince alıştırma yaptırılır. Meselâ; same-different, column A-column B veya 1-2 gibi. Öğrencilere aşağıda örneği verildiği gibi önce A sütunundaki sonra B sütunundaki ve en son olarakta her iki sütundaki kelimelerin telâffuzu dinletilir.

Column A

Team/tiym/

tank/taehk/

tree/triy/

tick/tik/

tin/tin/

Column B

theme/Oiym/

thank/Oaenk/

three/Oriy/

thick/0ik/

thin/0in/

"same" "Differenf alıştırmaları :

Yukarıda verilen kelimeler ikişer ikişer söylenir. Eğer ses aynı ise öğrencinin "same"' değil ise "different" demesi beklenir.

Örnek:

Öğretmen Öğrenci Öğretmen Öğrenci

tın tın

: same : tin thin : Different

c. Söyleme (production): Öğrencilerin problem sesi ihtiva eden kelime, cümle veya cümlecikleri tekrarlamaları sağlanır.

B. Kelime Öğretimi :

Kelime öğretimi dil öğretiminin önemli bir parçasıdır. Her ne kadar, kelime bilmek, dili bilmek anlamına gelmezse de, iletişim kurmak için dilin sistematik yapısı yanında kelimelerini de bilmek gereklidir.

Kelime bilgisi aktif ve pasif olmak üzere iki grupta düşünülebilir. Aktif bilgi öğrencilerin dinleme, konuşma, okuma ve yazmada kullandıkları kelimelerden, pasif bilgi ise, kişinin sözlü ve yazılı dilde tanıyıp anlayabileceği kelimelerden oluşur. Yapı ve anlam tamamlayan bütün kelimeler (function words) ve günlük yaşantıda çok kullanılan, tek başına bir anlamı olan kelimeler (content words) aktif kelimeler olarak öğretilmelidir. Sınıfta yapılacak tekrarlarla öğrenilen kelimelerin aktif hale geleceği unutulmamalıdır. Bu yüzden kelimelerin sık sık tekrarı gereklidir. Tek başına bir anlamı olan kelimelerin yazılışı, okunuşu, anlamı ve kullanılışı öğretilmelidir. Aktif kelimeler sözlü ve yazılı uygulamada rahatlıkla kullanılacak; pasif olanlar da dinleme ve anlamada sadece tanıma ve algılama esas alınarak öğretilecektir. Kitapta olmadığı halde yeri geldiğinde ek kalıp ve kelimeler verilebilir. Bir metinde bilinmeyen kalıpları algılama ve bilinmeyen kelimelerin anlamını çıkarma çalışmaları yapılmalıdır.

1. Kelime öğretiminde gözönünde bulundurulması gerekli hususlar: a. Amaç : Kelime öğretimindeki amaç ve beklentiler belirlenmelidir.

b. Miktar : Öğrencilerin öğrenme kapasitesi gözönünde bulundurularak yeni kelimelerin hepsi aynı anda öğretilmelidir.

c. ihtiyaç : Öğretilecek kelimelerin seçiminde öğrencinin ihtiyacı gözönünde bulundurulmalıdır.

d. Tekrar : Öğrenmede tekrarın önemi unutulmamalıdır.

Kelimeler öğretilirken, anlamlı tanıtma (meaningful presentation), duruma göre tanıtma (situational presentation) ve parça içinde tanıtma (contextual presentation) gibi yöntemlerden yararlanılabilir.

2. Öğretim Teknikleri :

a. Gerçek nesneler (real objects) gösterilir.

b. Resim, şekil, harita veya kroki (blackboard drawings) çizilir.

c. Sınıfa haritalar (maps), (flashcards, \vallcharts fılmstrips, pictures) veya trafikler getirilir.

d. Kelimenin anlamı öğretmen veya bir öğrenci tarafından hareket veya mimiklerle gösterilir.

e. Sayılar öğretilirken rakamlar kullanılır.

f. Haftanın günleri, aylar, mevsimler vb. kelimeler normal sırası içinde verilir.

g. Sembol veya model kullanılır.

h. Öğretilen kelimelerin eş veya zıt anlamlıları verilir.

ı. İngilizceden dilimize geçmiş kelimeler belirtilir.

j. Daha önce öğretilen kelimeleri kullanarak yeni kelimenin anlamı açıklanır.

k. Kelime gruplarını gösteren ilk ve son ekler belirtilerek, yeni kelimenin anlamıyla önceden bilinen temel şekil arasında bağlantı kurulur.

1. Mümkün olduğu yerlerde bileşik kelimeler (compound words) anlamlı parçalara ayrılır.

m. Öğrencilerden bir metindeki kelimelerin anlamlarını tahmin etmeleri istenir.

n. Sözlük karşılıkları buldurulur.

o. Gerektiğinde Türkçe karşlığı verilir.

Başlangıç devresinde daha çok göze ve kulağa hitap eden öğretim teknikleri kullanılmalıdır. Orta ve ileri devrelerde anlaşılması güç kelimelerin anlamı, ya daha basit bir İngilizceyle verilir veya cümleler içinde açıklanır. Öğrencilerden soru gelmezse, öğretmen bazı kelimeleri görmemezlikten gelebilir. Çünkü, öğrencinin parçayı genel olarak anlayabilmesi için geçen her kelimenin anlamını bilmesi gerekli değildir. Öğretmen kelimelerin anlamını öğrencilerden almaya, eğer sınıfta kimse bilmiyorsa, parça içindeki anlamını tahmin ettirmeye çalışabilir, bundan sonuç alamıyorsa sözlük anlamını buldurabilir.

Ancak hiçbir teknik etkili olmuyorsa Türkçe karşılığını vermesi uygundur.

3. Bir parçada bulunabilecek kelime kategorileri :

a. Parçadan anlamı çıkarılabilecek kelimeler

(words that can be inferred from the context)

b. Aralarında nüans bulunan eşanlamlı kelimeler

(words in the same semantic field)

c. Türetilmiş şekilleriyle öğretilebilecek kelimeler

(words that can be taught through related tbrms)

d. Mecazi anlamda kullanılmış kelimeler

(words having a common literal sense which are used metaphorically)

e. Yapısal bileşimlerinin analiziyle anlam çıkarılabilecek kelimeler veya deyimler

(words and idioms that can be interpreted by analysing their internal structure)

4. Kelimeleri cümle içinde kullanırken dikat edilecek hususlar :

a. Kelimenin metindeki anlamı net bir şekilde şnlaşılamamışsa, öğretmen örnek bir cümle verir. Aksi halde zaman kaybına sebep olmamak için her kelime için cümle yapmaya gerek yoktur.

b. Öğretilen kelimenin metindeki anlamıyla yeter sayıda öğrencinin cümle yapması istenir. Bilinen kelimeler için cümle yapılması gereksizdir.

c. Kelime görülmemelidir.

