AYNİYAT TALİMATNAMESİ

BİRİNCİ KISIM

Ayniyat Muhasebesinin Konusu ve Görevleri Ayniyat Muhasibinin Görevleri ve Muhasiplerin Tarifi

Madde 1- 1050 numaralı Muhasebe-i Umumiye Kanununun 99. maddesini değiş-tiren 2586 numaralı Kanunda yazılı karasal, denizsel, havasal ve jandarma savunma kuvvetlerine ilişkin donatım, harp araçları, giyim, yakacak ve yiyecek ve askerî fabrikalar ve bağlı kuruluşlar hariç '*'olmak üzere diğer genellikle devlet daire ve kuruluşlarıyla döner sermaye ile idare edilenler de dahil - bunlara bağlı çeşitli kuruluşların imalât ve istihsalâtı ve bu daireler ve müesseselerde mevcut kullanılmaya, sarf ve tüketime mahsus bütün eşya ve levâzım ile her nevi demirbaş eşyanın (mefruşat dahil) girip muhtelif sebeplerine çıkmasını, bozulmak ve çürümekten doğacak zayiatı ve fıre emsalinden vukubulacak azalmalan ve ambar artımlarını kayıt ve takip etmek ve bunların hesaplarını vermek ayniyat saymanlarının asıl vazifelerindendir·

Ayniyat saymanı olarak Sayıştay'a idare zamanı hesabı vermekle yükümlü olanlar iki kısımdır :

1- Kadrolarında memuriyet adları doğrudan doğruya ayniyat saymanı olarak gösterilenler,

2-2514 numaralı Sayıştay Kanununun 34. maddesi gereğince bağlı oldukları Bakanlık veya Genel îdarelerce tespit ve Sayıştay'a bildirilecek olanlardır.

Ayniyat Mutemetleri

Bunların dışında kalıp işlemin önemsizliği dolayısıyla hesapların sorumlu saymana vermesi lâzım gelen mutemetleri ve bağlı bulundukları saymanlıklar da Bakanlık veya genel idareler tayin ve tespit ederler·

Merkezdeki Ayniyat Sorumlu Saymanı

Merkezdeki ayniyat sorumlu saymanı kendi idare zamanı hesabından başka bağlı saymanlarının idare hesaplarını merkeze celbederek Sayıştay'a takdim edeceği gibi, genel saymanlık kanununun 105. maddesi gereğince bağlı olduğu Bakanlık veya genel idarenin ayniyat kesin hesabı tanzim ile de mükelleftir.

Ayniyat Saymanlığının Íhtiva Ettiği Maddeler

Madde 2- Ayniyat saymanlığı, ihtiva ettiği adı geçen maddeler itibarıyle üç kısma ayrılmıştır :

A) Demirbaş eşya ve mefruşat muhasebesi,

B) Kullanıma ve tüketime mahsus eşya ve levazım ambar ve depolanacak yerlerin muhasebesi,

C) Fabrika ve imalâthaneler (atölyeler) ·

Birinci Fasıl

Demirbaş Eşya Muhasebesi (Mefruşat Dahil)

Demirbaş Eşyanın Neler Olduğu

Madde 3 - Demirbaş eşya bu Tüzüğün 60. maddesinde tarif ve bunların nevileri (l)numaralı cetvelde gösterilmiştir.

Demirbaş Eşyanın Numaralanması

Madde 4 - Her daire ve müessesede mevcut demirbaş eşyadan çatal, bıçak, kaşık, tabak, kâse, fennî ve tıbbî alet edevat ile bunlara benzer damga vurulmasına ve eti-ket konulmasına kullanışlarının hususiyetine binaen imkân olmayan levâzım hariç olmak üzere bütün e§yanın üzerine kayıp olmayacak ve bozulmayacak bir surette ve mazbut bir şekilde birer numara konur· Bu numaraları bütün Devlet daireleri için mümkün olduğu kadar bir tipte olması temin edilecektir·

Fiyatı Belli Olmayan Demirbaş Eşyanın Fiyatlarının Ne Suretle Tespit Edileceği

Fiyatı belli olmayan veya teberru suretiyle Devlete mal edilen eşya ve levazıma, ayniyat saymanı da dahil olarak, ait oldukları dairelerce üç kişiden az olmamak üze-re seçilecek bir heyet eliyle kıymet biçilir·

Mahallerince fiyat ve kıymetlerinin tespiti mümkün bulunmayan eşya vesaire levâzımın, tespiti mümkün olan evsafının yazılmasıyla kıymetleri merkezden sorulur ve merkezden alınacak cevap kayda esas olur·

Tarihi ve Sanat Kıymeti Taşıyan Eşyanın Kıymetlerinin Ne Suretle Takdir Olunacağı

Madde 5 - Tarihî ve sanat kıymeti haiz nevi eşya, kitap vesaire ile kıymeti takdirinde bilirkişiye ihtiyaç gösteren sair eşya için bu heyetlere lüzumu kadar bilirkişi de ilâve olunur,

Demir Eşyanın Ne Suretle Kaydolunacağı

Madde 6- Her daire ve müessesede nümunesi bağlı (1) numaralı demirbaş eşya esas defteri tutulacaktır.. Bu deftere, nümunesinde de görüleceği veçhile eşya ve levazım, hususiyet ve teamüle göre cins, nevi, ölçü ve ağırlık gibi vasıflan, adetleri ve alış fıyatları veya takdir olunan kıymetleriyle nümunesinin altındaki izahat dairesin-de kaydolunur·

(Malî Danışma Komisyonunun 23/07/1941 tarihli ve 1941/466 numaralı kararıyla değiştirilmiş şekli)

Nakliye Ücretinin Ílâvesiyle Maliyet Fiyatının Ne Suretle Tespit Olunacağı

Eşya başka bir yerden gönderilmiş veya getirilmiş olursa nakil için yapılan her cins masrafların, alım fıyatına ilâvesi suretiyle tutan eşyanın kıymeti olarak kaydolunur, Buna imkân hâil olmadığı veya bu şeklin tatbikinde ilgili dairelerce fayda görülmediği takdirde eşyanın alım fıyatına nakliye vesair masraflara mukabil olmak' üzere %5 eklenerek tutarının kıymet hanesine yazılması suretiyle de işlem yapılabilir· "Ímkânsızlığın veya hakikî masarifì nakliyenin eklenmesi suretiyle işlem yapıl-masında fayda görülmediğinin takdiri alâkalı daireye ait olduğu için bunların ayrıca tevsikine lüzum yoktur"

Kayda Esas Faturalardır

Kayda esas faturalardır. Bu faturalar bayilerce birisi asıl, diğeri suret olmak ve ikinci nüshası kaydını ihtiva etmek ve bu ikinci nüshaya pul yapıştırılmamak üzere iki nüsha olarak tanzim edilecek, malın alındığında ayniyat saymanlar pullu nüshayı tahakkuk evrakı arasına koyacak ve diğer ikinci nüshayı nakit muhasibine merkezce Bakanlık veya umum müdürlük muhasebe müdürlerine tahakkuk evrakı meyanında tevdi olunan asıl nüshaya mutabık olduğu tasdik ettirilecek ve bu fatura evrakı müspite olarak ayniyat muhasipliğinde alıkonacaktır.Şayet alım, mutemet beyannameleriyle ödenmesi kabul edilen yirmi beş liraya kadar sınır içinde ise bu beyan-neme suretleri ayniyat saymanlığına verilir.

Faturalara Vasıflar Yazılması

Satın alınan levazımın hususî vaziyetlerine göre vasıflan faturada tamamen yazılı değilse ayniyat saymanı veya mutemedi, kendi kaydına esas olacak olan bu faturalardaki evsafa ait noksanlar tamamlar ve bayiine imza ettim.

Faturaların Nakit Saymanına Derhal Tasdik Ettirilmesi

Nakit saymanlar bir aylık sarfiyat evrakını ertesi ayın haftasında merkeze göndermek mecburiyetinde olduklarından geçmiş aylara ait ödeme faturalarının tasdiki gibi bir teklif karşısında kalmamaları için tahakkuk evrakının verilişinde bu evrakla bağlı asıl faturaların ikinci nüshası da muhasiplere verilecek ve hemen tasdik ettirilerek ayniyat saymanı veya mutemetlerince geri alacaktır.

Demirbaş Eşyanın İthalât Müspit Evrakı

Madde 7- Esas defterine kaydolunacak demirbaş eşyanın ithalât müspit evrakı ilk sayım ve tespitte bu işe memur heyet tarafından tanzim olunacak müfredatlı mazbatalardır

Demirbaş Eşyanın Satışı veya Yokedilmesi

Madde 8- Bir Bakanlık genel idarenin çeşitli şubelerinin birisinden diğerine ve daire amirlerinin muvafakatıyle bütçeleri ayrı iki daireden birine verilecek veya çok kullanma sebebiyle tamir kabul etmeyecek bir surette eskimiş ve köhne bir hale gelmesi yüzünden satılacak veya imha edilecek demirbaş eşya, (mefruşat dâhil) (Nümune : 2) kayıt silme müzekkerelerine istinaden esas defterindeki kendilerine ait kolonlara kaydedilecek ve silme sebebi, satılmış ise satış bedeli kayıtları üzerine işaret edilecektir·

Demirbaş Eşyanın Ne Suretle Satılacağı

Satış, eşyanın Maliyeye teslimi suretiyle Maliye tarafından yapılır.Maliyenin saymanlık teşkilâtı mevcut olmayan yerlerde bu teslime lüzum olmadığı gibi, eşyanın kıymeti, nakil masrafına mütehammil olmayan hallerde artırma, eksiltme ve ihale komisyonları vasıtasıyla yapılır.

