T.C.

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI

TALİM VE TERBİYE KURULU BAŞKANLIĞI

Karar Sayısı : 38

Karar Tarihi : 10/05/1999

Konu : Lise Demokrasi ve İnsan Hakları Dersi Öğretim Programının Kabulü.
 

Lise Demokrasi ve İnsan Hakları Dersi Öğretim Programının, 1999-2000 Öğretim Yılı’ndan itibaren uygulanmak ve denenip geliştirilmek üzere ekli örneğine göre kabulü kararlaştırıldı.

                                                                                                                                                            Metin BOSTANCIOĞLU

                                                                                                                                                                Millî Eğitim Bakanı

 

LİSE DEMOKRASİ VE İNSAN HAKLARI DERSİ

ÖĞRETİM PROGRAMI
   

PROGRAMIN UYGULANMASI İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR

1. İnsan haklarını benimsemek, korumak ve hakların kullanılması bilincine varmak, günümüz insanı için zorunluluk hâline gelmiştir. Ancak, bu bilinç kadar önemli olan başka bir olgu da, bu hakları gerçek yaşama aktararak kullanımına geçerlilik kazandırmaktır.

2. Demokrasi ve İnsan Hakları dersinde, öğretmen-öğrenci ilişkilerinde öğrenciyi merkeze alan, özgür ve güvenli bir sınıf ortamı oluşturulmalıdır. İnsan haklarına saygı, soyut söylemlerle sınırlı kalmayıp, somut olarak öğrencilere yaşatılmalıdır.

3. Öğrencinin kişiliğine ve düşüncelerine önem verilerek ve saygı gösterilerek; öğrencilere, insan haklarını ve demokrasiyi koruma ve geliştirme sorumluluğu taşıyan bir kişi olduğu bilinci kazandırılmalıdır.

4. Öğrencilere; günlük yaşamın siyasal, sosyal, ekonomik ve kültürel olay ve sorunlarıyla bağlantısı içinde; yalnızca insan hakları ve demokrasiyi tanımaları değil, aynı zamanda, çevrelerindeki sorunları tartışıp çözüm önerileri geliştirmeleri ve eleştirel bir yaklaşımla değerlendirme yeteneği kazanmaları konusunda da yardımcı olunmalıdır.

5. Programdaki konular işlenirken, güncel yaşamla ilişki kurulmasına ve öğrencinin soran, eleştirel düşünen, özgürce konuşabilen anlayışlı ve saygılı bir kişilik oluşturmasına olanak sağlanmalıdır.

6. Konular işlenirken, programdaki sıra esas olmakla birlikte; Anayasal sınırlılıklar içinde öğretmen, güncel gelişmeler doğrultusunda da fırsat eğitimi yoluyla konuların sırasında değişiklik yapabilir.

7. Öğrencilere, demokratik kişilik kazandırabilmek ve kişiliklerini davranışlara yansıtabilmek için sınıf ve okul içi ile okul dışı etkinliklerden yararlanma ortamı sağlanmalıdır.

8. İnsan Hakları ve Demokrasi dersi, bir seminer niteliğinde düzenlenmelidir. Dersin işlenişinde konuların özelliğine uygun olarak, sorulara sorularla cevap verme, tartışma, soru-cevap, rol oynama, örnek olay, problem çözme, beyin fırtınası, gezi, gözlem ve görüşme gibi yöntem ve teknikler kullanılarak öğrencilerin araştırma-incelemeyoluyla öğrenmeleri sağlanmalıdır.

9. Demokrasi ve İnsan Hakları dersi Lise 3’de seçmeli olarak okutulur. Bu programa göre hazırlanacak ders kitabı A4 ebadında 4-6, A5 ebadında 6-8 forma olacaktır.

10. Programda yer alan kavramlarla ilgili sözlük ile araç gereçler bölümünde belirtilen yazılı belgeler, ders kitabının sonunda ek olarak verilmelidir.