öğretimi.

dil öğretiminin önemli bir aracıdır, amaç olarak

5. Kelime hazinesini geliştirici çalışmalar :

a. Anlam çıkarma alıştırmaları, (inference exercises): Anlam çıkarma alıştırmalarında bilinmeyen bir kelimenin anlamının, değişik şekillerde nasıl çıkarılacağını, öğrencilere göstermek için kısa bir metin kullanmak yararlı olur. Aşağıdaki örnekte furniture amaçlanan kelimedir.

Örnek : We bought six chairs and a dining table and a sofa, and we spent our money on this furniture.

Burada, öğrenci sözü edilen our money eşyadan (table, chair) mobilya kelimesinin olmasını tahmin edebilmelidir.

Bir başka şekil de anlamının tahmin edilmesini istediğimiz kelimenin yerini boş bırakmaktır.

ÖrnekıThe museum contained almost every type of.......:

cars, buses, trams, and even old carriages and coaches. Buradan amaçlanan kelime vehicle (araç) dır. b. Eş veya zıt anlamlı kelimelerle yapılan alıştırmalar : Bu tür alıştırmaları yaparken eşanlamlı olanların dikkatle seçilmesi gerekir.

ÖRNEK: big" ve "large". Aşağıdaki cümlelerde "big" ve "large" aynı anlamdadır.

I need a "big" envelope. I need a "large" envelope. Ama böyle bir cümlede big"yerine "large" kullanmamız uygun olmaz. What a big boy you are.

Bu grupta yapılabilecek alıştırmalar :

l. Eşleştirme alıştırmaları (area of reference exercises)

Bu türde iki grup kelime verilir. Gruplarda birindeki kelimeleri diğer gruptaki kelimelerle eşleştirmesi istenir.

ÖRNEK:

1. Partner A-Warl-C

2. colleague B- friendship 2-D

3. ally C- business, firm 3-A

4. accomplice D- profession 4-E

5. comrade E- erime 5-B şeklinde yapılabilir. 2. Resmi ve resmi olmayan durumlarla ilgili alıştırmalar (Level of formality exercises).

Bu türde benzer anlamlı kelimeler verilir ve bunlardan hangisinin resmi hangisinin samimi bir ortamda kullanılacağı belirtilir.

Pal Mate associate companion body friend Inf Nötr formal formal informal nötr. c. Düzenleme alıştırmaları (collocation exercises)

l. Bazı fiillerle değişik edatlar verilir. Belirlenen isim veya tamlamalarla hangisinin kullanılabileceği buldurulur.

Örnek :

cut-down/up/off, hew-down, hack-at, chop-down/

off, carve-up, slit-open, noun/noun phrase

a branch of a tree

a tree

roast meat

an envelope

a door

cut off

cut down

car ve

slit öpen

chop down

one's initials (eğ on a tree) cut/carve

wood (for firevvood) cut up

wood (to make a design) cut

coal

a s ki r t

Hew

cut

a wooden barrier hack at/chop down

2. Anlam bağlantısı içindeki alıştırmalar (Semantic field exercises) :

Bu tür alıştırmalarda bir bütünün parçaları verilerek aralarındaki ilgiye veya bütüne olan etkilerine göre sıraya dizilmesi istenir.

Örnek : Bir aile ağacı çizilip, üzerinde hiyerarşik bir düzen içinde akrabalık ilişkiler (büyükanne, büyükbaba, anne, baba, kardeş, oğul, kuzen, yeğen, torun vs.) gösterilir veya bir otomobilin parçaları verilip birbirleriyle olan ilşikileri buldurulur.

d. Sözlük Alıştırmaları :

Sözlük, öğretmene bağımlı olmadan öğrenmeyi sağlaması bakımından yararlıdır. Sözlükler kelimelerin telaffuzunu bulma ve imlâ sorunlarında öğrenciye büyük yardımcıdır. Bu sebeple öğrencilere sözlüğün nasıl kullanılacağı öğretilmelidir.

C. Dinleme Öğretimi :

Dil, bir iletişim aracı olduğuna göre amaç, yalnızca konuşmayı değil, konuşulanı ve duyulanı anlamayı da kapsar. Bu yüzden dinleme çalışmalarında sadece dinleme değil aynı zamanda anlama amaçlanmalıdır. Dinleme, bir amaca yönelik olmalıdır. İleri seviye dışında, her seviyede öğrenciye dinleme sırasında neye dikkat etmesi gerektiği önceden belirtilmelidir. Öğrenciye bir parçanın ayrıntılarından çok, muhtevasını anlamasının önemli olduğu telkin edilmelidir. Şayet mümkünse, anadili ingilizce olan kişileri davet ederek onlarla seminer, konferans, tartışma vb. çalışmalarda bulunulması; bu mümkün değilse teyp, film, video vb. araçlarla dinleme alıştırmaları yapılması yararlı olur. Öğrenciler çeşitli konuşmaları dinlerken, göze hitap eden ve konuşmanın konusunu destekleyici nitelikte olan araçlardan da tasvir ve yorumlama açısından yararlanılabilir. Ayrıca her seviyede, şarkı dinletilmesine yer verilmesi, öğrencinin ilgisini çekme bakımından yararlıdır.

Tartışmalar, söylevler, tasvirler, karşılıklı konuşmalar, hikayeler, reklamlar, mülakatlar, konferanslar, şarkılar, yol tarifleri, haberler, radyo yayınları, talimat ve telefon konuşmalar vb. faaliyetler, dinleme konuları olaraLdüşünülebilir.

l. Dinlerken amaçlanacak hususlar ;

a. Genel bilgi (ana noktalar),

b. Özel bilgi (ayrıntılar),

c. Kültürel bilgi (genel olarak),

d. Kişilerin davranış ve düşünceleri.

e. Düşüncelerin düzenlenmesi,

f. Olayların birbirini izlemesi,

g. Kelimeler (lexical items),

h. Yapısal öğeler (anlam ve kullanışları bakımından),

ı. Fonksiyonel öğeler (şekil ve kullanışları bakımından),

olabilir.

2. Dinleyerek anlamayı sağlayan beceriler :

a. Dinlenecek metnin başlık resim veya diğer ipuçlarına bağlı kalarak, ne hakkında olacağını kestirme (pediction),

b. Karşılıklı konuşmada etkili olan öğeler (well oh........ now, finally .......)

tanıma,

c. Bağlaçlar, zamirler de dahil olmak üzere tamamlayıcı kelimeleri (such as, vvhich, vb.) tanıma,

d. Anlamaya yardımcı olacak değişik tonlama ve vurguların kullanılışının farkına varma,

e. Bilinmeyen kelime ve kelime gruplarını tahmin etme, f. Konu ile ilgili noktaları tespit etme, ilgisiz bilgileri atma,

g. Konu hakkında kendi bilgisini kullanarak anladığını önce ikili çalşıma (pair-work); sonra sınıf çalışması (classwork) yoluyla başkasına aktarma,

h. Konu ile ilgili noktaları, not alıp özetleyerek akılda tutma, ı. Verilmek istenen mesajı anlama vb. şeklinde sıralanabilir.