Demirbaş Eşyanın Ne Suretle Yok Edileceği

Yok etme vaziyetlerinde bu komisyona nakit saymanı yerine ayniyat saymanı iştirak eder·

"Terkin, satma veya devir işlemleri:

Değeri, Maliye Bakanlığınca belirlenecek tutara kadar olan eşyá ve levazımın ter-kin, satma veya bir daireden diğer bir daireye devir işlemleri ikinci derece ita amirlerinin, değeri belirlenen tutardan yukarı olanların terkin, satma veya bir daireden diğer bir daireye devir işlemleri ise ilgili Bakanın onayı ile yapılır"

Yukarıda belirtilen hükümle Bakanlığımıza verilen yetkiye dayanılarak, değeri 10.000.000.-TL liraya kadar olan eşya ve levazımın terkin, satma ve daireler arasında devir işlemlerinin mahallinde ikinci derece ita amirlerinin onayı ile, değeri 10.000.000.-TL. ve daha fazla olan eşya ve levazımla ilgili sözkonusu işlemlerin ise ilgili Bakanın onayı ile yapılması uygun görülmüştür. (4.6.1994 tarih 2195 S· R· G.) ve daha fazla olan eşya ve levazımla

Íki Daire Arasında Eşya Alınıp Verildiği Zaman Evrakı Müspitenin Ne Olacağı

Bir daireden diğer daireye verilecek eşya için, eşyayı alan dairenin kaydına esas, gönderen dairenin vereceği onaylı kayıt sureti, eşyayı veren dairenin ihracat müspit evrakı da alan dairenin vereceği tesellüm makbuzudur,

(*) Demirbaş hesaplarında kayıtlı olup alâkalı dairelerce satılmak üzere Maliye dairelerine teslim edilen eşya ve demirbaş haricindeki istimâle sarih olmayan diğer eşya ve malzeme karçılığında bunları teslim eden daireye Maliyece ayniyat tesellüm makbuzu verilip verilmiyeceği hakkındaki bir soru; Maliye Bakanlığınca, bu eşya ve malzeme için tesellüm makbuzu aranmasına mahal olmayıp, eşya ve malzemeyi teslim alan Maliye dairesince yazılacak bir yazı ile, satışı müteakip, satış bedelinin vezneye yatırıldığına dair olan makbuzun tarih ve numarasının ilgili daireye bildirilmesi suretiyle muamele ifası lâzım geldiği yolunda cevaplandırılmıştır. (1960),

Ancak, adı geçen eşyanın kıymetlerinde artma veya düşme ve vasıflarını değiştirecek derecede yapılacak tamirler sebebiyle kıymetlerinde husule gelecek artma ve eksilme esas defterinin özel sütununa geçilecektir· Kıymetlerin artma ve eksilme keyfiyeti 4. maddede yazılı komisyonlar tarafından

Amortisman Payının Ne Zaman Gösterileceği ve Demirbaş Eşyanın Kıymetlerinde Tamir Sebebiyle Artış veya Eksilişin Ne Suretle Kaydolunacağı

Madde 9-Özel mevzuatına göre amortisman payı göstermek mecburiyetinde olan daireler ve müesseseler müstesna olmak üzere demirbaş eşyanın çok kullanılma veya çeşitli sebeplerle aşınması gibi hallerde kıymetlerinden aşınma payı "amortisman" vesaire namıyla tenzilât yapılmayacağı gibi, sabit ve döner sermayeli müesseseler hesap yönetmeliğinde açıklandığı gibi, ayrıca amortisman hesabı açacak olan daire ve müesseselerde eşyanın hesaplanan amortisman paylan nakit muhasebesince özel hesabına kayıt edilmekle iktifa olunarak bunlar için de ayniyat kayıtlan üzerinde

»amortismana ait hiçbir işlem yapılmaz.

. Kıymet Tespit Ettirilen Levazımın Belgesi

Kıymeti tespit ettirilecek olan levazımın vasıf ve kıymetlerinin tebdilini müteakip buna ait tutanak esas belge olarak saklanır·

Demirbaş Eşyanın Kaybına veya Kırılıp Bozulmasına Sebebîyet Verenler

Madde 10- Demirbaş eşya ve levâzımın herhangi birinin dikkatsizlik neticesi olarak kaybolmasına veya kırılıp bozulmasına sebep olanlar ve takipte ihmali görülen saymanlar, Sayıştay Kanununun 30.maddesi mucibince bunlar ödemeye mecburdurlar·

Ayniyatın Ne Suretle Ödettirileceği

Ayniyatın ödetilmesi eşit vasıf ve şartlar içinde olmak üzere aynen, aynen ödeme mümkün olmayan hallerde zimmete geçtiği tarih ile ödeneceği tarih arasındaki en yüksek rayice göre para olarak olur. Íki tarih arasındaki en yüksek rayiç, o yerin Ticaret Odaları veya Belediye Heyetleri aracılığıyla tespit edilir.

Kıymeti Tespit Edilebilmiş Olan Tarihî ve Sanat Kıymeti Taşıyan Eşyanın Ne Suretle Ödettirileceği

Tarihî ve sanat kıymeti taşıyanların ödettirilmesine esas, yazılı tahmin edilmiş kıymetlidir.. Ödeme parası usul olarak gelire alınır ve makbuzu müspit evrak olarak saklanır.

Kaza Neticesi Ziyan Müspit Evrakı

Kaza neticesi kayıp ve kırılma keyfiyeti bir tezkere ile tevsik ve o yerin ita amirine imza ettrilir

Kayıttan Düşme Íşinin Ne Zaman Yapılabileceği

Bu tezkereler merkeze gönderilerek onaylandıktan sonra düzenlenecek (Nümune:

3) tutanağına dayanarak kayıttan düşme işlemi yapılır.

Kaza Neticesi Kırılan Eşya Kırıkları Hakkında Ne Muamele Yapılacağı

Kaza neticesi kınlan demirbaş eşyanın kırıklar bir kıymet ifade ettiği takdirde 8. madde hükmüne göre satışa çıkarılır.

Satışında fayda olmayan kırık eşya yok edilir,

Sene Başlangıcında Yapılacak Sayım Sonunda Noksan Çıkacak Eşya Hak-kında Ne Muamele Uygulanacağı

Madde 11 - Her sene başında bir heyet aracılığıyla demirbaş eşya ve mefruşat sayım ve kaydı ile tatbik edilmiştir. Şayet kayda nazaran noksan eşya çıkarsa noksan gösterilen nevi ve kıymeti, tanzim şekli aşağıda izah edilecek mazbataya bağlı müfredatlı bir cetvele yazılarak Sayıştay'a verilecek senelik cetvele zapt ve Sayıştay'ca ittihaz ve tebliğ olunacak karara uyarak kayıtlan silinecektir.

Sayımdan Sonra Yapılacak Muamele ile Sayım Tutanakları ve Senesi Íçin-de Alınan Eşyanın Nev'i ve Miktarını Havi Cetvel ve Evrakı Müspitenin Íhzarı ve Merkezi Írsali Sureti

Madde 12 - Sayım işleminin tamamlanmasından sonra mevcut eşyanın kayda uygunluğunu ifade eden ve tanzim şekli ayrıca izah edilecek olan (Nümune: 4) bir tutanak yapılacaktır. Bu tutanağa bağlı müfredatlı bir cetvele (Nümune : 5) esas defterinden aynen alınarak geçen seneden devreden ve senesinde alınan eşyanın nevi ve miktarıyla kıymetleri dercedilerek bütün müspit evrak ve sayım tutanaklarıyla birlikte mutemetlerden muhasiplere ve muhasiplerce de kendi 'cetvelleriyle birleştirilerek (Nümune:6) bir deftere kaydolunarak buradan çıkarılacak (Nümune :7) özet ile beraber bu cetveller ve müspit evrak Sayıştay'a takdim edilmek üzere merkezdeki sorumlu ayniyat muhasibine gönderilecektir.