GENEL AMAÇLAR

1. Uyum ve barış içinde bir arada yaşamanın gereği olarak demokrasinin temel ilkelerini kavrayabilme ve bu ilkelerin insan haklarıyla ilişkisini kurabilme

2. İnsan haklarının demokratik devletin örgütlenmesindeki ve organlarının işleyişindeki yerini ve önemini kavrayabilme

3. Demokrasinin ön koşullarını ve diğer yönetim biçimlerinden farkını görerek, insan haklarının gelişmesi ve korunmasıyla ilgisini kurabilme

4. Demokratik yönetimlerde, hukukun oluşturulmasında ve adaletin gerçekleştirilmesinde, insan haklarının rolünü kavrayabilme

5. İnsan haklarını ve demokrasiyi koruma ve geliştirmenin bütün insanlar için ortak bir sorumluluk olduğu bilinciyle, özgür, etkin ve katılımcı yurttaş olabilme

6. Demokrasinin tarihsel süreç içindeki gelişimini, ekonomik ve toplumsal boyutlarıyla kavrayabilme

7. Türkiye’deki demokratikleşme hareketlerini, demokrasi ve insan haklarının ilkelerine uygunluğu açısından değerlendirme ve diğer ülkelerdeki uygulamalarla karşılaştırabilme

8. Atatürk İnkılâp ve ilkelerinin insan hakları ve demokrasinin ilkeleriyle bağlantısını kurabilme

9. Dünya ve yurt sorunları üzerinde, insan hakları ve demokrasinin ilkeleri açısından düşünebilme ve çözüm yolları önerebilme

10. İnsan haklarına ve temel özgürlüklere saygı bilincini, evrensel değer ve duygular çerçevesinde geliştirebilme
 
 

ÜNİTE 1

İNSAN HAKLARI, HUKUK VE DEVLET

Ünitenin Amacı :

Öğrencileri, devletin varlık nedeninin yurttaşların insan haklarını korumak, işlevinin de kamuyu, bütün yurttaşların haklarını eşitlikle koruyacak şekilde yönetmek olduğu ve devletin temelinin hukuk, hukukun temelinin de insan hakları olması gerektiği konularında düşündürmeyi amaçlamaktadır.
 
 

Öğrenci Kazanımları :

Bu amaca ulaşabilmek için öğrenciler:

1. Hak, özgürlük, eşitlik, birey (kişi), insan hakları, temel haklara örnekler vererek adalet, hukuk ve devlet, kavramları arasındaki ilişkiyi gösterir.

2. Hukuksal bir kurum olarak devletin amacının toplumsal ilişkileri adalete göre düzenlemek ve kamuyu yönetmek olduğunu gerekçeleri ile gösterir.

3. “Adalet devletin temelidir” sözünden hareketle devlet ile adalet arasında ilişki kurar.

4. Devletin ana işlevinin, ülkedeki herkesin insan haklarından yararlanmasını sağlayacak biçimde hizmet etmek olduğunu gerekçeleri ile gösterir.

5. Lâik devlet, hukuk devleti ve sosyal devlet ile insan hakları arasında ilişki kurarak, bunların insan haklarının gerçekleşmesinin ön koşulu olduğunun bilincine varır.

6. İnsan haklarına saygılı devlet ile insan haklarına dayalı devlet anlayışlarını karşılaştırır ve devletin neden insan haklarına dayalı olması gerektiğini açıklar.