3. Dinleme çalışmaları üç bölümde yapılır : a. Dinleme öncesi çalışmalar :

1. Tanıtma (introduction) : Konu ile ilgili genel tanıtıcı bilgi verilir.

2. Kestirme (prediction) : Öğrencilerin başlık, resim vb. öğeleri değerlendirerek konu ile ilgili tahmin yürütmeleri istenir.

3. Yeni kelimelerin ve anlaşılması güç yapıların açıklanması, b. Dinleme sırasındaki çalışmalar :

1. Metni dinleme : Dinleme başlangıç düzeyinde üç, orta düzeyde iki, ileri düzeyde bir defadan fazla olmamalıdır.

2. Yeni kelimelerin anlamını tahmin etme (fuessing the meaning): Bu basamak, dinleme öncesi çalışmalarında kelime öğretilmemişse uygulanır.

3. Yeni kelime ve yapıları kendi ifadesiyle söyleme (paraphrasing)

4. Aralıklarla tekrar dinleme ve tekrarlama (başlangıç düzeyinde),

5. Not alma (orta ve ileri düzeyde).

c. Dinleme sonrası çalışmalar :

l. Soru-cevap tekniğiyle soruları cevaplandırma,

- Evet/Hayır (Yes/No)

- Doğru/Yanlış (True/False)

- Çoktan seçmeli (Multiple choice)

- Soru-cevap (Information questions)

2. Sözlü özetleme :

3. Dinlediğini ana hatlarıyla şematik olarak ifade etme (diagramming), verilen bilgilerle birbirini takip eden resimleri düzenleme ve boş kalan yerleri tamamlama (Flow charts),

4. Dinlediği metni yazma (dicto-comp.)

5. Dinlediği metinle ilgili olarak verilen bir rolü yapma (role-playing)

6. Dinlediği metinle ilgili eğitsel oyunlara (communication games) katılma. D. Konuşma Öğretimi :

Öğretmenin, öğretimde amaçladığı temel unsurlardan biri de öğrencinin çeşitli ortamlarda dili gerektiği gibi kullanabilmesini sağlamaktır.

Bu. her seviyede değişik çalışmalarla sağlanabilir. Öğrencilerin psikomotor becerileri kazanması için yapılan alıştırma çalışmalarında şu sıra izlenmelidir :

1. Mekanik alıştırmalar (mechanical drills): Öğrenciler yapılması gereken işlemleri öğretmenin direktifleri doğrultusunda mekanik olarak yerine getirirler.

2. Anlamlı alıştırmalar (meaningful drills) : Öğrenciler yapılması gereken işlemleri anlamını da düşünerek gerektiği biçimde yapılarlar. Bu tip alıştırmalar, otomatik cevaplardan çok. bilgi ve yorum gerektirdiğinden öğrenciyi düşünme ve üretme yönlerinden daha aktif kılar.

a. Bu grupta uygulanacak çalışmalar :

l. Soru-Cevap (guestion-answer) alıştırmaları :

- Soru-tek cevap

- Soru-biraç cevap

- Cevaptan çıkarılan soru

- Tek bir cümleden çıkarılan çeşitli sorular olarak uygulanır.

b. Hüküm ve yorum gerektiren alıştırmalar : Öğrencilerden edindikleri bilgileri kullanarak belli bir konuda değişik cümleler kurmaları ve yorumlar yapmaları istenir. Bu alıştırma, bir öğrencinin cümlesi üzerine ikinci bir öğrencinin yeni bir cümle kurması ve aynı işlemin zincirleme olarak yapılamış şeklinde de uygulanabilir.

3. İletişim alıştırmalar (cummunicative drills): Bu alıştırmalar, dilin çeşitli durumlarda doğru iletişim kuracak şekilde kullanılması içindir.

Bu grupta yapılabilecek alıştırmalar :

a. Diyaloglar (dialoques): Öğrencinin karşılaşabileceği her duruma uygun ifadeleri seçebilmesi ve dili akıcı olarak kullanabilmesi bakımından yararlıdır.

b. Hazırlıksız konuşma (improvisation) : Öğrencilerin, verilen bir durumda, hayal güçlerini kullanmak yolu ile karşılıklı konuşmaları istenerek, yaratıcı olmaları sağlanır.

c. Rol yapma (role-playing) : Öğrencilerin ikili veya daha kalabalık gruplarda verilen rolleri üstlenip yapmalarıdır.

d. Simulasyon : Öğrencilere bir problem durum verilir, seçilen gruptaki her öğrenci kendi rolüne uygun değişik bilgilerle donatılır. Her birinin edindiği bu bilgileri diğerlerinin bilgisinden habersiz olarak durumun tartışmasında kullanması ve olayı gerçekmiş gibi yaşaması istenir.

e. Okuma : Öğrencilerden okudukları değişik konularda sözlü tartışma yapmaları istenebilir.

f. Yazına : Öğrencilerden değişik konularda kompozisyon yazmaları istenir. Bu kompozisyonlar düzeltilir sınıfa getirilir. Sınıfta okutulan kompozisyonları yazan öğrencilerin konulan hakkında aydınlatıcı konuşmalar yapması ve diğer öğrencilerin soracağı soruları cevaplaması istenir.

g. Söylevler : Öğrencilerden belirli konularda hazırlanarak sınırlı süre içinde konuşmalar yapmaları istenebilir.

h. Göze ve kulağa hitap eden araçlar : TV. video, film, resim, teyp, radyo vb. araçlar kullanılarak öğrencilerden gördüklerini, duyduklarını anlatmaları veya yorumlamaları istenebilir.

ı. Münazaralar (debates) : Sınıf içi veya sınıflar arası münazaralar yapmak suretiyle öğrencilerin topluluk karşısında konuşma yeteneği geliştirilebilir.

j. Hikaye anlatma : Duyduğu bir hikayeyi anlatması yanında, öğrenciyi daha aktif kılmak amacıyla hikaye yaratma tekniği de kullanılmalıdır. Öğrencinin kendi seçtiği veya kendisine verilen bir konuda bilgi ve yaratıcılığını kullanması istenerek hikaye anlattırılabilir.