İllerden Gelen Cetveller Üzerinde Merkezde Yapılacak Muamele

Merkezdeki ayniyat saymanı, mahallerince iki nüsha olarak tanzim ve gönderile-cek olan bu cetvellerden birer nüshasını müspit evrakla birlikte Sayıştay'a takdim edecek ve müspit evraktan gayri olan diğer cetvelleri, bağlı bulunduğu Bakanlık veya genel idarenin kesin hesabına kaynak te§kil etmek üzere yanında alıkoyacaktır·

Íllerden Alınacak Cetveller Üzerine Yapılacak Muamele·

Madde 13- Bakanlık veya genel idarenin ayniyat işlerine bakan saymanlar tarafından dahi mezkûr cetveller muhteviyatı bir deftere (Nümune : 7) cem ve kayıt olunarak o bakanlık veya genel idarenin bilûmum daire ve müesseselerde sene sonunda mevcut demirbaş eşya ve mefruşatın nevi kıymetleri tahakkuk ettirilecek ve o Bakanlık veya Genel Ídarenin ayniyat kesin hesabı olmak üzere işbu defterden iki nüsha cetvel (Nümune :6) ihraç edilerek Genel Muhasebe Kanununun 105. maddesinin da-yandığı maddelerde yazılı surette birisi Büyük Millet Meclisine ve diğeri Sayıştay'a takdim olunacaktır·

Demirbaş Eşya Sayımını Yapan Saymanlar Hakkında

Demirbaş eşya sayımı yapmak ile mükellef olan bilûmum saymanlar işbu talimatın özel faslında yazılı usul ve esaslar dairesinde olmak üzere Sayıştay'a idare hesabı itasıyla mükelleftirler.

(*) Ayniyat talimatnamesinin kütüphanelerde nasıl tatbik olunacağı hakkında Millî Eğitim Bakanlığınca Tebliğler Dergisi'nin 28 Kasım 1955 tarih ve 879 numaralı nüshasında yayınlanan tamim kitabın sonuna

Tarîhî ve Sanat Kıymeti Haiz Eşyanın Kayıt Şekli

Madde 14- Her Bakanlık veya genel idare bu talimatnamenin yürürlüğe girdiği tarihte kendi idaresi altında bulunan kütüphane ve müzelerde mevcut kitap ve eşyalardan tarihî ve sanat kıymeti bulunanlar yekdiğerinden ayırarak, kıymet takdiri mümkün olmayanları açık bir fikir verecek şekilde evsaf ve hususiyetlerini gösteren (Nümune : 8, 9 ve 10) ayrı bir esas defterinde, kıymeti bulunanları da mevcut kıy-metleri üzerinden diğer (Nümune: 11, 12 ve 13) defterde toplar ve hesabını verir·

(Malî Müşavere Komisyonunun 18/10/1957 tarih ve 6088 numaralı kararıyla eklenen fıkra):

Ancak, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı müzelerde mevcut tarihî ve sanat kıymeti haiz bulunup kıymetlerinin takdiri mümkün bulunmayan kitap, eşya ve eserlerle muayyen kıymeti olanların bir defterde ve tek envanter esasına göre kaydı yapılarak hesabı verilir.

Demirbaş Eşyayı Gösteren Bir Listenin, E§yanın Bulunduğu Yerlere Asıl-ması Hakkında

Madde 15- Her Bakanlık veya genel idareye bağlı merkez ve iller daire ve müesseselerinin muhtelif odalarında ve aksamında mevcut demirbaş eşya ve mefruşatın bir listesi (Nümune : 14) yapılarak oda veya kısmın münasip bir yerinde asılı bulundurulur·

ÎKÍNCÍ FASIL

Emanetler Ayniyatı

Emanetler Ayniyatının Kayıt, Muhafaza, Sahiplerine Ìade veya Diğer Bir Yere Teslim Íşlerinin Nasıl Yapılacağı

Madde 16- Adliye icra daireleriyle polis ve jandarma ve benzeri dairler tarafın-dan efrada ait olarak el konulan ayniyat için dahi ait olduğu dairece (Nümune : 15) ayrı birer ayniyat esas müfredat defterleri tutularak el konulan e§yanın nev'i, cinsi ve miktarı vesair lüzumlu evsafı bildirir; sahibinin ismi, bu malûm değilse, ne suretle almak, tesellüm edildiğini düzenlenecek belgelere dayanılarak taallûk ettiği deftere giriş kaydedilecek ve her birine bir müteselsil sıra numarası konacak, alınan bu eşya karşılığında teslim eden makama (Nümune : 33) bir makbuz verilecektir. Bunların sahiplerine iadesinde, veyahut satışında veya bir daireye itasında alelusul alınacak"müspit evraka istinaden kezalik ait olduğu defterlerde çıkış kaydı yapılacaktır·

Kişilere Ait Olarak El Konulacak Tedavül Kıymetine Haiz Olan veya Olmayan Paralar Íçin Ne Suretle Íşlem Yapılacağı

Kişilere ait olarak el konulacak eşya hakkında bu veçhile işlem olunacağı gibi, aynı suretle el konulacak tedavül kabiliyetine haiz paralar, nakit saymanlığına tâbi olup geçer olmayan paralar hakkında iş bu madde gereği aynen tatbik edilecektir·

Emanetler Ayniyatı Muhasipleri de Sayıştay'a Hesap verilecektir.

Bu ayniyatın kayıt ve idaresiyle mükellef olan muhasipler dahi sene lihayetinde hususi bahsinde yazılı usul ve esaslar dairesinde Sayıştay'a hesap vermekle mükellef olacaklardır.

Hastalar Ayniyat ve Terekeleri ile Adliye ve Zabıta Emanetinde Bulunan Suç Eşyası Hakkında

Hastalar ayniyatı; hastahaneler talimatnamesine, hastalar terekeleri de Medenî Kanun hükümlerine ve adliye ve zabıta emanetinde bulunan suç eşyası da kendi özel hükümlerine tâbidir,

ÜÇÜNCÜ FASIL

Kullanmaya Sarfetmeye Mahsus Eşya ve Levazım

Ambarları Muhasebesi Tüketme Maddeleri Nelerdir?

Madde 17- Kullanma ve sarfetmeye mahsus eşya ve levazım;

1- îkinci kısmın birinci fasliyle dördüncü kısımda tarif olunan demirbaş eşya ve mefruşat haricinde kalan inşaat ve yapıma mahsus her cins malzeme ile bunlara ait ilk ve yapılmış maddeler,

Yenilen, Íçilen, Giyilen, Kullanılmak Suretiyle Yıpranan ve Tükenen Eşya

2- Hastahane, mektep ve bunlara benzer müesseselerde yenilen, içilen, giyilen, kullanılmak suretiyle yıpranan ve tükenen madde ve eşyalarla tıbbî, baytarî ve kimyevî ecza ve ilâçlar, burslu, yatılı ve fakir öğrencilere okullar tarafından verilen ders kitapları.

Basılı Kâğıt, Kırtasiye, Yakacak ve Aydınlatacak Maddeler

3- Her türlü Devlet, daire ve müesseselerinde kullanılan ve harcanan basılı kâğıt, kırtasiye, yakacak ve aydınlatacak maddelerinden ibarettir·

Kullanılacak ve Sarfedilecek Maddelerin Tasnifi

Kullanılacak ve sarfedilecek maddeler iki kısma ayrılmış ve bunlar için ayrı, ayrı esaslar kabul edilmiştir·

Doğrudan Doğruya Geçmesiyle Değerden Düşen Eşya

A- Yiyecek ve yakacak, tıbbî ecza ve veteriner eczası gibi doğrudan doğruya sarf olunan maddeler·

Zaman Geçmesiyle Değerden Düşen Eşya

B- Elbise vesair levazım gibi zaman geçmesiyle kullanmak yüzünden eskimek, yıpranmak suretiyle değerden düşen eşya (Bunların başlıcaları (2) numaralı cetvelde gösterilmiştir.)

Kullanılacak ve Sarf Edilecek Maddelerin Muhasebesinin Kimler Tarafın-dan Yapılacağı

Madde 18- 17. maddede zikredilen kullanılacak ve sarf edilmeye mahsus eşya ve levazımın muhasebesi demirbaş eşya ve mefruşat hesabında olduğu gibi her dairenin tayin ve gösterileceği muhasipler tarafından ifa ve aynı esaslar dairesinde icra olunur.

Ambar Esas Defteri ve Bunun Kayıt Şekli

Madde 19- Yukarıda zikredilen ayniyatın kayıt ve tespiti için (Nümune : 16) bir esas ambar defteri tutulacaktır,

Bu defterde, nümunesinde de görüleceği veçhile her cins eşya için karşılıklı sahifede nümunesinde de görüleceği vechile her cins eşya için karşılıklı sahife ayrılmıştır.. Bu sahifelerden birisi giriş, diğeri çıkış içindir·

Aynı Vasıfta Bulunan Eşya ve Levazımın Kayıt Şekli

Aynı evsafta bulunan eşya, kıymetleri değişse dahi aynı sahifeye giriş kayıt ve aynı kıymet üzerinden çıkış yapılmış olur·

Depolarda Kalite Ítibariyle Yapılmasına Lüzum Görülecek Tasnifler

Depolarda kalite itibariyle yapılmasna lüzum görülecek bazı tasnifler, depo talimatnameleriyle tespit edilir.

