TD: 13/04/1992-2356
T.C.
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI
TALİM VE TERBİYE KURULU BAŞKANLIĞI
Karar Sayısı : 47 Karar Tarihi: 28/02/1992
İLKÖĞRETİM VE ORTAÖĞRETİM DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ
DERSİ PROGRAMI
DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ ÖĞRETMİNİN GENEL AMACI
İLKÖĞRETİM VE ORTAÖĞRETİMDE ÖĞRENCİYE. TÜRK MİLLİ EĞİTİM
POLİTİKASI DOĞRULTUSUNDA GENEL AMAÇLARINA. İLKELERİNE VE
ATATÜRK'ÜN LAİKLİK İLKESİNE UYGUN. DİN. İSLAM DİNİ VE AHLAK
BİLGİSİ İLE İLGİLİ YETERLİ TEMEL BİLGİ KAZANDIRMAK; BÖYLECE
ATATÜRKÇÜLÜĞÜN, MİLLİ BİRLİK VE BERABERLİĞİN. İNSAN
SEVGİSİNİN DİNİ VE AHLAKİ YÖNDEN PEKİŞTİRİLMESİNİ SAĞLAMAK.
İYİ AHLAKLI VE FAZİLETLİ İNSANLAR YETİŞTİRMEKTİR.
DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ ÖĞRETİMİNİN GENEL İLKELERİ
(İLKOKUL. ORTAOKUL. LİSE VE DENGİ OKULLAR)
Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi dersi öğretim programı. Anayasamız ile Milli Eğitim Temel Kanunu hükümlerine uygun olarak hazırlanmıştır. Bu programın hazırlanmasında, okullarımızın bazı sınıflarında az sayıda da olsa Musevilik. Hiristiyanlık ve diğer dinlere mensup öğrencilerin bulunabileceği hususu da dikkate alınmıştır. Böylece milli kültür unsurlarını ve genel kültürü destekleyici nitelikte olmak üzere, bu programdaki konuların detaylandırılması sırasına göre İslamiyet. Musevilik, Hiristiyanlık ve diğer dinler hakkındaki bilgilere de yer verilmiştir. Hiç şüphesiz bu bilgiler, öğrencilerin inanç ve kültür dünyalarına genişlik kazandıracak ve başka dinden olanlara karşı daha toleranslı ve anlayışlı davranmalarını sağlayacaktır.
Bu programda, % 99 müslüman olan ülkemizde İslam Dinine ait bilgilere daha fazla yer verilmiş olması, hem öğrencilerin bu konudaki ihtiyaçlarının karşılanması bakımından, hem de tarihimizi, edebiyatımızı, musikimizi ve diğer sanat varlıklarımızı tanıtmak, benimsetmek, sevdirmek ve kısaca onları milli kültürümüzün bir üyesi yapmak açısından büyük önem taşımaktadır.
Bütün bu hususlar gözönünde bulundurularak, bu programın öğretiminde genel amaca ulaşabilmek için aşağıdaki ilkelere uyulacaktır:
1. Devletimizin laiklik ilkesi daima gö/önünde bulundurulacak, hu ilke her zaman titizlikle korunacaktır, iliç bir zaman viedan ve düşünce özgürlüğü zedelenmeyecektir. Kimse dini uygulamalara zorlanmayacaktır.
2. Mutlaka dini aynı olan milletlerle her zaman iyi ilişkiler içinde bulıınulamayacağı, buna rağmen dini ayrı olan milletlerle de iyi niyet ve dostluk ilişkileri içinde bulunabileceği zihniyeti kazandırılacaktır.
3. İyi vatandaş yetiştirmek ve öğrencilerin ileride toplumumuza daha rahat uyum sağlamalarına yardımcı olmak için milli ahlâkımızla ilgili konuların öğretiminde din ayrımı gözetilmeyecektir.