7. Devletin yasama, yürütme ve yargı organlarının, insan hakları ile olan ilişkilerini gerekçeleri ile gösterir.
 
 

KAVRAMLAR

Hak, Özgürlük, Eşitlik, Birey (Kişi) İnsan Hakları, Temel Haklar, Adalet, Hukuk, Devlet, Sosyal Devlet, Lâik Devlet, Hukuk Devleti
 
 

KONULAR

İNSAN HAKLARI, HUKUK VE DEVLET

A. Temel Kavramlar

1. Hak, Özgürlük ve Eşitlik Kavramları

2. İnsan Hakları ve Temel Haklar

3. Adalet, Hukuk ve Devlet Kavramları
 
 

B. İnsan Hakları ve Devlet

1. Hukuksal Bir Kurum Olarak Devlet

2. Lâik Devlet ve İnsan Hakları

3. Hukuk Devleti ve İnsan Hakları

4. Sosyal Devlet ve İnsan Hakları

C. İnsan Hakları, Devletin Örgütlenmesi ve İşleyişi

1. İnsan Haklarına Saygılı Devlet

2. İnsan Haklarına Dayalı Devlet
 
 

ETKİNLİKLER

Etkinlikler ünitenin tümüne yönelik öneriler biçiminde hazırlanmıştır. Öğretmen, bunları aynen ya da öğrencinin düzeyine ve günlük yaşamdaki gelişmelere uyarlayarak uygulayabilir. Öğretmen, söz konusu kazanımları öğrencilerin elde edebilmeleri için öğrencilerin düzeyine ve konuların özelliğine göre tartışma, rol oynama, örnek olay, problem çözme, beyin fırtınası, gezi, gözlem ve görüşme gibi yöntem ve teknikleri kullanarak başka etkinlikler de düzenleyebilir. Amaç, öğrencilerin yukarıdaki kazanımları ezberlemeden edinebilmeleri ve bilgiye araştırma yoluyla ulaşabilmeleridir.

Öğretmen, öğrencilerin bu ünitedeki temel kavramlarla ilgili düşündüklerini söylemelerini ve örnekler yardımıyla kavramlar üzerinde tartışmalarını sağlar. Sınıfı üç gruba ayırarak bir grubun Anayasa’da, bir grubun İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nde, bir grubun da Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’de bu kavramlarla ilgili maddeleri bulup sınıf panosuna asmalarını ve bu maddeler üzerinde düşünmelerini ister. Ayrıca, kaynak kişiler (savcı, yargıç, avukat, kaymakam, ilgili bir kamu görevlisi) sınıfa davet edilebilir ya da öğrencilerin bu kişilerle görüşme yapmaları sağlanır.

“Adalet devletin temelidir” sözü (ya da konu ile ilgili benzer sözler) panel ya da yuvarlak masa yöntemi kullanılarak tartıştırılır. Panelde görevli öğrencilere, diğer öğrencilerin soru sorması istenerek panele herkesin katılımı sağlanır.

Kendi yaşamında uğradığı ya da çevresinde gördüğü bir haksızlığı örnek vererek bu haksızlığın nasıl giderilebileceğini tartışmaları istenir.

Anayasa’da devlete verilen görevler incelenerek, bu görevler açısından günlük yaşamdaki uygulamalar değerlendirilir.

Öğrencilerden, insan hakları ile lâik devlet, hukuk devleti ve sosyal devletin nasıl ilişkili olduğunu tartışmaları istenir. Lâik olmayan devletlerdeki bazı uygulamalarla ilgili Türkiye’de yayınlanan gazete, dergi, makalelerden örnekler getirilerek sınıf panosuna asılır.

Günlük yaşamlarından ve kitle iletişim araçlarından varsa gazete, dergi, radyo ve televizyon gibi yayınlardan sosyal devletin gereklerine uygun olan ve olmayan örnekler göstermeleri istenir.

Günlük yaşamlarından ve kitle iletişim araçlarından varsa gazete, dergi, radyo ve televizyon gibi yayınlardan hukuk devletine ilişkin örnekler göstermeleri istenir.

Öğrencilerin insan haklarına saygılı devlet ile insan haklarına dayalı devlet kavramlarını tartışmaları istenir.

Devletin, insan haklarına dayanmadığı zaman neler olabileceğini, örneklere dayalı olarak düşünmeleri ve tartışmaları istenir.
 