Ambar Teşkilâtı Olan ve Olmayan Yerlerde Merkezdeki Kırtasiye, Yakacak ve Benzeri Levazımın Tâbi Olacağı Muamele

Madde 20- Ambar teşkilâtı olmayan yerlerde istihlâk maddeleri (kırtasiye, yakacak ve mümasili levazım gibi) ayniyat hesaplarına taallûk ettirilmez. Bunların dışarıdan satın alınması halinde ambar makbuzları istimal edilmeyerek nakit muhasipliğince yalnız ilmühaberleriyle iktifa edilmek üzere icap eden belgeler hazırlanır.Ambar teşkilâtı olan yerlerle kırtasiye vesaire gibi levazım ihracatı, sene nihayetlerinde yapılacak sayım ile tespit ve buna ihracat kayıtlan icra olunur·

Mektep ve Hastahanelerdeki Ístihlâk Maddelerinin Tâbi Olacağı Muamele

Mektep ve hastahane ve benzeri müesseseler gibi toptan istihlâk edilecek maddeler tedarik eden ve ambar mevcut olan müesseseler sarf ve istihlâk edeceği maddeler için özel yönetmelikleri mevcut olduğu takdirde bu talimatnameler ahkâmı tatbik olunur·

Ambar Defteri Üzerinde Sene Sonunda Yapılacak Muamele

Ambar defterinin girdi ve çıktı sahifeleri sene sonunda toplanarak çıkışa göre giriş fazlası ambar mevcudu demek olacağından yapılacak sayım sonucu bu miktar aynen çıktığı takdirde çıkış defteri toplamının altına; (ertesi sene devredilecek mevcut) şerhiyle zam edilerek giriş ve çıkış toplamları birbirine eşit kılınır.

Sayım Neticesinde Fazla veya Eksik Çıkarsa

Sayım neticesinde, mevcut fazla çıktığı takdirde fazla çıkan miktar ambar fazla-sı adı, ayrıca giriş toplamına zam ve noksan çıktığı takdirde ise noksan çıkan miktar, sorumlu memuru tarafından bu talimatname hükümleri dairesinde tanzim edilmek üzere devredilecek mevcuttan evvel ayn bir kalemde; (tartı ve sayımda çıkan nok-san) adıyla çıkış kaydolunur,

Sayım Tutanakları ve Bu Tutanakların Ne Suretle Doldurulacağı

Müfredatlı sayım tutanakları (Nümune: 17) ertesi seneye devredilecek miktarın evrakı müspitesidir.Bu mazbataların, (kayden görülen miktar) sütunu sayıma başlanmazdan evvel sayım kurulu tarafından kayıtların tetkiki ve toplamlarının tespitinden sonra doldurularak sayım işlemi yapılır.

Eşyanın Kaybından veya Alındığı Íşin Gayrisine Sarfından Dolayı Terettüp Edecek Sorumluluk

Madde 21- Yukarıda sözü geçen eşyanın yok edilmesinden veya kaybolmasından veyahut kullanılmak üzere alındığı işin gayrısına sarf ve istimalinden dolayı terettüp edecek sorumluluk, bu vazifeyi ifa ile mükellefe memura aittir·

Sene Sonunda Ambar Cetvellerinin Ne Suretle Tanzim ve Gönderileceği

Madde 22- Sene nihayetinde mevcut eşyanın nevi ve miktarları yukarıdaki madde mucibince tespit olunduktan sonra ambarı mevcut müesseselerdeki ayniyat memurları tarafından iki nüsha (Nümune: 18) cetveli tanzim edilerek mutemetler tarafından merbut bulundukları sorumlu saymanlara gönderilecek ve sorumlu saymanlar da mutemetlerden aldıkları bu cetvelleri, merkez için tanzim edilecek cetvelle birlikte icmal kaydına (Nümune : 19) ithal, toplandıktan ve bir araya getirildikten sonra heyeti umumiyesi için yapacağı iki nüsha umumî cetvelden (Nümune : 20) birisini müspit evrak ile ve diğerini müspit evraktan âri olarak merkezdeki sorumlu ayniyat saymanına gönderilecektir.

Merkezdeki Ayniyat Saymanının Yapacağı İş

Merkezdeki ayniyat saymanı cetvellerden bir nüshasını bütün evrakı müspitesiyle Sayıştay'a takdim edecek ve diğerini kesin hesaba esas olmak üzere kendi nezdinde alıkoyacaktır.

Ístihlâk Maddelerinin Kesin Hesabı

Madde 23- 22. maddede yazılı muhasiplerden merkeze gönderilen cetveller merkeze ait cetvelle birleştirildikten sonra kesin hesabı tanzim edilmek üzere (Nümune : 20) istihlâk maddelerinin kesin hesabını teşkil eder,

ÜÇÜNCÜ KISIM

Ayniyat Kesin Hesabı

Ayniyat Kesin Hesabının Nelerden Íbaret Olacağı

Madde 24- Ayniyat kesin hesabı:

1 - Nevi ve adları itibariyle sene başından devreden ayniyatı,

2- Senesi zarfında alınan ayniyatı,

3- Senesi zarfında sarfedilen ayniyatı,

4- Senesi maliye sonunda mevcutları bildirmek üzere (Nümune: 20) tanzim olunacak cetvelden ibarettir-

Özel Tüzüğü Olan Müesseselerin Ayniyat Muhasebesi

Madde 25- Özel tüzüğü olan müesseselerin ayniyat muhasebesi, özel tüzüğüne, özel tüzüğünde açıklık olmayan hallerde bu talimatname hükümlerine göre ifa ve idare hesabı ita olunur.

Kırtasiyeden Maada Merkezden Gönderilen Eşyanın Kaydı

Merkez levazım idarelerinden illere gönderilecek eşya (kırtasiye hariç) istihlâk mahiyetinde olmadığından ve iller hesaplarına esasen girmiş olacağından bu muamelenin esas defterlerinde irsalât olarak kaydedilmesi ve sene sonunda istihlâkâttan ayrı olarak gösterilmesi lâzımdır·

Yevmiye Defteri Tutmak Mecburiyeti

Madde 26- Ambar defteri tutmak mecburiyetinde olan bir müessese (Nümune :

21) bir yevmiye defteri de tutacaktır·

"16 örnek numaralı esas ambar defteri ile 21 örnek numaralı yevmiye defteri, örneklerindeki bilgileri kapsamak şartıyla bilgisayar ile de düzenlenebilir.Bilgisayardan dökümü alınacak defterler, ilgili ayniyat ve ambar memurları ile ayniyat saymanı tarafından onaylandıktan sonra ayniyatın giriş ve çıkışlarına i!işkin diğer belgelerle birlikte ayniyat idare hesabı verilinceye kadar saklanır." (2.2.1998-22542 S.R.G.)

Muayene Kurulu

Madde 27- Her müessesece şartnamesi içinde alınarak ambara girecek maddelerin muayenesini ifa etmek üzere üç kişiden mürettep bir muayene kurulu teşkil edlilir.

Analiz Konusu Olan Íşler

Ancak, analiz konusu olan maddeler için resmî sıfatı haiz uzmanın vereceği rapor muteberdir·

Resmî Mütehassıs Olmadığı Zaman

Resmî sıfatı haiz bir mütehassıs yoksa, serbest birisi bu işi yapar·

Bu kurullar ve uzmanlar, muayene komisyonları hakkındaki hükümlerin tatbikiyle yükümlüdürler.

Müteahhitler Tarafından Ambara Teslim Edilmek îstenilen Eşya, Levazım ve Sairenin Önceden Muayenesi ve Muvakkat Makbuz Ítası

Müteahhitler tarafından ambara teslim edilmek istenilen her nevi eşya ve erzakın evvel emirde muayenesiyle ondan sonra kesin kabul muamelesinin ifası lâzım geldiğinden ambar memurluğunca (Nümune : 22) bir ihbarname tanzim olunarak muayene kuruluna veya uzmana gönderilir ve kesin kabulü neticesinde ayniyat alındı makbuzuyla değiştirilmek üzere müteahhide (Nümune : 23) bir sayı muavakkat makbuz verilir.