4. Azınlık okulları dışındaki okullarımızda öğrenim göre T.C.uyruklu Hiristiyanlık ve Musevilik dinlerine mensup öğrencilere; Kelime-i Şahadet. Kelime-i Tevhid, Besmele. Amentü. Ayet, Süre ve Namaz duaları ezberletilmeyecek. Namaz. Oruç Zekat ve Hacca ait uygulamaya yönelik bilgiler öğretilmeyecektir. Dolayısıyla söz konusu öğrenciler aynı konulardan ölçme ve değerlendirme açısından sorumlu tutulmayacaklardır.
5. Dini bilgiler yanında milli birlik ve beraberliği kazandırıcı, sevgi, saygı, kardeşlik, arkadaşlık ve dostluk bağlarını güçlendirici, vatan, millet, bayrak, sancak, şehit, gazi gibi milli değerler kazandırıcı yüce kavramların öğrencilerin zihinlerinde yer etmesine ö/en gösterilecektir.
6. Örf. adet ve geleneklerimizle milli değerlerimiz daima gözönünde tutulacak ve dinin milleti oluşturan önemli unsurlardan biri olduğu benimsetilecektir.
7. Ders konuları daima Atatürk ilkeleri ile bütünleştirilecektir.
8. Bu ders, "Özel öğretim ilkeleri"ne uygun olarak ve sevdirilerek işlenecektir.
c). Konular işlenirken yeri geldikçe, işlenenz konular ile öğrencilerin diğer derslerde kazandıkları bilgiler arasında bağlantı kurulacaktır.
10. Konular, sınıf seviyelerine göre. öğrencilerin genel kültür ve pedagojik gelişmeleri gözönünde bulundurulmak suretiyle, onların kültür düzeylerini aşmadan sevdirilerek, düşündürücü ve ikna edici bir şekilde işlenecektir.
11. Yeri geldikçe öğrenmenin, çalışıp ilerlemenin, bilmenin de bir ibadet olduğu öğrencilere açıklanacaktır.
12. Haksızlık, yalancılık, riyakarlık, sahtekarlık, bencillik, tembellik ve bunun gibi davranışları İslam Dininin reddettiği ve günah saydığı, her müslümanm faziletli olması gerektiği belirtilecektir.
13. İbadetlerin Allah'a karşı saygı, sevgi, şükran duygularının ifadesi olmasının yanında, kişinin sağlığına, toplum fertlerinin birbirine sevgi ve saygı ile bağlanmalarına, yardımlaşmalarına, dayanışmalarına, fert ve toplum ilişkilerinin iyi ve düzenli bir şekilde yürütülmesine yarayan, insanı fazilete (erdeme) ve mutluluğa sevkeden davranışlar da kazandırdığı özellikle belirtilecektir.
14. Her türlü ibadet ve dış temizlik gibi. kalbi arıtıp ruhu yücelten güzel ahlakın da insan için vazgeçilmez bir unsur olduğu gerçeği benimsetilecektir.
15. İnanç ve davranış bütünlüğünün önemi üzerinde durulacaktır.
16. İbadetin insan tabiatına uygun ve gerekli olduğu duygusu öğrencilere kavratılacaktır.
17. Hz. Muhammed'in hayatı ile ilgili konular işlenirken, daima O'nun örnek ve üstün şahsiyeti esas olarak ele alınacak, bunu belgeleyen olaylardan örnekler verilecektir.
18. Her konuda mümkün olduğu ölçüde öğrencinin günlük hayatı ve gözlemleri ile ilişki kurulacak, hatta, günlük hayattan ve gözlemlerden hareket edilerek konuların öğretilmesine gidilecektir.
19. Konular yeri geldikçe ayet ve hadislere dayalı olarak ele alınacaktır.
20. Öğrencilerin okul dışından getirdiği yanlış bilgi ve telkinler, onları kırmadan, bilimsel bir yaklaşımla düzeltilecektir.
21. Müslümanlığın hurafeden uzak. akılcı ve çağdaş bir din olduğu çeşitli örneklerle kavratılacaktır.
22. Her konuya, iyi bir şekilde seçilmiş, uygun ayet, hadis mealleri, okuma parçaları ve hikayelerle açıklak ve kavrayış kolaylığı getirilecektir.