 

ARAÇ-GEREÇ VE KAYNAKLAR

1. Anayasa

2. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi Metni

3. Çocuk Haklarına Dair Sözleşme

4. Avrupa Sosyal Şartı ve Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı

5. Halklar Arasında Gençlerde Barış, Karşılıklı Saygı ve Anlayış İdeallerinin Geliştirilmesi Bildirgesi

6. Video Kaseti, Bilgisayar Yazılımı
 
 

GEZİ, GÖZLEM, PROJE VE UYGULAMALAR

1. TBMM , Anayasa Mahkemesi, Barolar, Valilik, Kaymakamlık, Adliye ve Yargı Organları gibi yerlere gezi düzenlenir.

2. Uzman ve kaynak kişiler sınıfa davet edilir ya da ziyaret edilir.
 
 

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME (Örnek)

1. Verilen bir örnek olay ya da durumda devletin amacının ne olduğunu bulunuz.

2. Devlet ile adalet arasındaki ilişkiyi anlatan bir kompozisyon (deneme, yazı) yazınız.

3. Devletin ana işlevinin, Anayasa çerçevesinde nasıl belirlendiğini açıklayınız.

4. Lâik devlet, hukuk devleti ve sosyal devlet ile insan hakları arasında nasıl bir ilişki olduğunu çevrenizden örnekler vererek yorumlayınız.

5. İnsan haklarına saygılı devlet ile insan haklarına dayalı devlet anlayışlarının arasındaki farklılıkları açıklayınız.

6. Devletin yasama, yürütme ve yargı organlarının insan haklarının sağlanması ile nasıl ilişkili olduğunu örneklerle açıklayınız.
 
 

DEĞERLENDİRME

Öğretmen, ölçme sonuçlarına göre öğrencilerin başarıları hakkında karar verir.
 
 

ÜNİTE 2

YÖNETİM VE YAŞAM BİÇİMİ OLARAK DEMOKRASİ

Ünitenin Amacı :

Öğrencilerin, demokrasi düşüncesini, tarihsel gelişim süreci içerisinde, ilke ve kurumlarıyla kavramalarını ve insan haklarını koruyabilen ve onlardan tam yararlanmalarını sağlayan demokrasinin koşulları üzerinde düşünmelerini amaçlamaktadır.
 
 

Öğrenci Kazanımları :

Bu amaca ulaşabilmek için, öğrenciler:

1. Düşünce ve kavram olarak demokrasinin, Eski Çağ’daki, Yeni Çağ’daki ve 20. Yüzyıldaki gelişimini inceler.

2. İlke ve kurumlarıyla demokrasiye günlük yaşamdan örnekler vererek tartışır.

3. İnsan hakları ile demokrasi arasında yaşamsal bir ilişki olduğunu görür.

4. Türkiye’de 19. ve 20. yüzyıldaki demokratikleşme hareketlerini ana özellikleri bakımından karşılaştırır.

5. Türkiye’de demokratikleşme hareketlerinin insan haklarının korunmasına ve gelişmesine etkisini gerekçeleri ile tartışır.

6. İlke ve kurumlarından biri eksik olan demokrasinin neden insan haklarını gerçekleştiremeyeceğini gerekçeleri ile gösterir.

7. Demokrasinin bir yaşam biçimine dönüştürülüp dönüştürülmediği konusunda yakın çevresinden somut örnekler verir.
 

KAVRAMLAR

Demokrasi, Katılımcı Demokrasi, Çoğulcu Demokrasi, Siyaset, Demokratik Devlet
 

KONULAR

YÖNETİM VE YAŞAM BİÇİMİ OLARAK DEMOKRASİ

A. Demokrasi Düşüncesinin Gelişimi ve Demokrasi Kavramı

B. Demokrasinin İlke ve Kurumları

1. Seçimler ve Temsil

2. Siyasal Partiler

3. Çoğulculuk ve Katılım

4. Hukukun Üstünlüğü

C. Türkiye’de Demokratikleşme Hareketleri ve İnsan Hakları

D. Demokratik Yönetimlerde İnsan Haklarının Gerçekleştirilmesinde Karşılaşılan

Sorunlar

E. Yaşam Biçimi Olarak Demokrasi
 
 