İleri seviyede münazara, hikaye anlatma, söylev ve grup tartışmaları gibi çalışmalarda, konunun seçimi, mümkün olduğu kadar, öğrencinin isteğine bırakılmalıdır.

k. Sınıf içi Eğitici Oyunlar (didactic games):

1. Beyin fırnıtası alıştırmaları (brain storming activities) : Tahmin, ilişkiyi bulma, tasvir ve dile getirme, belli bir konuda fikir üretme vb. alıştırmalar bütün öğrencileri aktif hale getirecek şekilde uygulanmalıdır.

2. Düzenleme alıştırmaları (organizing activities): Karşılaştırma, farkı bulma, sıraya dizme, bilinenleri kullanarak çözümü bulma vb. çalışmalar yapılabilir.

3. Bileşik alıştırmalar (compound activities): Mektuplaşma, proje yapma. İngilizce konuşma kulüpleri kurma, münazaralar vb. çalışmalardır.

a. Bütün bu konuşma alıştırmaları :

İkili alıştırmalar (pair-vvork): Her öğrenci yanındaki, önündeki veya arkasındaki arkadaşı ile çalışmak suretiyle;

b. Grup alıştırmaları (group-work) : Sınıfta oluşturulacak üç veya daha fazla kişilik gruplarda.

c- Sınıf alıştırmaları (class-vvork): Tüm sınıfın katılacağı bir şekilde organize edilerek,

uygulanır.

E. Okuma Öğretimi :

Okuma, edinilmesi gereken dört temel dil becerisinden biridir, l. Okuma Öğretiminde Amaçlar : a. Okuduğunu anlama, b. Yazarın görüşünü anlama.

c. Bilmediği kelimeleri sözlüğe bakmaksızın konunun bütünü içinde anlama, d. Okumayı zevk ve alışkanlık olarak benimseme, e. Metnin değişik bölümleri arasındaki bağlantıyı kurma,

f. Okuduğuna kendi yorumunu getirme, g. İleri aşamada da özü daha süratle anlama, yeteneğini geliştirmektir.

2. Okuma becerisini geliştirmek için yapılacak çalışmalar şu üç grupta düşünülebilir.

a. Okuma öncesi etkinlikler (pre-reading activities): Konuyla ilgili bir ön konuşma yapılır.

Öğrencilerden,

1. Verilen bir başlığa göre parçanın içeriğini kestirme (predicting),

2. Verilen başlık, resim veya şekil ile muhteva arasında ilişki kurma,

3. Verilen konuyla ilgili kelime bilgisinin kazandırılması için soru cevap tekniği kullanma,

vb. çalışmalar istenir.

b. Okuma sırasındaki etkinlikler (activities during reading):

1. Genel anlamayı sağlamak için genel nitelikte ve yeterli sayıda soru tahtaya pyazılır veya dikte ettirilir. Öğrencilerden konuyu okuduktan sonra cevap vermeleri istenir, (skimming)

2. Öğrencilerden, okudukları parçada geçen kelimelerin anlamlarını, metindeki ipuçlarını değerlendirerek tahmin etmeleri istenir. Öğrenciler gerekirse emin olmak için sözlükten yararlanabilirler.

3. İleri düzeyde, metinde geçen ve anlama katkısı olan, yapı ve sanatla ilgili (structural and rhetorical) özelliklerin bulunması istenir.

4. Öğrencilerden önemli gördükleri kelime gruplarının veya cümlelerin altını çizmeleri (underlining) ve okunan metindeki önemli noktaları not almaları (note-taking) sonrada gerekirse bu notları düzenlemeleri (note-making) istenir.

5. Bir metinde anlaşılması güç cümlelerde geçen şahıs zamirlerinin hangi ismin yerine kullanıldığının (reterence signals) bulunması istenir.

c. Okuma sonrası etkinlikler (post-reading activities) :

1. Ayrıntılı anlama (scanning): Öğrencinin okuduğu metinle ilgili ayrıntılı sorulara cevap vermesi istenir. Bunun içinde ^evet-hayır", sonra, "yanlış-doğru" şeklinde cevap alınabilecek basit sorulardan başlanır. Konuyla ilgili olarak olayın nerede, ne zaman ve nasıl olduğunu belirleyen açıklayıcı cevaplar almaya yönelik sorular; daha sonra da yargıya ve yoruma dayalı sorular sorulur.

2. Öğrencilerin . metinde geçen anlaşılması güç ifadeleri yazılı veya sözlü olarak kendi ifadeleriyle açılmaları, istenir, (paraphrasing).

3. Okunan metnin anafikrinin (main idea), ileri düzeyde de anafikri destekleyen yardımcı fikirlerin (supporting ideas) bulunması istenir.

4. Öğrencilerin okunan metni öz ve şematik olarak ifade etmeleri istenir, (diagramming).

5. İleri düzeyde, öğrencilerin okudukları metnin giriş, gelişme, sonuç (hikaye vb. yazılarda serim, düğüm, sonuç) bölümlerini bulmaları (outlining) istenir.

6. Okunan metnin, öğrencilerin kendi cümleleriyle sözlü veya yazılı olarak özetlenmesi (summarizing) istenir.

3. Okuma iki sebeple yapılır ;

a. Zevk için okuma (reading for pleasure): Dergi, gazete, tatil broşürleri, arkadaş mektupları; roman, oyun, şiir gibi edebi metinler kullanılarak,

b. Bilgi için okuma (reading for Information): Çalışma sırasında, sözlük,kitap, index, bibliyografya, kitaplık katalogları, şema grafik ve şekiller, iş hayatıyla ilgili rapor, makale, ilan, reklam, iş mektupları, prospektüsler, sözleşmeler; günlük hayatla ilgili ilan ve tabelalar, otobüs, tren tarfıleri, yer . yol, sokak levhaları, gazete başlıkları, fotoğraf altı yazıları vb. kullanılarak.

4. Okuma uygulaması, başlangıç devresinde, sesli okuma (reading aloud) olarak yapılırken, orta ve ileri devrelerde sessiz okumaya (silent reading) geçilir.

a. Sesli okuma, sözlü bir alıştırma olduğundan tonlama ve telaffuz çalışmalarında yararlıdır. Öğrenci, dilin söylenen ve yazılan şekillerini de bu yolla ayrıt edebilir. Sesli okuma alıştırmalarında yalnızca kısa pasajlar kullanılmalıdır.

Sesli okuma daha çok sınıfıçi okuma (intensive reading) çalışmalarında yapılır. Başlangıç ve orta düzeylerde, okuma çalışmalarında amaç daha çok temel dil kalıplarını ve kelimeleri yazılış biçimleriyle tanımak ve bunların kullanışlarını görmektir.

b. Sessiz okuma, anlama yeteneğini geliştirmek içindir. Bu yeteneğin geliştirilmesi öğrenciye okul sonrası çalışmalarında da yarar sağlayacaktır. Sessiz okuma çalışmalarında, sesli okumaya göre daha uzun parçalar kullanılabilir.