23. Konular sınıf ve yaş düzeyine göre düzenlenmiş, hikaye, fıkra, kıssa. hatıra vb. metinler ve resimler yolu ile beslenecek, hatta konulara, günlük hayata ait gözlemlerin yanısıra bu metinlerden, resimlerden hareket ederek uygun bir yaklaşım sağlanacaktır.
24. Konuların işlenmesinde müslümanlığın kuru bilgilerden ibaret belli kalıplar ve belli davranışlar olmadığı açıklanacak, sürekli canlılık ve ilerleme isteyen (aktif) bir din olduğu gerçeği hiç bir zaman gözden uzak tutulmayacaktır.
25. Namaz süre ve duaları eski harflerle okutulmayacak ve yazdırılmayacak-tır.
26. Verilecek ödevler, daha çok. öğrencilerin bu ders ile ilgili Bakanlığımızca tavsiye edilmiş Kur'ûn-ı Kerim meali, hadis tercümeleri, ilmihâl gibi ana kaynakları tanımalarına ve yaşanan dini hayatı (ibadet, ölüm. dini bayram, isim koyma) görüş idrak etmelerine imkan verecek şekilde olacaktır.
ORTA ÖĞRETİMDE DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ ÖĞRETİMİNİN AMACI
1. Kişinin ve toplumun dine olan ihtiyacını, insan-Allah ilişkisini kavramak.
2. Genel anlamda "din" ve dinler hakkında bilgi edinmek.
3. İslâm Dininin iman. ibadet ve özellikle ahlak esaslarını fikir düzeyinde öğrenmek ve bunların diğer derslerde öğrendikleri ile ilişkisini kurabilmek.
4. Milli birlik ve beraberliği sağlayıcı, sevgi, saygı, kardeşlik, arkadaşlık ve dostluk bağlarını güçlendirici, vatan, millet, şehit. gazi. bayrak, sancak gibi yüce kavramları anlamak ve benimsemek.
5. Kendi iç dünyasını düzenlemek, çevreyle, toplumla, ayrı dinden olanlarla, ilim. sanat ve uygarlık dünyası ile sağlıklı ilişkiler kurmak, okul dışındaki çeşitli kaynaklardan alınması muhtemel batıl inanç ve fikirlerden uzak. uygun, saygılı bir görüş ve tutum kazanmak.
6. Başkasının inancına, düşüncesine, canına, malına, diğer haklarına saygı gösteren bir hoşgörü kazanmak, dini inanç ve duygularını şahsi çıkarlarına alet etmemek.
7. İnsanın yaratılmışların en üstünü olduğunu ve bütün varlıklara karşı yüklendiği sorumluluğunu bilmek.
8. islâm dininin ilme ve akla önem verdiğini, ilme teşvik ettiğini, bunu ibadet saydığım, en son ve en gelişmiş din olduğunu bilmek.
9. Tarih boyunca Türklerin İslâm'a hizmetlerini bilmek, vatan savunmasında ve milli konularda Türklerin tarih boyunca geliştirip olgunlaştırdığı hamaset duygusunu benimsemek.
10. Örnek bir insan olarak Hz. MuhammecTin güzel ahlakını, yaşayışını, çeşitli alanlardaki öğüt. görüş ve düşüncelerini bilmek.
11. Milli benliğimize ve dinimizin ana kaynaklarına dayalı din ve millet şuurunu kavramak, bunu Atatürkçülükle bütünleştirmek, vatandaşlarına, din kardeşlerine, insanlığa ve bütün varlıklara karşı saygı ve sevgi ve şefkat duymak.