Geçici Makbuzun Geri Alınması ve Asıl Ayniyat Makbuzu Verilmesi

Madde 28- Eski madde mucibince bir ihbarname ile muayenesi havale olunan kurul veya mütehassısca bu konudaki nümune şartname ahkâmına uygun olup olmadığı noktasından analiz ve muayene olunarak muvafık görüldüğü takdirde ihbarnamenin altı tasdik olunur ve bu halde ambar memurluğunca evvelce müteahhide verilen geçici makbuz istirdat olunarak tanzim kılınacak (Nümune : 24) ayniyat makbuzunun birinci nüshası muayene raporuna eklenerek verilir ve ikinci nüshası da ithalat müspit evrakı olmak üzere ayniyat muhasipliğine tevdi olunur·

Muvakkat Makbuzun Ziyaı Íddia Edildiği Takdirde

Muvakkat makbuzun kaydı ziyaı iddia edildiği takdirde keyfiyet asıl makbuz dip koçanı arkasına yazılarak müteahhide imza ettirilir ve dip koçanı ambar defterinin ithalât müspit evrakı ittihaz edilmek üzere ambarca saklanır· Eşya ve levazımın muayenesinde kabule değer olmadığı neticesine varılırsa (Nümune : 32) bir geri çevirme raporu tanzim olunur·

Muayene Íşleri Neticeleri

Madde 29- Muayene işleri ve neticeleri artırma ve eksiltme kanunu, mukavele ve şartname hükümlerine göre yapılır·

Yevmiye Defterinin Kayıt ve Kullanma Tarzı ve Bu Defterden Esas Defteri-ne Nakil Şekli

Madde 30- Ayniyat muhasebesinde tutulacağı 26. maddede adı geçen defterlerden yevmiye defteri her gün mübayaa ve tesellüm olunan eşya ile sarf ve istihlâk edilen eşyanın cinsi ve nev'i aranılmayarak sıra ile alt alta ithalât ve ihracatını kayda, esas defteri ise ambar defterine paralel olmak ve ancak eşyanın kıymetlerini de ihtiva etmek üzere eşya cinsi üzerine mürettep olduğundan her günkü ithalât ve ihracatın, eş-ya cinsi itibariyle yevmiye defterinden iktibasen ait olduğu sahifelerde kezalik ithalât ve ihracat kaydını takibe mahsus olup her iki deftere bir diğerinin tamamlayıcı olmak dolayısıyle bunların kayıt ve kullanılmasında fevkalâde itina olunmak icap eder·

Madde 31- Ambar ve esas defterine kaydedilecek eşyanın kıymeti, o şeyin mali-yet ^^^11^11-. Ancak, eşya başka bir yerden gönderilmiş veya getirilmiş ise nakliye ve-sair masraflara karşılık olmak üzere mübayaa fıyatına nakliye vesair masraflara mu-kabil bu yönetmeliğin 6. maddesi 2. fıkrasında izah edildiği veçhile muayyen miktar zammedilir ve baliği o eşyanın fiyatı olarak deftere kaydolunur·

Her Gün Birer Miktar Íhraç ve Ístihlâk Edilen Maddeler¡n Her Ay Sonun-da Ortalama Fiyatla Kaydı İktiza Edeceği

Madde 32- Esas defterinin ithalât sahifesindeki kıymet sütunları yukarıdaki madde mucibince doldurulacaksa da her gün birer miktar ihraç ve istihlak olunan madde-ler kıymetlerinin aynı madde hükmüne göre kayıt ve tespitine imkân olmadığından defterin ihracat tablosunda mukayyet eşyanın kıymetleri her ay sonunda bulunacak ortalama fiyat üzerine kuruşlandırılarak hâsıl olacak toplam bir kalemde kıymet sütununa yazılacaktır.

(*) 10/09/1983 tarih ve 18161 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun yürürlüğe girmesiyle, Arttırma ve Eksiltme ve İhale Kanunu yürürlükten kaldırılmıştır.

Ortalama Fiyatın Ne Suretle Bulunacağı

Bilfarz; bir ay içinde beher kilosu 20, 18 ve 15 kuruş mukabilinde 500,1000 ve 800 kilo pirinç alınarak ambara ithal ve bu pirinçlerden aynı ayın muhtelif günlerin-de 1700 kilosu istihlâk edilse istihlâk edilen pirincin beher kilosunun ortalama fiyatını bulmak için evvelâ alınan pirincin miktarı ile verilen para miktarı.

2.300 40.000 bulunduktan sonra verilen para miktarı alınan mal miktarına taksim edilerek :

400.002.300 =

beher kilosunun maliyet fiyatı bulunur· Bu miktar istihlâk edilen pirinç miktarıyla çarpılarak

400.002.300 = baliğ olduğu 209 lira 65 kuruş bir kalemde kıymet sütununa kaydolunur·

Ambara Dahil Levazımdan Noksan Çıkanların Tazmin ve Bu Noksanların Kayıt Şekli

Ambar eşyasından ziyana uğratılanların tazmini 10. madde hükmüne göre ya aynen veya bedelen olacağı cihetle her iki takdirde de noksan çıkan miktar, ihracat kaydedilir· Noksan, bir ay zarfında aynen teslim edildiği takdirde alınan miktar ayrıca ihracat kıymeti üzerinden ithalât kaydolunur, Bir ay zarfında teslim edilmediği takdirde evvelce ihracat kaydedilen miktarın bedeli 6. madde hükmüne göre ayniyat saymanı tarafından nakit muhasebesince usulen zimmete aldırılır.

Kayba, Ödemeye ve Zimmete Almaya Ait Vesaik

Kayba ait kaybolma ve ödeme zabıt varakalar ve nakit muhasebesinin zimmet kaydını mübeyyin vesikası ihracat ve ithalâtın müspit evrakı ittihaz olunur

Her Gün Ìhtiyaca Göre Ambardan Çıkarılacak Eşyanın Ne Suretle Íhraç ve Bunların Nasıl Kontrol Edileceği

Madde 33 - Her gün, ihtiyaca göre müessesenin görevli memurlar tarafından tanzim kılınacak tabelâ veya ayniyat talep müzekkeresi (Nümune : 25) daire amiri veya müdürü tarafından imza edilmiş olduğu halde ayniyat mutemet veya muhasebesince tevdi edilir. Mutemet veya muhasiplikle adı geçen evrak üzerinde tatbikat icra edilerek ambardan çıkması lâzım gelen erzak ve eşyanın mevcut talebe veya hastalara göre muayyen olan miktara muvafık olup olmadığı, eşya ve adı geçen miada tâbi ise miadı muayenesinin geçip geçmediği, velhasıl mezkûr müessesece kabul edilmiş olan esaslara uyup uymadığı anlaşıldıktan sonra işbu talep müzekkeresinin altı imza edilerek ambara tevdi edilir veya işbu müzekkere muhteviyatı re'sen yerine getirilir·

Ambar Íhracat Pusulası Tanzimi ve Bunun Ístimali Sureti

Buna dayanarak ambar memurluğunca (Nümune : 26) bir ambar ihracat pusulası tanzim edilir· Bu pusula dip koçanıyla beraber iki kısımdan ibaret olup, biri eşyayı tesellüm eden memur tarafından altı imza edilmek üzere meşruhatı ve alınan eşyanın cins ve miktarıyla talep müzekkeresinin tarih ve numaralarını ihtiva edecek veçhile tertip olunmuştur.

Eşya Ambardan Çıktıktan Sonra Yapılacak Muamele

Eşya ambardan çıkarıldıktan sonra birinci kısmı talepname veya tabelâ dahi merbut olduğu halde ayniyat muhasebesine tevdi edilecek ve oraca buna müsteniden yevmiye ve esas defterlerinde eşyanın ihracat kaydı yürütülerek dip koçanı ambar kaydına esas olcaktır.

Ambar Mevcutlarının Ne Zaman Sayılacağı

Madde 34 - Ambar mevcutları sene sonu sayımlarından başka ayrıca senede bir defa daire amirlerince lüzum görülecek zamanda sayılarak mevcut erzak, eşya ve saire ambar defteriyle tatbik edildikten sonra defterin altı, lüzumlu açıklama verilmek suretiyle heyet tarafından imza edilecektir

Sene Sonunda Mevcut Eşyanın Tespitine Ait Cetvel Tanzimi ve Bunun Gönderilme Şekli.

Madde 35 - Sene sonunda mevcut eşyanın cins, miktar ve kıymet itibariyle girdi, çıktı sarfiyatını ve kalanlarını bildirir bir cetvel tanzim olunacak müessesenin mensup olduğu ayniyat saymanlıklarına ve bunlar tarafından da birleştirilerek bağlı bulunduğu bakanlıklar veya umumî idarelere irsal olunacaktır.

Sayım Mazbatalarının da cetvele Bağlanması

Sene nihayetindeki mevcudu bildiren ve tanzim kılınacak sayım mazbataları da işbu cetvele eklenecektir.

Ertesi Seneye Aktarılan Bakiyeler Hakkında Yapılacak Muamele

Sene sonunda ambar mevcudunu bildiren ve tanzim kılınacak cetvelde yazılı fazlalıklar yeni sene için açılacak deftere, geçen seneden aktarılan mevcut namıyle ve kezalik cins ve nev'i ve kıymet itibariyle devrolunarak eski defter kapatılacaktır.

Eski Defterin Tekrar Kullanılabileceği

Eski defter bir sene için daha kullanılmaya müsait olduğu takdirde eski kayıtlar kapatılmakla beraber bu defter, yine kullanılmaya devam olunur·

Çürüyen veya Fire Veren Levazım Hakkında Yapılacak Ìşlem ve Buna Ait Müspit Evrak

Madde 36 - Sayım neticelerinde ambara dahil maddelerin çürümek veya fire vermekten doğacak noksanları, usulen çıktı müspit evrakı olur.Çürüme veya bozulma sebebiyle çıktı kaydı icap eden maddeler hakkında usulen bir mazbata tanzim edilerek bu mazbata çürüme veya bozulma yüzünden çıktı kaydı icap eden maddelerin çıktı müspit evrakı olur,

Fire Nispetlerinin Ne Suretle Tespit Edileceği

Fire nispetlerinin mahalince teşkil olunacak salâhiyettar ve uzman bir kurul eliyle tespit olunması ve merkezden onay istenmesinden sonra gelecek cevaba göre fire olarak kabulü emredilen miktarın çıktı kaydı gerekir·

Firenin Ìhracat Kaydına Ait Evrakı Müsbite

Bu takdirde çıktı müspit evrakı merkezin onay yazısıdır.