Sessiz okuma, zevk veya bilgi almak için yapıldığından daha çok sınıf dışındaki okuma çalışmalarında (extensive reading) uygulanır. Bu uygulamada ayrıntıdan çok. genel anlamayı gerektiren süratli okumaya yer verilir.

I. Özel Amaçlı Dil Öğretimi : (E.S.P. : English for Specific Puıposes)

Özel amaçlı dil öğretimi, ileri seviyede öğrencilere ilgi duydukları alanlara yönelik çalışmalar yaptırmak ve edindikleri becerileri bu özel alanlara da transfer edebilmelerini sağlamak.

1. Bu çalışmalar sırasında:

a. Genel anlama (skimming),

b. Ayrıntılı anlama (scanning),

c. Not alma ve düzenleme (note-taking, note-making),

d. Özetleme (summarizing),

e. Şema çizine (diagramming),

f. Konunun ana hatlarını çıkarma (outlihing),

g. Alanla ilgili kelimeleri (terminology) öğrenme,

h. Kelimenin anlamını tahmin etme (guessing the meanning)

becerileri üzerinde durulmalıdır.

2. Sınıfıçi çalışmalarında kullanılabilecek teknikler :

a. Eksik bilgiyi tamamlama alıştırmaları (information gap exercises):

1. Bütünleştirerek okuma (jigsaw reading) birbirleriyle ilişkili uygun okuma parçalarını birleştirerek okuma.

2. Çeşitli sorular (questionnaries),

3. Teknik çizimler (technical drawings),

4. Verilen bilgiye veya modele göre bir örnek oluşturma (model building),

b. Kazanılan becerilerin uygulanması (intergrated skills practice):

1. İkili çalışma (pair work),

2. Grup çlaşımalarıyla (group work) gerçekleştirilebilir,

3. Rol yapma (role-playing),

4. Oyunlar (games),

5. Simulasyon,

6. Sözlü tanıtımlar (oral presentation) olarak sıralanabilir.

3. Özel amaçlı dil öğretimi başlangıçta smıfıçi faaliyeti (intensive) olarak uygulanmalı ve giderek öğrenciler kendi kendilerine araştırmaya yönlendirilmelidir. Kitap ve konular bu dersi okutan öğretmenler tarafından, birlikte belirlenmelidir.

G. Yazma Öğretimi :

Konuşma da, anlamaya yardımcı olan mimik, jest, tonlama vb. öğeler yazmada bulunmadığından öğrencilerin meramını anlatırken yapı ve kelimeleri daha açık ve tutarlı kullanması beklenir. Bu yüzden de öğrencide mantık, gramer ve kelime açısından iyi bir temel oluşturmak gerekir. Başka bir değişle kelime ve cümleleri gelişigüzel sıralama yerine belli bir maksada yönelik çalışma yaptırılmalıdır. Yazma çalışmaları, bir konu verilmek suretiyle yapılabileceği gibi, okunan bir parça veya yapılan bir tartışma sonucunda da uygulanabilir.

Her düzeyde, düzeye uygun olarak noktalama işaretlerine ve yazım kurallarına dikkat edilmelidir.

1. Kontrollü Yazma;

Kontrollü yazmada öğrencilerin:

a. Verilen kelimeleri, kelime gruplarını ve cümleleri dilbilgisi kalıplarında değişiklik yapmadan kopye edebilmeleri,

b. Verilen dilbilgisi kurallarına göre gerekli değişiklikleri yaparak cümleleri yazabilmeleri,

c. Verilen bağlaçlarla bileşik cümleler yapabilmelerini, sorulara cevap verebilmeleri, seçilen kelimeleri kullanarak belirli kip ve zamanlarda (tenses) cümle kurabilmeleri, parantez içinde verilen kelimelerle bileşik cümleler oluşturabilmeleri vb. çalışmalar yapabilmeleri,

amaçlanır.

d. Kontrollü yazma çalışmalarının diyalog ve paragraflar üzerinde yapılması uygun olur.

e. Diyalog yazmada:

1. Öğrencilere örnek diyaloga benzer bir diyalog yazabilmeleri için anahtar kelimeler verilir.

2. Düzensiz bir şekilde sıralanmış cümleler verilip bunları anlamlı bir diyalog olacak şekilde düzenlemeleri istenir.

3. Kısmen verilmiş bir diyalogun öğrencilerin "kendilerine göre geliştirip tamamlamaları istenir (Gerekirse açıklayıcı bilgi verilebilir.)

4. Genel çerçevesi ve yer. zaman gibi ipuçları belirlenmiş olan bir konu hakkında öğrencilelrden bir diyalog oluşturmaları istenir.

f. Paragraf yazmada;

Öğrencilerin:

1. Sorulara cevap vererek bir paragraf oluşturmaları,

2. Karışık olarak verilen cümleleri yeniden sıraya koymaları. Verilen bağlaçların uygun olanlarıyla parçadaki boşlukları doldurmaları,

3. Yer değiştirme tablosu : (Substitution table) kullanarak verilen cümle öğelerini yazdıkları paragrafta kullanmaları.

4. İlk cümlesi verilen bir paragrafı belirli sayıda cümle ve verilen zamanları (tenses) kullanarak tamamlamaları,

5. Belli bir konuda bir kısım verilmiş yapıları dikkatle ve anlam bütünlüğü içinde paragraf olacak şekilde düzenleyerek tamamlamaları,

istenir.

2. Güdümlü yazma;

Öğrencilerin.

a. Cümle yapılarını ve öğrendikleri kelimeleri verilen yapı ve kalıplara uygun olarak kullanabilmeleri,

b. Verilen yapı ve kalıplara uygun olarak kurdukları cümlelerle anlamlı bir paragraf oluşturabilmeleri.

c. Verilen paragrafları okuyup olayın akışına göre, verilmeyen paragraf veya paragrafları yazabilmeleri,

amaçlanır.

Güdümlü yazma çalışmalarının aşağıda gösterilen tekniklerden yararlanılarak yapılması uygun olur.

1. Dikte (dictation):

- Parçanın önce okunması ve öğrenciler tarafından dinlenmesi,

- Öğretmen parçayı anlamlı kelime gruplarına ayırarak okurken öğrencilerin yazması.

- Öğretmen ikinci defa okurken öğrencilerin yazdıklarını kontrol etmeleri,

- Yazılanların öğrencinin kendisi veya arkadaşlarından biri tarafından kontrol edilip düzeltilmesi,

şeklinde uygulanır.

2. Dicto-comp :

Öğrencilere bir parçanın tamamı dinletildikten sonra, o metni aynı kalıp ve kelimelerle yeniden yazmaları istenir.