KONULAR
ORTAÖĞRETİM 1. SINIF (9. SINIF)
Haftada l saat
ÜNİTE: I. DİN:
1. Din'in tanımı (genel)
2. Din ve insanlık
3. İslâm dini açısından dinin gelişmesi
ÜNİTE II. DİNLER VE ÖZELLİKLERİ:
1. İlkel dinler
2. Çin dinleri
3. Hint dinlen
4. Musevilik
5. Hiristiyanlık
6. Türkerin İslâmdan önceki dinsel inançları
7. Son din Müslümanlık
a. Doğuşu ve doğduğu .çevredeki inançlar b. İlk Müslümanlar
c. Hz. Peygamberin aile çevresi (Ehlibeyt) d. Türklerde "ehlibeyt" sevgisi
8. Semavi dinlerdeki ortak yönler a. Allah inancı açısından b. Ahlak açısından c. İnsan anlayışı açısından
9. İslamın Allah inancı
ÜNİTE III. DİN VH AHLAK:
1. Ahlakın din ile ilişkisi
2. Toplumsal hayatta din ve ahlak bütünleşmesi
3. Atatürk'ün ahlaka ilişkin görüşleri (27.4.1998/64 TTKK)
4. Örf ve adetlerin ahlakla ilişkileri
5. Ahlakın değişmezliği
6. Örf ve adetlerin millet hayatındaki yeri
7. "Milli seciye" kavramı ve Atatürk (27.4.1998/64 TTKK)
BU ÜNİTEDE YER ALAN ATATÜRKÇÜLÜK İLE İLGİLİ KONULAR
- Taassubu zararları
- Devletin taassubu etkisiz hale getirmesi
- Cehaletten kaçınma (27.4.1998/64 TTKK)
ÜNİTE IV. DEVLETE KARŞI GÖREVLERİMİZ :
1. Kanunlara saygı (27.4.1998/64 TTKK)
2. Vergi vermek (27.4.1998/64 TTKK)
3. Askere gitmek (27.4.1998/64 TTKK)
4. Seçimlere katılmak (27.4.1998/64 TTKK)
5. Konu ile ilgili ayet ve hadislerden seçmeler
6. Atatürk'ün konu ile ilgili görüşleri (27.4.1998/64 TTKK)
7. Konu ile ilgili ayet ve hadisler
ÜNİTE V. TEMİZLİK VE DOĞRULUK:
1. Temiz olmanın birey ve toplum açısından yararları
2. Doğruluk
a. Konuşmada b. Düşünmede c. Davranışlarda
3. Rüşvet ve rüşvetin toplumsal hayata olumsuz etkileri
4. Konu ile ilgili ayet ve hadisler
ÜNİTE VI. SAVURGANLIK:
1. Savurganlık
2. Savurganlığın zararları nelerdir?
3. Konu ile ilgili ayet ve hadislerden seçmeler
BU ÜNİTEDE YER ALAN ATATÜRKÇÜLÜKLE İLGİLİ KONULAR
- Atatürk'ün çalışmayla ilgili güzel sözleri (27.4.1998/64 TTKK)
2. SINIF (10. SINIF)
Haftada l saat
ÜNİTE L İSLAM GÜZEL AHLAKTIR:
1. "İslam" kavramı
2. İslamda inanç esasları
3. İslamda ibadet anlayışı
a. İbadetin inanca etkileri b. İnancın ibadete etkileri
4. İslamın ahlaka verdiği önem
a. İslam ve ahlak kavramları
b. İyi huylu olmak
c. Ahlâk ve vicdan ilişkisi
5. İslamda emir ve yasaklar
6. Aile düzeni
a. Ana hakkı
b. Baba hakkı
c. Kardeş hakkı
d. Akraba hakkı
e. Arkadaş hakkı
f. Komşu hakkı
7. Konu ile ilgili ayet ve hadisler
ÜNİTE II. MİLLİ BİRLİK VE BERABERLİK:
1. Vatanın bölünmezliği (27.4.1998/64 TTKK)
2. Devlet ve bölünmezliği
3. Devlet ve millet bütünleşmesi (27.4.1998/64 TTKK)
4. Konu ile ilgili ayet ve hadisler
ÜNİTE III. ÖRF-ADET:
1. Örf ve adet kavramları
2. Örf ve adetlere bağlılık
3. Örf ve adetlerin ahlak ile ilişkisi