ETKİNLİKLER

Etkinlikler ünitenin tümüne yönelik öneriler biçiminde hazırlanmıştır. Öğretmen, bunları aynen ya da öğrencinin düzeyine ve günlük yaşamdaki gelişmelere uyarlayarak uygulayabilir. Öğretmen, söz konusu kazanımları öğrencilerin elde edebilmeleri için öğrencilerin düzeyine ve konuların özelliğine göre tartışma, rol oynama, örnek olay, problem çözme, beyin fırtınası, gezi, gözlem ve görüşme gibi yöntem ve teknikleri kullanarak başka etkinlikler düzenleyebilir. Amaç, öğrencilerin yukarıdaki kazanımları ezberlemeden edinebilmeleri ve bilgiye araştırma yoluyla ulaşabilmeleridir.

Öğretmen demokrasi düşüncesinin, Eski Çağ’da, Yeni Çağ’da, 20. Yüzyılda gelişimini şematik olarak maddeler hâlinde açıklar. Öğrencilerden bu şema üzerinde her dönemle ilgili belirleyici özelliklerini işaretlemelerini ister.

Öğrencilerin, demokrasinin ilke ve kurumlarının uygulamada gerçekleştirilme düzeyi konusunda ülkemizden ve dünyadan örnekler vererek tartışmaları sağlanır. Demokrasinin ilke ve kurumlarından birinin eksik uygulanması durumunda nelerin olabileceği tartışılır. Gerekirse sınıfa konu ile ilgili kaynak kişiler davet edilir; öğrencilerin daha önceden hazırladıkları ve o an düşündükleri soruları bu kişilere sormaları sağlanır.

Öğretmen, öğrencilerin demokratik olmayan yönetimlerde insan haklarının gerçekleştirilmesi konusunda hangi sorunlarla karşılaşılabileceğini dünyadan verilen örneklerle (gazete, dergi ve televizyon vb.de yer alan haberlerden yararlanılabilir) tartışmalarını ister.

Öğrenciler, Türkiye’de 19. ve 20. yüzyıldaki demokratikleşme hareketlerini ilgili belgeleri inceleyerek diğer ülkelerdeki gelişmelerle karşılaştırırlar, tartışarak değerlendirirler.

Öğretmen, öğrencileri Türkiye’de demokratikleşme hareketlerinin insan haklarının gerçekleştirilmemesi durumunda neler olabileceği konusunda tartıştırır.

Öğretmen, öğrencilere örnek olay vererek (tepegözle yansıtabilir veya öğrencilere fotokopi dağıtabilir) onlardan, bir grupta, örneğin öğrencinin sınıfında, ailede, okulda ya da parlamentoda oy çokluğu ile alınan bir kararın demokratik olup olmadığını belirlemelerini ister.

Öğretmen, oy çokluğuyla alınan bir kararın insan haklarını gerçekleştirecek ve koruyabilecek nitelikte olmasını sağlayabilecek koşulların neler olabileceğini bir önceki etkinlikte yer alan örnek olay yardımıyla öğrencilere buldurur.
 
 

ARAÇ-GEREÇ VE KAYNAKLAR

1. Anayasalar

2. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ve Görsel Malzeme

3. Çocuk Hakları Sözleşmesi

4. Gazete, Dergi

5. Slayt, Bilgisayar Yazılımı
 
 

GEZİ, GÖZLEM, PROJE VE UYGULAMALAR

1. Bir kütüphaneye gezi düzenlenir.

2. Bir toplantıdaki oylama izletilir.
 
 

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME (Örnek)

1. İnsan hakları ile demokrasi arasındaki ilişkiyi örnekler vererek açıklayınız.
2. Türkiye’de demokratikleşme hareketlerinin insan haklarının korunması ve gelişmesine katkısını gerekçeleriyle açıklayınız.
3. Öğretmen, sınıfta öğrencilerin, bir örnek olay / okuma parçasında geçen olayları inceleyerek demokrasinin bir yaşam biçimine dönüşüp dönüşmediğini tartışmalarını sağlar. Öğrencilerin katılımlarını ve katkılarını değerlendirir.