3. Note-Taking :

Öğrenci, dinlediği bir parçayı genel olarak anlıyabilecek seviyeye geldiği zaman bu teknik uygulanır. Not tutmada esas. bir parça veya konuşmanın ana noktalarını sonradan hatırlayıp kullanmak için kaydetmektir. Not alma sırasında bu işlemi kokıylaştırmak amacı ile bazı kısaltmalardan yararlanılır.

Kısaltma İşlemi;

- Şahıs zamirleri, yardımcı fiiller. articleMar atılarak,

- Sayı ve semboller kullanılarak,

- Kelimelerin ilk heceleri kullanılarak, yapılabilir.

4. Note-making :

Bu beceri, not alma becerisine bağlıdır. Öğrenciden, aldığı notlan düzenleyerek anlaşılır bir hale getirmesi beklenir.

5. Underlining :

Öğrenciden, metindeki önemli noktaları belirleyip altlarını çizmesi beklenir.

6. Paraphrasing:

Bir pasajın anlamını orjinalinden farklı kelimelerle ve aslına yakın uzunlukta vermektir. Bu tür çalışmaya orta devrede yer verilmesi uygun olur.

7. Precis Writing :

Precis yazma bir metnin belirli sınırlar içinde özünü vermedir.

Precis yazarken;

- Metin dikkatle okunur ve anafikri bulunur,

- Bilinmeyen kelimelerin anlamı bulunur,

- Metin tekrar okunur,

- Metni oluşturan ana hatlar bulunur,

- Anahtar olabilecek söz ve kelime grupları yazılır,

- Oluşturulan notlar değerlendirilerek verilen sınırlar içinde metnin precisisi yazılır.

8. Summarizing :

Seçilen metnin anlamını kaybetmeden kısaca ifade edilmesidir. Anafıkre sadık kalarak öğrenciler kendi yorumlarını da katarlar. Başlangıç devresinde kelime sayısı sınırlandırılarak verilir.

9. Outlining :

Bir metindeki fikirlerin, birbirleriyle ilişkisi ve metindeki sırası gözönüne alınarak sıralanmasıdır.

3. Serbest Yazma :

Serbest yazmada öğrencileri;

a. Verilen bir konudaki görüş ve düşüncelerini belli bir maksada yönelik ve yazım kurallarına uygun olarak kendi kelime ve cümleleriyle yazmaları,

b. Okunan bir edebi metni kendi kelimeleriyle ifade etmeleri,

amaçlanır.

Serbest yazma uygulamalarında üzerinde durulacak anlatım tarzları şunlardır:

1. Tasvir etme (descriptive type): Bu anlatım tarzında genellikle insanlar, objeler ve görüntüler canlandırılır. Şahsi izlenimler şekillendirilir veya haya ürünü ifadelere yer verilir. Kompozisyon, giriş-gelişme-sonuç bölümleri dikkate alınarak yazılır.

2. Hikaye etme (narrative type): Bir olayın yazılması veya olayların bir düzen içinde (before the event, event, af ter the event) sıralanaraklıikaye edilmesi istenir.

3. Tartışma (argumentative type): Düşüncelerin, olayların sebep veya sebeplerini mantiki bir düzen içinde toparlıyarak dile getirmektir. Bu tip anlatım tarzında;

- Kendi düşüncesini belirtme,

- Kendi düşüncesini okuyucuyu ikna edebilecek tarzda savunma,

- Bir meseleyi çözmek için çaba harcama,

- Bir meseleyi çözüme ulaşmasa da irdeleme, amaçlanır.

4. Kendi görüşünü yansıtma (reflective essay): Verilen bir konuyu; hayal gücünü, tecrübesini, bilgisini, düşüncesini kullanarak, düşüncelerini düzene koymak yoluyla yorumlayabilmektir.

5. Kısa hikaye (Short story) : Hikaye yazarken bir hikayede bulunması gereken zaman (time), yer (setting) konu (plot) ve konunun işlenişinde de serim, düğüm, çözüm gibi öğelerin öğrencilere mümkün olduğu kadar kullandırılması amaçlanmalıdır.

6. Mektup yazma (letter \vriting): ingilizce de bütün mektuplar belli bir plana göre düzenlenir.

Bir mektupta;

- Sayfa düzeni (form and margin)

- Başlık (heading),

- Hitap (salutation),

- Muhteva ;

- Giriş (Introduction),

- Gelişme (Purpose),

- Sonuç (Conclusion),

- Kimlik belirtme (subsecription),

- İmza (Signature),

- Not (the postscript),

gibi hususlara dikkat edilmelidir.

Öğrencilere;

7. Başlangıç düzeyinde şahsi mektuplar (personal letters).

8. Orta düzeyde de başvuru formu (application form), dilekçe (formal request ör petition), rapor (report), rica mektubu (letter of request), davetiye.

9. ileri düzeyde de iş mektupları (business letters), sipariş mektupları (order letters), tavsiye mektupları (letters of recommendation), şikayet mektupları (letters of complaint) vb. mektup çeşitleri yazdırılır.

H. Edebiyat Öğretimi :

Edebiyat, belirli bir bilgi alanı ile ilgilenmez: diğer bir değişle insan ve evrenin bütün kavramlarını içerir. Toplumlar, bireylerinin, modern dünyasının sunduğu fırsatları değerlendirebilecek ve karşılaşabilecekleri çeşitli problemlerin üstesinden gelebilecek bilgi, beceri ve karaktere ulaşmasıyla amaçlarını gerçekleştirebilir. Edebiyat bu amaçların gerçekleşmesinde yardımcı olur.

Edebiyat, bir dilin öğrenilmesinde temel olan dört becerinin (dinleme-konuşma, okuma, yazma) geliştirilmesine katkıda bulunur. Edebiyat derslerinde, özellikle okuma ve konuşma becerilerinin geliştirilmesinde (simulation) rol yapma (role-playign), bir konuda hazırlıksız konuşma (improvisatian) gibi tekniklere ağırlık verilmelidir.

Öğrenmeye değer kavramlar, sadece nesnel gerçekler değil, aynı zamanda insanın iç dünyasını da yansıtan gerçeklerdir.

Eğitimin bir görevi de bireyleri kendi kültürlerine olan saygı ve övüncünü zedelemeden insanlığın elde ettiği gelişmelere, dünyanın bilinen büyük deha ve kişilerine aşina sunmaktır.

Edebi bir eserden zevk alma, ancak, öğrencinin eseri özümlüyerek okuması yanında, öğretmenin gerektiğinde eserin anlaşılıp yorumlanmasına yardımcı olabilecek bazı temel bilgi ve ipuçlarını vermesiyle gerçekleşebilir.

Yorum, okunan eserden zevk almayı sağlamakla birlikte sağlıklı bir düşünce tarzı ve geniş bir dünya görüşü kazandırması bakımından da yararlıdır.