Evvelce Müsaadesi Alınan Fire Nispeti Íçin Yeniden Mezuniyet Ístihsaline Lüzum Olmadığı

Herhangi bir maddenin fire miktarı için merkezden bidayeten müsaade alınmış ise aynı cins maddenin müteakip senelerde fire hesabı evvelce alınan mezuniyete istinaden yapılır·

Sayım Neticesinde Fazla Çıkan Levazım Hakkında Yapılacak Muamele

Sayım neticesinde muhtelif sebeplerle fazla miktar tespit olunursa fazla çıkan miktar, tanzim olunacak bir tutanakla girdi kaydolunur. Fazla çıkan miktarın girdiği kaydı için merkezden mezuniyet istihsaline lüzum olmayıp sadece 36. madde gereğince teşkil olunacak uzman heyetin tutanağıyla yetinir ve girdi kaydı için bu tutanağa müspit evrak ittihaz olunur.

Ístihsal Íşine Yaramak Üzere Beslenen ve Yetiştirilen Canlı Hayvanlar ve Bunların Yavruları Hakkında Yapılacak Muamele

Madde 37 - Üretimiyle beraber tüketimi bulunan müesseselerde üretim işine yaramak üzere beslenen ve yetiştirilen canlı hayvanlar ve damızlıklar alelusul demirbaş eşya muhasebesine dahil olur· Bunların yavrularına doğduğu tarihten itibaren kendilerinden istifade imkânı hasıl olacak zamana gelinceye kadar her sene başında uzman kurullar tarafından biçilecek kıymetler esas olur ve bu kıymetler, kıymet biçme tutanaklarına dayanarak kayda geçirilir·

Tıbbî ve Baytarî Tecrübelerde veya Bazı Maddelerin Íhzahında Kullanılan Hayvanlar

Kobay gibi tıbbîye veterinerlik tecrübelerde veya bazı maddelerin hazırlanmasında kullanılıp bu maksatların temininden sonra yokedilen hayvanlar istihlâk maddeleri gibi kayda tâbi tutulur.Aynı Maksatta Kullanılacak Diğer Hayvanlar

Ancak dana, beygir, eşek vesaire gibi hayvanlar demirbaş eşya kaydına tâbi tutulup bunlardan yokedilmiş olanların çıkış kayıtlan da yazılı kıymetiyle demirbaş kaydı üzerine yapılır. Bu kabil hayvanlardan ders uygulanması için satın alınıp aynı günde operasyonlarla yokedilenlerin istihlâk maddeleri gibi kaydı yapılır. Bunların cesetlerinden elde edilen bir bedel mevcut olduğu takdirde bu bedel ayrıca gelir kaydolunur·

Ístihsalât Ayniyat Defteri ve Hayvanlardan, Bağ, Bahçe veya Fidanlıklardan Elde Edilen Maddeler ve Bu Maddelerin Müessese Íhtiyacına Tahsis Sureti

Hayvanlardan elde edilenlerde, bağ ve bahçe fidanlıklardan elde edilen ürünler için saymanlıkça (Nümune : 27) ayrıca bir de üretim ayniyat defterlerine alelusul girdi kayıtlarıyla beraber okul veya müessesenin ihtiyacına sarfolunmak üzere ayrılacak ürünler için mahallî rayice göre heyetçe bir fiyat takdir olunarak müessesenin tahsisatından nakit muhasipliğince mahsup edildikten sonra o fiyata göre çıkış ve giriş kayıtları kuruşlandırılır.

Ambara giren, adı geçen ürünlerin dışarı satılması kararlaştırıldıkça alelusul özel heyeti tarafından müteahhidiyle akdolunacak mukavele veya yapılacak pazarlık dairesinde müteahhide ihale olunur· Bu suretle mukaveleye raptolunan veya pazarlık suretiyle satılmış bulunan ürünlerin mukavelenameye ve pazarlık suretiyle ihale olunduğuna göre heyetin bu baptaki kararnamesine dayanarak tespit ettirilerek girdi, çıktı kayıtları kuruşlandırılır.

Toprak Ürünlerinin Olgunluktan Evvel Satılması Halinde Yapılacak îşlem

Toprak ürünlerinden olgunluktan evvel satılan ürünlerin bedeli adı geçen istihsalât defterinde bir taraftan girdi ve diğer taraftan satış suretiyle çıktı kaydolunarak yal-nız miktar hanesi boş bırakılır.

Ístihsalât defterinin çıktı sahifesi iki sütuna ayrılmış olup biri iç ürünlere, diğeri dışarıya satılan ürünlere mahsustur. Bunlar işbu sütunlara ayrı ayrı kaydedilir·

Ístihsalâtın Tâbi Olacağı îşlem Haklarında Özel Hüküm Olan

Parasız verilmesi veyahut yetkili makamların takdir edecekleri fiyat üzerinden satılması lâzım imalât veya istihsalât, rayiç fiyatlarıyle bedellendirilmek kaydından müstesna olup bunlar özel hükümlerine tâbidir·

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Fabrika ve Ímalâthaneler Saymanlığı

Fabrika ve Ímalâthaneler

Madde 38 - Fabrika ve imalâthanelerde kullanılan ayniyat başlıca iki kısımdan ibaret olup birinci kısmı; tezgâh, makine, kazan, ocak, kalıp, nümune, mikyas ve emsali her türlü büyük ve küçük alet ve edavat ve ikinci kısmı da yeniden imal veyahut değiştirilen veya tamir olunan eşya ve levazımın imal ve tamiri için sarf ve istimal olunan ilk madde teşkil eder,

Ímal Vesaiti

Madde 39 - Demirbaş eşyadan sayılan birinci kısım ayniyat, işbu yönetmeliğin birinci faslında izah olunan usul dairesinde kayıt ve tespit olunacaktır. Íkinci kısım teşkil eden esas aslî ecza ve ilk madde mamul hale getirilmesi ve çıkışına kadar takip olunacak kayıt usulü aşağıdaki maddelerde açıklanmıştır.

Fabrika ve Ímalâthanelerce Hariçten veya Diğer Bir Yerden Alınan Levazım ve Íptidaî Maddeler

Madde 40 - Fabrika ve imalâthanelerce istimal ve istihlâk olunmak üzere dışardan satın alınan veyahut diğer bir fabrika ve imalâthaneden alınan levazım ve ilk madde, usulü dairesinde muayene olunarak fabrika veya müessesenin ambarınca teslim alınarak fíyatı üzerinden gayri mamul ambar defterine girdi káydolunur· Bu kayıttan sonra iki nüsha olarak tanzim kılınacak (Nümune : 24) tesellüm makbuzlarından bir nüshası teslim edene verilir ve diğeri ayniyat saymanlığına verilerek dip koçanı ambar defteri için müspit evrak ittihaz olunur.

Yukarıdaki Madde Mucibince Alınacak Levazım Hakkında Ayniyat Muhasebesince Yapılacak Muamele

Madde 41 - Ayniyat muhasebesince işbu alındı makbuzunun muhteviyatı tetkik edildikten sonra alelûmum ayniyatın cinsi gözetilmeyerek 32. maddede zikredildiği üzere sırasıyle girdi ve çıktı kaydına mahsus olmak üzere tutulacak yevmiye defterinin girdiye mahsus kolonuna miktar itibariyle kaydedilmekle beraber eşya nev'i üzerine mürettep olan (Nümune : 16) esas defterine de işbu yevmiye defterinden iktibasen geçilir·

Fabrika veya Ímalâthanelerce Gayri Mamûl Ambar Mevcudundan Ne Suretle Malzeme Alınacağı

Madde 42 - Ham eşya ambar mevcudundan fabrika veya imalathane veya atölyelere verilecek levazım ve ilk madde için evvelemirde atölye şefi tarafından istenilen levazımın nev'i ve miktarını bildirir bir istek yazısı tanzim olunarak fabrikanın sorumlu müdürü onayladıktan sonra işbu istek yazısı ayniyat saymanına ibraz olunacaktır·

Atölyelerin Ham Eşya Ambarlarından îstediği Malzeme Hakkında Saymanlıkça Yapılacak îşlem

Muhasebece muhteviyatı tetkik olunarak verilmesi lâzım geldiği anlaşıldıktan sonra altındaki saymana mahsus şerh imza edilerek ambara tevdi olunacak ve ambar memurluğunca buna istinaden eşya ve levazımı isteyen atölye şefi tarafından (Nümune : 28) tanzim edilecek íiç nüsha alındı varakası mukabilinde eşya ihraç olunacaktır·

Ambar Memurluğunca Yapılacak Íşlem

Madde 43 - Ambar memurluğunca gelen maddede zikredilen asıl iki alındı varakasından biri eşyanın ihracını bildirir meşruhatla ilâveten tarafìndan da imza edildik-ten sonra istek müzekkeresi dahi raptedilmek suretiyle ayniyat saymanlığına tevdi olunacak ve diğer nushası da çıkış müspit evrakı olarak ambarda saklanacaktır·

Ayniyat Saymanlığının Yapacağı Íş

Ayniyat saymanlığı ambar memuru tarafından ve müteakip maddelerde izah edi-leceği üzere diğer atölye memurlarından bu suretle tevdi edilecek alındı varakalarını atölyeler itibariyle müteselsilen muhafaza edecek ve bu varakalar üzerine ayniyat saymanlığı müteakip maddede izah edildiği şekilde kayıt yürütecektir.