 
 

DEĞERLENDİRME

Öğretmen, ölçme sonuçlarına göre öğrencilerin başarıları hakkında karar verir.

 

ÜNİTE 3

İNSAN HAKLARI VE KORUNMASI

Ünitenin Amacı:

Öğrencilerin insan haklarının korunmasının ve gerçekleştirilmesinin gerekliliği konusunda düşünmelerini sağlamayı amaçlamaktadır.
 

Öğrenci Kazanımları :

Bu amaca ulaşabilmek için öğrenciler:

1. İnsan haklarının korunduğu ve gerçekleştirildiği durumlara çevresinden örnekler verir.

2. İnsan haklarının korunmadığı ve gerçekleştirilmediği durumlara çevresinden örnekler verir.

3. Verilen örnekleri karşılaştırarak insan haklarının korunmasının ve gerçekleştirilmesinin önemini yorumlar.

4. İnsan haklarının artık yalnızca bir ülkenin iç sorunu olmadığının bilincine varır.

5. insan haklarının uluslar arası korunmasının hukuksal dayanaklarını örneklerle açıklar.

6. Kişisel ve siyasî hakları koruyan organların rolünü gösteren örnekler verir.

7. Sosyal hakları koruyan organların rolünü gösteren örnekler verir.

8. Koruma organlarının caydırıcı ve yazılı hukuku geliştirici katkılarını gerekçeleriyle açıklar.

9. Koruma sistemlerinin eksikliğinin, yetersizliğinin ve sorunlarının farkında olur.

10. İnsan haklarının korunmasının ve gerçekleştirilmesinin çağdaş demokrasilerin gelişmesindeki ve gerçekleştirilmesindeki rolünü yorumlar.
 
 

KAVRAMLAR

İnsan Hakları, Kişisel Haklar, Siyasal Haklar, Sosyal Haklar, İnsan Haklarının Korunması
 
 

KONULAR

İNSAN HAKLARININ KORUNMASI VE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ

A. İnsan Haklarının Korunması

1. İnsan Haklarının Uluslar Arası Koruma Altına Alınması ve Sonuçları

2. Uluslar Arası Korumanın Dayanakları ve Türleri

B. Uluslar Arası Koruma Mekanizmaları ve İşlevleri

1. Başlıca Uluslar Arası Koruma Organları

2. Koruma Mekanizmalarının İşlevleri ve Katkıları

C. Uluslar Arası Korumada Sivil Toplum Örgütlerinin Yeri ve Rolü

D. Günümüzde İnsan Haklarının Korunması Konusunda Demokrasilerde Karşılaşılan Sorunlar
 
 

ETKİNLİKLER

Etkinlikler ünitenin tümüne yönelik öneriler biçiminde hazırlanmıştır. Öğretmen, bunları aynen ya da öğrencinin düzeyine ve günlük yaşamdaki gelişmelere uyarlayarak uygulayabilir. Öğretmen, söz konusu kazanımları öğrencilerin elde edebilmeleri için öğrencilerin düzeyine ve konuların özelliğine göre tartışma, rol oynama, örnek olay, problem çözme, beyin fırtınası, gezi, gözlem ve görüşme gibi yöntem ve teknikleri kullanarak başka etkinlikler düzenleyebilir. Amaç, öğrencilerin yukarıdaki kazanımları ezberlemeden edinebilmeleri ve bilgiye araştırma yoluyla ulaşabilmeleridir.