Öğretmen; araştırıcı inceleyici olmalı ve öğrencilerinin seviyesine olduğu kadar ilgisine de uygun eserler seçmeye çaba harcamalıdır. Öğrencilerin okuyacağı eserlerin listesi, öğretim yılı başında kendilerine verilmeli; hangi eserin ne zamana kadar okunmuş olması gerektiği öğrencilere önceden bildirilmelidir.

Bir eserden, bir iki sayfa okutmak, sonraki yıllarda unutulacağı muhakkak olan birçok terimi, tanımı veya yazarın eserlerinin sayısını gereksiz yere ezberletmekten kesin olarak kaçınmalıdır. Okunan her eserin gerek anlam, gerekse şekil (paragraflar, cümleler, kelimeler, dil bilgisi vb.) özelliklerini açıklayıcı çalışmalara yeterince yer verilmelidir. Bir eser incelenirken peşin hükümlerden kaçılınılarak objektif olmaya özen gösterilmelidir.

Ancak kişinin sadece nazımda bulunabileceğine inandığı sanatlı ifadeler, nesirde de sık sık geçer. Birçok şiirde, ağdalı, sanatlı ifadelere daha sık yer verildiğinden şiirin açıklaması düz yazı türlerine göre daha zordur. Bu sebeple nazıma fazla yer ayrılmaması salık verilir. Ayrıca, şiir okutmayı amaçlayan öğretmenlerin Batı Edebiyatından "modern" olarak adlandırılan ve 19 ncu yüzyılın ikinci yarısından günümüze kadar olan dönemi kapsayan şiirlerden örnekler seçmeleri öğrenci için uygun ve anlamlı olur.

Aynı şekilde 20 nci yüzyıl edebiyatına, çağdaş, anlaşılır ve öğrencilerin ilgisine yönelik olması sebebiyle ağırlık verilmelidir.

- Kültürel farklılıklar,

- İngilizcenin karmaşıklığı,

- Bir kelimenin ihtiva ettiği değişik anlamlar,

- Yazarın bilerek yalın anlatımdan uzaklaşıp sanatlı, üstü kapalı anlatıma kaçması.

- Öğrenilen dilin tarihine yabancı oluş gibi etmenler, daha önceki yüzyıllara dayalı edebiyat örneklerini okurken ve incelerken öğretmene ve öğrenciye yük olabilecek, ayrıca dünya görüşlerinin gelişmesine fazlaca katkısı bulunmayacak unsurlardır.

Sınıf içi uygulamada dikkat edilecek hususlar : 1. Öğretmen açısından:

a. Öğrenciye ilk olarak, eserin nasıl okunması ve anlamının nasıl çıkarılması gerektiği öğretilmelidir.

b. Öğretmen, öğrencilerin acele ve yanlış yorumlara varmasını önlemeye çalışmalıdır.

e. Öğrenciye okuduğundan anlam çıkarma öğretildikten sonra, yeri geldikçe, yazarların kullandığı değişik teknik ve sanatlara da yer verilebilir. Ancak, ağırlığın eserin kapsamı üzerinde olması gerektiği unutulmamalı; öğrencinin ileriki eğitimine veya yaşantısına katkısı olmayacak gereksiz kavram ve tarifleride ezberletmekten kaçınılmalıdır.

d. Öğrenciye önce eserlerin aslını okutup bir yazarın kullanabileceği yazma tekniklerini ölçülü oranda tanıttıktan sonra kendi görüşlerini yansıtmasına imkan verilmelidir.

e. Kelime öğretimi, bu aşamada öğretmen tarafından yapılmalı; ancak öğrencinin anlamı tahmin ederek (guessing) veya sözlüğe bakarak kelime hazinesini geliştirmesi sağlanmalıdır. Yabancı dilde kişinin günde ortalama dört kelime ezberleme kapasitesi olduğu ve öğrenmenin herkesde aynı şekilde gerçekleşmediği gözönüne alınarak, her öğrenciye kendisine göre bir çalışma planı yapması gerektiği bilinci verilmelidir.

f. Edebiyat öğretiminin bir amaç değil, araç olduğu dikkate alınarak, yeri geldikçe değişik cümle yapıları üzerinde de durulmalıdır.

2. Öğrenci açısından :

a. Yorum yapabilmek için sadece anlamı değil gramatik yapıyı da kavrama esas olmalıdır.

b. Yazar, eserine konu olarak insanı, toplumu, olay veya olayları alabilir. Bu değişik konuları içeren eserler incelenirken, öğrenci mümkün olduğu kadar yorum ve eleştiri yapmaya açık olmalıdır.

c. Bir edebi eserin türüne göre, içeriğinin nasıl başlayıp geliştiğini anlamak son derece önemlidir.

d. Öğrenci, yazarın eseri yazmadaki asıl amacını, hayat görüşünü, bakış açısını eserdeki yorum ve düşüncelerini anlamaya yönelmelidir.

e. Öğrenci, bir eserin incelenmesi sırasında eserin yapısını tanıyabilmeli ve eserde geçen sanatlı ifadeler (alliteration, assonance, image, simile, metaphor, personifıcation vb.), eserin üslubu ve türü hakkında da genel bir bilgiye sahip olmalıdır.

Bir edebi eserin işlenmesinde yapılabilecek çalışmalar şunlardır :

1. Özet yapma,

2. Yeri geldikçe edebi ekollere değinme ve okunan eserlerin hangi ekolün ürünü olduğunu sebepleriyle açıklamak,

3. Okunan eserlerdeki karakterleri açıklamak (pathetic, tragic, comic, flat, round, static vb.) ayrıca, her karekterin (minör, majör characters) fonksiyonu ve karakterlerin idealize edilip edilmediği hakkında görüşünü söyleyebilme.

4. Hikaye, roman veya şiirin ait olduğu dönemin tarihi ve sosyal durumunu inceleme.

5. Öğretmen tarafından detaya inilmeden tanımı verilmiş olan edebi sanatları (foreshadowing, flashback, irony, sarcasm, hyperbole, image, vb.) okuduğu metinde bulabilme,

6. Eserin ana ve yardımcı fikirlerini bulabilme,

7. Eserin başlığı hakkında yorum yapıp anafikir ile ilişkisini bulabilme,

8. Varsa birbirine zıt olan (confılict) kişiyi veya öğeleri bulabilme,

9. Bir edebi metnin kimin ağzından yazıldığını bulabilme (point of view),

10. Okuduğu metni objektif olarak eleştirebilme.

3. Ders Dışı Okuma :

Öğrenciler ders dışında da değişik türde kitaplar okumaya yöneltilmelidir.

a. Okunan kitaplarla ilgili olarak her öğrenci rapor hazırlamakta yükümlü olmalı ve sonra raporunu sınıfa sözlü veya yazılı gerekirse tartışmalı olarak sunmalıdır.

b. Sınavlarda ders dışı okuma kitapları üzerinde yapılan çalışmaların da değerlendirilmesine dikkat edilmelidir. I. Tercüme :

İleri düzeyde yapılacak bir faaliyet olup öncelikle basit ve bileşik cümle kalıplarının İngilizceden Türkçeye tercümesi üzerinde çalışılır. Daha sonra bir paragrafın Türkçeleştirilmesine geçilir.