4. Örf ve adetlerin millet hayatındaki yeri
5. Milli ahlak ve milli terbiye
6. Faziletli ve hoşgörülü olmak
7. Atatürk'ün konu ile ilgili görüşleri (27.4.1998/64 TTKK)
8. Konu ile ilgili ayet ve hadisler
ÜNİTE IV. KÖTÜLÜKLERDEN KAÇINMA VE KÖTÜLÜKLERİ ÖNLEME:
1. Hırsızlık
2. Yalan söylemek
3. Zina
4. Cana kıymak
5. Kaçakçılık yapmak
6. Devlet malını kötüye kullanmak
7. Yağmacılık ve adaletsizlik
8. İçki ve kumar
9. Konu ile ilgili ayet ve hadisler
ÜNİTE V. ÇALIŞMAK VE ÜRETİCİ OLMAK:
1. Çalışmanın yararlan
2. Yapıcı ve üretici olmanın yararları
3. Hz. Muhammed'in çalışma ile ilgili güzel sözleri
4. Başkalarının emeğine saygı duymak
5. Başkalarının sırtından geçinmemek
6. Türk geleneğinde iş ve ticaret ahlakı
7. Atatürk'ün çalışma ile ilgili güzel sözleri
8. Konu ile ilgili ayet ve hadisler
ÜNİTE VI. ÖĞRETMENLİK :
1. Öğretmenin değeri ve önemi
2. Öğrenci ve öğretmen ilişkisi
3. Öğretmen hakkı
4. Konu ile ilgili ayet ve hadisler
3. SINIF (11. SINIF)
Haftada l Saat
ÜNİTE I. İSLAM VE EVREN:
1. Evrenin yaratılışı
2. a. Allah'ın yaratma sıfatı b. Kur'ân'a göre dünyamız.
3. İnsanın yaratılışı
a. İnsan nasıl yaratıldı?
b. Üstün varlık: İnsan
c. İnsan ve toplum
ÜNİTE II. EVRENSEL BİR DİN OLARAK İSLAMLIK:
1. İslami bilgilerin dört ana kaynağı (Kitap, Sünnet, İcma, Kıyas)
2. Allah alemlerin Rabbidir
3. Peygamberimiz bütün insanlığa gönderilmiştir
4. İslam bütün zaman ve mekana hitabeder
5. İslam akıl ve ilim dinidir
6. İslam insan haysiyetini korur
7. İslam dünya ve ahiret dinidir
8. İslam düşünce ve vicdan özgürlüğünü korur
9. İslamda sınıf ve ırk ayrımı yoktur
10. İslamda ruhbanlık yoktur
ÜNİTE III. TÜRK-İSLAM KÜLTÜR VE UYGARLIĞI:
1. İslamda doğan ve gelişen bilim dalları
2. Müslümanların pozitif bilim alanındaki hizmetleri ve buluşları
3. İslamda din bilimleri ve Türk bilginleri
4. Müslüman Türklerde sanat ve edebiyat
5. İslam düşüncesi ve tasavvuf
6. İslam kültür ve uygarlığının batı dünyasına etkisi
7. Batılı bilginlerin İslama bakışı
ÜNİTE IV. ATATÜRK VE DİNlMİZ:
1. Atatürk'ün dinimiz ve laiklikle ilgili görüşleri
2. Laiklik nedir? (27.4.1998/64 TTKK)
3. Atatürk'ün laiklik anlayışı (27.4.1998/64 TTKK)
4. Atatürk'ün dinimizle ilgili görüşleri (27.4.1998/64 TTKK)
ÜNİTE V. AHLAKİ GÖREVLERİMİZ:
1. Düzenli yaşamak.
2. Başkaları ile iyi ilişkiler kurmak
3. İyilik ve yardımsever olmak.
ÜNİTE VI. ADALET, AHLAK VE DİN:
1. Adalet tarzları ve çeşitleri
2. Adalet, din ve ahlak arasındaki ilişkiler
3. Sosyal adalet ve ahlak kuralları
4. Sosyal bir varlık olarak insanın ödevi. İslâm ahlakı
5. Hz. Muhammed'in adalet konusundaki güzel sözleri
6. Atatürk'ün adalet ve ahlak konusundaki sözleri (27.4.1998/64 TTKK)