Öğrencilerin, koruma organlarıyla ilgili verilecek somut örnekler üzerinde değerlendirme yapmaları ve korumanın yeterli ve etkili olup olmadığı konusunda tartışmaları istenir.

Sınıfta örnekler çerçevesinde sivil toplum kuruluşlarının önemi tartışılır.

Öğretmen, sınıfta verilen örnekler üzerinde sivil toplum örgütlerinin korumadaki önemini tartıştırır. Ayrıca öğretmen, öğrencilere koruma organlarının eksikliklerini, yetersizliklerini örnek olaylar yoluyla buldurur ve öğrencileri nasıl olması gerektiği konusunda tartıştırır.
 

ARAÇ-GEREÇ VE KAYNAKLAR

1. İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve 11 Sayılı Protokol

2. Avrupa Sosyal Şartı ve Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı

3. Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslar Arası Sözleşmesi

4. Çocuk Haklarına Dair Sözleşme

5. İnsan Hakları İle İlgili Diğer Belgeler
 
 

GEZİ, GÖZLEM, PROJE VE UYGULAMALAR

İnsan Hakları Kuruluşları, Avukat Büroları ve Barolar ziyaret edilir.
 

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME (Örnek)

1. Koruma organlarının caydırıcı katkılarını örneklerle açıklayınız.
2. Koruma organlarının, yazılı hukuku geliştirici katkılarını örneklerle açıklayınız.
3. İnsan haklarının neden ülkelerin sadece iç sorunu olmadığını gerekçeleriyle açıklayınız.
4. Öğretmen, sınıfta öğrencilere insan haklarının korunmasının ve gerçekleştirilmesinin, çağdaş demokrasilerin gelişmesindeki ve gerçekleştirilmesindeki rolünü tartıştırır. Öğrencilerin katılımlarını ve katkılarını değerlendirir.

 
 

DEĞERLENDİRME

Öğretmen, ölçme sonuçlarına göre öğrencilerin başarıları hakkında karar verir.
 
 

ÜNİTE 4

ATATÜRK İNKILÂBI, İNSAN HAKLARI VE DEMOKRASİ

 Ünitenin Amacı :

Öğrencilerin, Atatürk İnkılâp ve İlkelerinin, insan haklarının korunması ve demokrasinin gelişmesi konusundaki rolünü kavramalarını amaçlamaktadır.

 Öğrenci Kazanımları :

Bu amaca ulaşabilmek için öğrenciler:

1. Aydınlanma, inkılâp, reform, çağdaşlaşma kavramlarını örnekler vererek açıklar.

2. Atatürk İnkılâbı’nın özelliğinin, insan hakları ve demokrasinin gelişmesindeki rolünün bilincine varır.

3. Atatürk İnkılâbı ile insan haklarının korunması arasındaki ilişkiyi kurar.

4. Atatürk ilkelerinin insan hakları ile ilgisini kurar.

5. Atatürk ilkelerinin Türkiye’de insan haklarının korunmasının ve geliştirilmesinin ön koşulu olduğunu gerekçeleriyle gösterir.

6. Atatürk İnkılâbı’nın amaçlarının farkında olunmadığı zaman demokrasi ve insan hakları açısından neler olabileceğini örneklerle tartışır.

7. Atatürk ilkelerine sahip çıkılmadığı zaman demokrasi ve insan hakları açısından ortaya çıkabilecek sorunlara örnekler verir.

8. Türkiye’deki insan hakları ile ilgili güncel bir uygulamayı / düzenlemeyi insan hakları açısından değerlendirir ve rapor hâlinde sunar.
 