Türkçeden Ingilizceye tercümede ise sadece basit ve bileşik cümle kalıplarının ingilizce ifade edilmesi denenebilir.

J. Ölçme ve Değerlendirme :

Ölçme ve değerlendireni, verilen bilgilerin ne derece öğrenildiğini, bir sonraki aşamaya hazır olunup, olunmadığını anlayabilme ve aynı sınıflara devam eden öğrencilerin seviyelerini karşılaştırarak yapılan eğitimin verimini kontrol etmek için gereklidir.

1. Yazılı Sınav Soruları Hazırlanırken:

a. Kısa cevaplı,

b. Açıklamalı cevap gerektiren (essay type),

c. Çoktan seçmeli (Multiple choice type),

d. Tamamlamalı (completion type),

e. Yerine koymalı (Substitution type),

f. Boşluk doldurmalı (Fiil in the blanks type),

vb. soru türlerinden yararlanılabilir.

Sınav soruları, öğrenci tarafından kolaylıkla anlaşılabilir; yanlış yoruma yol açmayacak nitelikte olmalıdır. Öğretmen, gerektiğinde örneklerle açıklayıcı bilgi vermelidir. Sınav için verilen süre soruların sayı ve niteliğine göre ayarlanmalıdır.

Hazırlık sınıflarında tam öğrenmeyi gerçekleştirmek için küçük ara sınavlar sıkça yapılmalıdır.

2. Sözlü sınavların değerlendirilmesinde dikkate alınacak ölçütler şunlardır:

a. Telaffuz (Pronunciation),

b. Dilbilgisi (gremmer),

c. Kelime bilgisi (Vocabulary),

d. İletişim becerisi (Communicative skills),

e. Anlama (Comprehension),

f. Verilen bir konuda konuşma veya yorum yapma.

Sözlü sınavlarda aşağıdaki gibi bir değerlendirme tablosu kullanılabilir.

1

2

3

4

5

6

Telaffuz

Dilbilgisi

Kelime Bil.

İletişim Becerisi

Anlama

Verilen bir

konuda konuşma, yorum yapma

% ........

% ........

% ........

% ........

% ........

% ........

3. Yazılı anlatımı değerlendirme ölçütleri : a. Başlık (title) b. Anlatım düzeni.

1. Giriş:

- Konuyla ilişkisi,

- Sunuş açıklığı,

- Etkileyiciliği.

2. Geliştirme :

- Anafıkrin belirginliği,

- Anafıkre ulaşmadaki düşünce zinciri,

- Yardımcı fikirlerin ana fikri desteklemesi.

3. Sonuç :

- Ana fikirle tutarlılık,

- Yardımcı fikirlerle ne derece desteklendiği, c. Anlatım Zenginliği :

- Kelime kullanımı ve yerinde kullanılıp kullanılmadığı,

- Cümle yapıları.

d. İmla ve yazılı anlatım kurallarına uygunluk :

- Yazım (İmlâ)

- Söz dizimi,

- Noktalama,

- Paragraf düzeni.

e. Konu bütünlüğü.

K. Derste kullanılacak araç ve gereçler :

Dil öğretiminde en son uygulanan metod ve yaklaşımlara uygun göze ve kulağa hitap eden araçlarla desteklenen ders kitapları izlenecektir.

Göze hitap eden belli başlı araçlar şunlardır:

1. Gerçek nesneler (real objects).

2. Resimler (pictures):

a. Tek bir nesneyi veya tek bir kişiyi gösteren resimler (flashcards).

b. Birçok şeyi gösteren duvar resimleri (wallcharts)

c. Karatahta çizimleri (blackboard figures, stick f i güreş)

d. Pazen tahta ve figürinler (flannelboard figurines), e. Mecmua resimleri (magazine pictures), f. Filmler ve salytlar (filmstrips and slides).

3. Tepegöz (overhead projector),

4. Kulağa hitap eden araçlar şunlardır:

a. Teyp/kaset,

b. Dil laboratuvarı.

5. Hem göze, hem kulağa hitap eden araçlar :

a. Filmler,

b. Video,

c. Bilgisayar.

L. Yabancı Dil Öğretiminde Videonun Kullanımı :

1. Amaç :

Dil öğretiminde video kullanımının amacı, temel dil becerilerini geliştirmeye katkıda bulunmak ve dil-kültür bağlantısı içinde dil öğretimine yeni bir boyut eklemektir.

Video üç düzeyde de kullanılabilir. Öğretmenin konuyu sunuşu, seçilen alıştırma tipleri ve filmin kaç kere gösterileceği seviyeye göre belirlenir.

2. Video kullanımında öncelikle dikkat edilmesi gereken hususlar : a. Dersin planını hazırlamak için film önce seyredilmeli,

b. Dersin sunuluşu sınıfın seviyesi gözönüne alınarak planlanmalı ve bu planlama yapılırken de öğrencilerin filmi anlamak için ne gibi ön hazırlık yapmaları gerektiği, seviyelerine uygun alıştırmaların neler olduğu düşünülmelidir.

c. Dersin sunuluşunda daima bütünden ayrıntıya gidilmeli, görüntüdeki her unsurun değerlendirilmesine dikkat edilmelidir.

d. Her ne kadar ağırlık, dinleme, anlama becerisinde ise de Video"nün dört temel beceriyi geliştirici yönde kullanıldığı unutulmamalıdır.

e. Öğrencilerin gerektiğinde filmi bir kereden fazla izlemeleri sağlanmalıdır.

f. Video'nun bir görsel araç olduğu unutulmamalı ve öğretim tümüyle videoya bağlı kalmamalıdır.

3. Video kullanılımı ile ilgili teknikler :

a. Filmin sesi kısılarak öğrencilerin filmi anlatması istenebilir.

b. Öğrencilere filmin herhangi bir sahnesi hatırlatılarak gördükleri nesneleri isimlendirmeleri istenebilir.

c. Filmin sesi kısılarak öğrencilerin sözsüz iletişime özellikle dikkat etmeleri ve filmi izlemekteyken sesi duymadan; gelişen olayı tahmin etmeleri istenebilir.

d. Öğrencilere filmi izlemekteyken özel gözlem yapmalarını gerektiren sorular sorulabilir.

Mesela : Adam ne giymişti?...

e. Öğrencilerin filmdeki herhangi bir kişi ile röportaj hazırlamaları ve kişiye sormayı tasarladıkları soruları yazmaları istenebilir.