Genel Ambardan Atölyelere Verilecek Levazım

Madde 44 - Genel ambardan atölyelere verilen eşya ve levazım iki maksatla verileceği için bunlar ayniyat saymanlığınca ayrı ayrı kayıt usulüne tâbidir·

1- Atölyelere, atölye ihtiyacı için verilen eşya ve levazım,

2- Atöleyelere imalât için verilen alelûmum ham eşyalarla saîr levazım·

Atölye Ìhtiyacı Íçin Verilen Levazımın Kayıt Şekli

Birinci kısmı teşkil eden levazım ambar defterinin ihracat tablosundaki kesin çıkış ve toplam kolonlarına yazılır.

Ímalâtta Kullanılmak Üzere Verilen Levazımın Şekli

Íkinci kısmı teşkil eden ve imalâtta kullanılan levazım ise atölyeye verildiği zaman atölyece henüz sarfedilmemiş olacağı cihetle ambar defterinin ihracat tablosundaki atölyelere verilen levazım ve toplam kolanlarına kayıt ve atölyelerde imalât son bulduğu zaman atölyelere verilen levazım sütunundan tenzilen kesin çıkış sütununa alınacak ve esasen toplamda dahil olduğu için toplam hanesine ayrıca bir şey yazılmayacaktır.Muvakkat sütundaki rakamlar çıkışla beraber devre dahil olur·

Atölyelerce Yapılacak Íşlem

Madde 45 - Gerek doğrudan doğruya ham eşya ambarından ve gerekse diğer bir atölyeden ham veyahut yarı mamul bir tarzda eşya alacak olan bütün atölyeler bu eşya için 42. maddede zikredilen alındı varakalarını tanzim edecekler ve bu varakalarında dip koçanlar eşyayı alan atölyenin girişi için, diğèr nüshalarından biri de veren ambar veya atölye için çıkış müspit evrakı olacak ve her atölye aldığı ve verdiği eşyayı, imallerinde yapılan masraflarla ve asıl kıymetleriyle alâkalandırılmaksızın yalnız miktar üzerinden tutacağı ambar defterine geçecektir. Şu kadar ki, atölyelerin yekdiğerinden isteyip alacakları eşya eğer yan mamul hale çevrilmiş ise bu takdirde talepnamede o şeyin münkalip olduğu vasfına göre miktar veya adedi gösterilecek ve gerek alındı varaklarında ve gerekse atölye ambar defteri kayıtlarında (Nümune : 29) eşyanın bulunduğu vaziyeti ve miktarı gösterilecektir·

Atölyeler Arasında Alınan ve Verilen Tesellüm Varakalarının Ayniyat Saymanlığına Verilmesi Lâzım Geleceği

Alındı varakalarının eşyayı alan ve veren ambar veya atölye memurlar tarafından müştereken imzalı nüshaları eşyanın ihracı akabinde muntazaman ayniyat saymanlığına verilecek ve ayniyat saymanı bunlar atölyeler itibariyle ayrı ayrı tasnif ve muhafaza edecektir·

Levazımın Mamul Hale Gelmesi ve Bunların Mamul Eşya Ambarına Teslim Sureti

Madde 46 - Ìmalât safahatı tamam olup müessesenin istihdaf ettiği maksatta kullanılacak veyahut satışa çıkarılacak hale gelmiş olan eşya, mamul eşya ambarına tesliminde 44. maddede izah edildiği veçhile esas ambar defterinin kesin çıkış sütununa kayıt ve mamul ambarca da tesellüm edilerek özel defterine girdi kaydedilir,

Mamul Eşyanın Alındı Sureti ve Ayniyat Saymanlığınca Yapılacak îşlem

Bu alındı keyfiyeti 42. maddede izah olunan şekilde cereyan eder· Yalnız fazla olarak ayniyat saymanlığı mamul ambarından kendisine verilecek olan iki nüsha alındı varakasına istinaden mamul eşya ambarına teslim edilen eşyaya sarf edilmiş olan iptidaî maddeler miktar ve esmamını, ham eşya esas ambar defterinin atölyelere verilen levazım sütunundan düşen ve kesin çıkış sütununa naklen hakikî çıkış olarak mamul ambar esas defteri olmak üzere tutacağı (Nümune : 30) deftere, müteakip maddede izah edilen şekilde giriş kaydeder·

Mamul Ambarına Íthal Edilen Eşyanın Maliyet Fiyatının Tespit Sureti Maliyeti Tespit Edecek Olan Komisyon

Madde 47 - Mamul ambarına ithal edilen eşya nevi ve vasıflan itibariyle mamul eşya ambar defterine giriş kaydedilmekle beraber bu eşya üzerine sarf edilen ham-maddelerin (zayiat da dahil) miktar ve bedelleri de gösterilecek ve sütun başlıklarında da işaret edildiği üzere müteakip sütunlardan işletme masrafı sütununda bir aylık işçi ücreti muharrik kuvvet sarfiyatı, tenvirat ve emsali için bir ay zarfında vukubulup naiil muhasebesince tespit edilecek yekûna nazaran fabrika veya atölye müdürü-nün riyaseti altında teşekkül edecek özel bir komisyon tarafından eşyanın nevilerine göre tevzi edilecek miktardan isabet eden kısım dercedilecektir. Bu iki sütun yekûnu da maliyeti gösteren toplam sütununa geçirilecektir.

Maliyette Neler Nazarı Dikkate Alınacaktır

Komisyon, maliyet fıyatının tespitinde a§ağıdaki noktalan nazarı dikkate alacaktır:

A - Yukarıda da zikredildiği gibi bir ay zarfında çalışan geçici işçiler usta ve işçi ücret ve yevmiyeleriyle istihlâk edilen muharrik kuvvet ve aydınlatma maddeleri ve buna benzer sair mevat bedelleri,

B - Memur ve daimî işçiler maaş ve ücretleriyle kira, müteferrika, teshin ve sigorta gibi daimî ve müşterek masraflar,

C - Makine alet ve edevatla diğer demirbaş eşyanın (amortisman) aşınma payları,

D - Yukarıdaki masraflara ayrıca bir şey ilâvesi icap ediyorsa bu miktar.

Komisyonca Maliyet Pusulası Tanzim Edilecektir

Madde 48 - Komisyon yukarı maddelerdeki esasat dairesinde her nevi eşya için 47. maddedeki izahat dairesinde tespit edeceği hisseleri iki nüsha maliyet pusulasında irae ve tasdik ettikten sonra ambara tevdi edecektir.

Maliyetin Tespitinden Sonra Ambarca ve Saymanlıkça Yapılacak Íşlem

Ambarca bu pusulalarda gösterilen hisseler taallûk ettiği sütuna kayıt ve ilâve edildikten sonra ikinci nüshası ambarca kaydının yapıldığı tasdiki ile ayniyat muhasebesine tevdi edilecek ve ayniyat muhasebesince de muktazi muamele yapılacaktır·

Her Fabrika ve Ìmalâthanede Bir Ayniyat Saymanı ve Küçük Atölyelerde Mutemet Bulunur,

Madde 49 - Hgr fabrika ve imalâthanede bir ayniyat saymanı bulunur. Ayniyat saymanı olmayan küçük atölyelerde bulunacak mutemetler bu atölyelerin hesaplan-m, raptedecekleri ayniyat saymanına verilenler. Bw ayniyat saymanı, idaresi kendisine verilen işler için idare hesabiyle cetvellerini usulen merkeze gönderir.

Fabrika ve Ímalâthanelerde Ayniyat Muhasiplerinin Yapacakları Cetveller

Madde 50 - Fabrika ve imalâthaneler ayniyat muhasipleri her malî sene sonunda aşağıdaki cetvelleri mensup oldukları bakanlıklara veya genel idarelere gönderirler.

Fabrikaya Giren Levazım Íçin Bir Kıta Gayri Mamul Ambar Cetveli

1- Fabrikaya giren ve diğer atölyelerden mamul ambarına intikal eden levazım, eşya ve mevaddı iptidaiyenin cins, nevi ve miktar ve kıymeti itibariyle bir kıta ham eşya ambar cetveli,

Mamul Ambarına Giren, Çıkan ve Ertesi Seneye Devreden Mamul Maddeler îçin Mamul Ambar Cetveli

2- Mamul ambarına giren, çıkan ve ertesi seneye devreden mamul maddelerin kezalik cins, nevi ve miktarlariyle maliyet fıyatı üzerinden bedellerini bildiren mamul 'ambar cetveli, (Bu cetveller özel defterine mütenazır sütunları havidir.)