 

KAVRAMLAR

Aydınlanma, İnkılâp, Reform, Çağdaşlaşma

KONULAR

ATATÜRK İNKILÂBI, İNSAN HAKLARI VE DEMOKRASİ

A. Atatürk İnkılâbı’nın Düşünsel Temelleri

1. Aydınlanma Kavramı

2. Atatürk İnkılâbı ve Bu İnkılâp’la İlgili Kavramlar

B. Atatürk İnkılâbı’nın Amaçları ve İlkeleri

1. Atatürk İnkılâbı’nın Amaçları

2. Atatürk İnkılâbı’nın İlkeleri

C. Atatürk’ün Söylev ve Demeçlerinde Demokrasi ve İnsan Hakları
 
 

ETKİNLİKLER

Etkinlikler ünitenin tümüne yönelik öneriler biçiminde hazırlanmıştır. Öğretmen bunları aynen ya da öğrencinin düzeyine ve günlük yaşamdaki gelişmelere uyarlayarak uygulayabilir. Öğretmen, söz konusu kazanımları öğrencilerin elde edebilmeleri için öğrencilerin düzeyine ve konuların özelliğine göre tartışma, rol oynama, örnek olay, problem çözme, beyin fırtınası, gezi, gözlem ve görüşme gibi yöntem ve teknikleri kullanarak başka etkinlikler düzenleyebilir. Amaç, öğrencilerin yukarıdaki kazanımlara ezberlemeden ulaşabilmeleri ve araştırma yoluyla öğrenmeleridir.

Öğretmen, öğrencilerin Atatürk İnkılâbı’nın amaçlarının farkında olunmadığı zaman neler olabileceği konusunda yaşamdan örnekler vermelerini ve tartışmalarını sağlar.

Öğretmen, öğrencileri, Atatürk ilkeleri ile insan haklarının korunması arasında ilgi kurulmadığı zaman neler olabileceği konusunda düşündürür / tartıştırır.

Öğrenciler, Atatürk ilkelerine sahip çıkılmadığı zaman insan hakları açısından neler olabileceği konusunda tartıştırılır.

Öğrencilerin Atatürk ilkelerine uygun durum ve uygulamalara, yakın çevrelerinden güncel örnekler vermeleri istenir.

Öğretmen öğrencilerin günlük yaşamda Atatürk ilkelerine aykırı durum ve uygulamaları araştırarak hazırlıklı gelmelerini ve demokratik ortamda düşüncelerini özgürce tartışmalarını sağlar.

Öğrencilerden, Atatürk’ün söylev ve demeçlerinden insan hakları ve demokrasi ile ilgili sözleri seçmeleri, bağlantı kurmaları ve bu sözleri açıklamaları istenir.
 
 

ARAÇ-GEREÇ VE KAYNAKLAR

1. Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri

2. Atatürk İnkılâbı İle İlgili Filmler / Makaleler / Dergiler

3. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ve Görsel Malzeme

4. Çocuk Haklarına Dair Sözleşme

5. Afet İNAN’ın “Vatandaş İçin Medenî Bilgiler” Kitabı

6. Hasan Âli YÜCEL’in “İyi İnsan İyi Vatandaş” Kitabı

7. Hasan Âli YÜCEL’in “Hürriyet Hürriyet” Kitabı (3 Cilt)

8. Video, Slayt, Bilgisayar Yazılımı
 
 

GEZİ, GÖZLEM, PROJE VE UYGULAMALAR

1. Anıtkabir Müzesi ve bulunduğu yere yakın diğer müzeler ziyaret edilir.

2. Etkinliklerle ilgili proje ve rapor hazırlanır.
 
 

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME (Örnek)

Öğretmen, öğrencilerin, Atatürk’ün söylev ve demeçlerinde, insan hakları ve demokrasinin nasıl yer aldığını incelemelerini ister ve bununla ilgili olarak hazırladıkları raporu sınıfa sunmalarını sağlar. Yapılan sunuları ve raporları değerlendirir.
 
 

DEĞERLENDİRME

Öğretmen, ölçme sonuçlarına göre öğrencilerin başarıları hakkında karar verir.

 

Ana Sayfa   & Müfredat Proğramları Sayfası