Fabrikalar Ídare Hesaplarıyle Kesin Hesaba Mehaz Olan Cetvellerin Sureti Íhzar ve Tanzimi

Madde 51 - Fabrikalar idare hesaplariyle kesin hesaba kaynak olan cetveller demirbaş eşya ve mefruşat muhasebesine taallûk eden 11 · maddedeki ahkâm dairesin-de tanzim ve ita olunur,

BEŞÍNCÍ KISIM 

Genel Hükümler Ìdare Hesaplarının Sureti Ítası

Bazı Müesseseler Özel Vaziyetlerine Göre Bu Yönetmeliğe Kayıtlar Ìlâvesini Lüzumlu Görürlerse Bunu Hazineye Bildireceklerdir

Madde 52 - Yukarıda muhtelif kısım ve fasıllar dahilinde izah edilen ayniyat mu-hasebe işleri her daire ve müessesenin ihtiyacı düşünülerek her tarafta kabili tatbik olmak üzere tertip ve tespit olunmuştur· Yalnız fabrika veya imalâthaneler gibi bazı müesseselerce özel durumları icabı olarak istisna olarak daha bazı kayıtlar ilâvesi veyahut hususî usuller tatbikine lüzum görüldüğü takdirde bu talimatnamenin vurudunu

nu müteakip bu gibi müesseseler kendi hususi vaziyetlerine göre ilâvesi lâzım gelen kayıt ve evrakı müspite hakkında birer açıklama yazarak hazineye göndereceklerdir·

Merkezdeki Ayniyat Sorumlu Saymanı Mensup Olduğu Ídarenin Ayniyat Kesin Hesabını Yapacağı Gibi Merkezdeki Eşyanın Ídare Hesabını da Verecektir

Madde 53 - Merkezdeki ayniyat sorumlu saymanı aynı daireye mensup diğer bütün muhasiplerin gönderecekleri cetvelleri bir araya toplayarak o dairenin kesin hesabını tanzim ile mükellef olduğu gibi merkezdeki eşya için de Sayıştay'ca ayrıca idare hesabı vermeye ve mülhakat idare hesaplarını keza Sayıştay'a göndermeye mecburdur.

Ayniyat Sorumlu Saymanının Bir îcmal Defteri Tutması Ícap Edeceği

Madde 54 - Merkezdeki ayniyat saymanı, mensup olduğu bakanlık veya idarei umumiyenin kesin hesabını hazırlamak için muhtelif saymanlıktan alacağı cetvelleri kayıt ve tevhide mahsus olmak üzere (Nümune : 19 ) bir defter tutar·

Mutemetlerin Hesabı Bağlı Bulundukları Ayniyat Saymanlıklarınca Tetkik Edilecek, Saymanlık Hesabına Íthali Íçin Bir Defter Tutulacaktır

Madde 55 - Her mutemet tarafından merbut olduğu ayniyat saymanına sene nihayetlerinde gönderilecek olan müspit evrak bu saymanlar tarafından birer birer tetkik ve cetvellerle tatbik olunarak muvafık bulunduğu anlaşıldıktan ve varsa noksanlan ikmal ettirildikten sonra evrakı müspite kabul ve cetvellere nazaran muhasiplik hesabına ithal olunmak üzere (Nümune : 20) deftere kaydolunur·

Saymanlarca Ícmallerin Ne Suretle Çıkarılacağı ve Nasıl Gönderileceği

Madde 56 - 54. maddede yazılı deftere her sayman kendi hesabiyle beraber, birleştirilmesi kendisine bırakılmış bulunan mutemetler hesabını da kayıt ve defterin toplamına bağladıktan sonra bu toplamlardan (Nümune : 31) iki kıta ayniyat icmali çıkaracak ve belki icmal ile beraber bu icmali husule getiren esas cetveller ve evrakı müspiteler müddeti muayyenesi zarfında merkezdeki ayniyat saymanlığı vasıtasiyle Sayıştay'a takdim olunmak üzere merkeze gönderecektir.

Merkezdeki ayniyat saymanı, cetvellerden bir nüshasiyle evrakı müspiteyi Sayıştay'a takdim edecek, diğer cetveli kesin hesaba esas olmak üzere kendi nezdinde alıkoyacaktır,

Yevmiye Defteri Hakkında

Madde 57 - Yevmiye defteri tutmağa mecbur olan her mutemet bu defteri kopyalı olarak yazacak ve bir nüshasını senelik cetveller ve evrakı müspiteleriyle birlikte mensup olduğu muhasibe gönderecektir·

Emanet Ayniyatı Vekâletler Kesin Hesabına Íthal Edilmeyecek ve Bunlar Íçin Sayıştay'a Ayrıca Hesap Verilecektir

Madde 58 - Adliye îcra daireleriyle buna mümasil, eşhasa ait ayniyatın (hastalar ayniyatı gibi) idaresiyle mükellef olan muhasipler hesabatı vekâletlerin ayniyat  hesabı katilerine taallûk etmeyeceğinden bunların merkezde bir daireye raptına mahal yoktur· Şu kadar ki işbu muhasipler, zamanı idareleri itibariyle Sayıştay'ın tetkik ve muhakemesine tâbi olduklarından her sene nihayetinde hesapların evrakı müspite ile beraber doğruca Sayıştay'a ita ve ibraz ederler·

Emanet Ayniyatı Kayıtlarının Sureti Murakabesi

Kişilere ait her türlü ayniyatın adet, miktar ve vasıflan itibariyle eşhas üzerine kayıtlan tesis ve takip edileceğinden dolayı sene nihayetlerinde bu kayıtlardan birer cetvel çıkararak gönderilmesi zor görülmüş olduğundan bu kabil muhasipliklerin hesapları, tutacakları defter üzerinden görülüp murakabe edilmek muvafıktır.Bunun için işbu yönetmeliğe bağlı nümunelerin arkasında da tarif ve izah edildiği üzere emanetler defterinin sene nihayetinde bir defada istinsah edilecek bir kopyası, altla-n alâkadar devair rüesasiyle müştereken muhasipler tarafından tasdik edildiği halde kâffei evrakı müspite ile beraber irsal olunur,

Ayniyat Saymanlığı Teşkilâtı Olan Bilumum Müessesatın Ídare Hesapları Merkezdeki Sorumlu Sayman Vasıtasıyle Sayıştay'a Takdim Olunur

Madde 59 - Ayniyat saymanlığı teşkilâtı olan bilcümle müesseseler, sene nihayetlerinde zamanı idarelerine ait hesabatı, merkezdeki sorumlu sayman vasıtasiyle Sayıştay'a ibraz ve ita edeceklerdir.

Bu kabil teşkilâtı olan fabrika, imalâthane vesair müesseseler muhasebelerince tutulan kayıtlardan yevmiye defteri, merbut nümunesi arkasında da tarif ve izah edildiği üzere, kopyalı olarak istimal olunacağından sene nihayetlerinde işbu defterlerin kopya edilmiş suretleri musaddak olduğu halde faslı mahsuslarında kaydedilen girdi, çıktı ve devredilenleri müspit evrakıyle ve tanzim kılıncak cetvelin raptiyle hesabı ita ve irsal olunur,

Demirbaş Eşyanın Tanımı

Madde 60 - Demirbaş eşya ve mefruşat, muayyen bir miada tâbi olmaksızın uzun zaman muhafaza ve istimal edilen eşya olup envai bağlı  numaralı cetvelde gösterilmiştir·

Bu cetvele dahil eşya, bütçe formülünde demirbaş eşya ve mefruşattan başka ter-tiplere taallûk etse dahi ayniyat yönetmeliği bakımından demirbaş ve mefruşat addedilecektir.

(1) numaralı cetvele dahil olmayan ve fakat aynı evsafı haiz bulunan eşya vesair levazım dahi demirbaş kayıtlarına ithal edilecek ve bu kısma ait muhasebeye tâbi tutulacaktır.

Mahiyetlerinin Tayininde Tereddüt Edilen Eşya ve Levazım Mahiyetlerinin tayininde tereddüt edilen eşya ve levazım ilgili bakanlıktan sorularak bunların mahiyetleri tayin ve tespit olunur, Sarf Edilecek Maddelerin Tarifí

Gerek (1) numaralı cetvelin ve gerekse yukarıdaki tarifín haricinde kalıp doğrudan doğruya sarf ve kullanma neticesi muayyen bir müddet sonra kullanılamayacak bir hale gelen eşya ve levazım dahi istihlâk maddelerinden olup bunların başlıcaları (2) numaralı cetvelde gösterilmiştir,

Yönetmeliğin Meriyet Tarihi

Madde 61 - Bu Yönetmelik 01.06.1939 tarihinden muteberdir. Bu tarihte eski yönetmeliğin hükmü ortadan kalkacak ve yapılacak sayımlara dayanarak lüzumlu kayıtlar bu Yönetmelik esasları dairesinde tesis ve takip  edilecektir.

Ayniyat Talimatnamesine bakmak için devam edin ( Tıklayın)